សង្គមស៊ីវិលអស់ជំនឿលើអាជ្ញាធរក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិដីធ្លីនៅពោធិ៍សាត់
2014.05.23
ប្រជាពលរដ្ឋឃុំអន្លង់រាប ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស (MDS) ជួបប្រឹក្សាផ្លូវច្បាប់ជាមួយមន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តពោធិ៍សាត់ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤។
ប្រជាពលរដ្ឋមានទំនាស់ដីធ្លី និងមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួនបីស្ថាប័ន បង្ហាញពីភាពមិនជឿជាក់លើអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិដីធ្លី និងព្រៃឈើនៅកម្ពុជា។ ការបង្ហាញពីភាពអស់ជំនឿនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបដ៏ខ្លីមួយរវាងតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលប្រចាំនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ កាលពីព្រលប់ថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ មានទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស (MDS) របស់លោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកក្រគរ មានទំនាស់ជាមួយអាជ្ញាធរ ក្នុងរឿងដីព្រៃសហគមន៍ និងពលរដ្ឋរស់នៅតាមមាត់ស្ទឹងពោធិ៍សាត់ ដែលប្រឈមនឹងការបណ្ដេញចេញ បានស្កាត់ជួបតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីប្រាប់អំពីបញ្ហាដែលខ្លួនមាន ដោយសង្ឃឹមថា សហភាពអឺរ៉ុប អាចជួយជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគាត់បាន។
នៅក្នុងជំនួបនោះ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិល បានផ្ដោតទៅលើករណីរំលោភដីធ្លីនៅស្រុកវាលវែង ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព មកជជែកជាមួយតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប ប៉ុន្តែញត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋចំនួនពីរករណីផ្សេងទៀត ក៏ត្រូវបានក្រុមការងារសហភាពអឺរ៉ុប ទទួលយកទៅពិនិត្យ និងជជែកជាមួយអាជ្ញាធរដែរ។
ប្រជាពលរដ្ឋមានទំនាស់ដីធ្លីម្នាក់មកពីស្រុកវាលវែង អ្នកស្រី យ៉ុង រ៉ែម មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស រំលោភយកដីអ្នកស្រី និងពលរដ្ឋចំនួន ២៣គ្រួសារទៀតនៅភូមិឯកភាព និងភូមិសង្គមថ្មី នៃឃុំថ្មដា តាំងពីឆ្នាំ២០១០ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នពុំមានដំណោះស្រាយអ្វីឡើយ។ អ្នកស្រីបន្តថា អ្នកភូមិមានទំនាស់រងនូវការគំរាមកំហែងស្ទើររាល់ថ្ងៃពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុន ដោយមានមន្ត្រីបរិស្ថាន ប៉ូលិសប៉ុស្តិ៍ និងទាហានជាអ្នកការពារដីឲ្យក្រុមហ៊ុន៖ «បើខាងភូមិឃុំខ្ញុំអត់សង្ឃឹមទេបង ព្រោះអីដូចជាគេធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋ ដូចថាពេលឈូសប៉ះដីនាងខ្ញុំចឹង នាងខ្ញុំចូលទៅភូមិឃុំចឹង គាត់ថាឲ្យទៅក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស ហ្នឹង។ គេថាដីហ្នឹង គឺដីរបស់រដ្ឋ មិនមែនជាដីរបស់ពលរដ្ឋទេ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក អេង ឈុនហាន បញ្ជាក់ទៅកាន់តំណាងសហភាពអឺរ៉ុប ថា ក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស គឺជាក្រុមហ៊ុនមានឥទ្ធិពល និងមានខ្នងបង្អែកក្រាស់ ដែលធ្វើឲ្យអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ ពិបាកនឹងចាត់វិធានការ ឬអន្តរាគមន៍ទៅលើពាក្យបណ្ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៖ «ក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស នេះជាក្រុមហ៊ុនមួយដែលមានអំណាចខ្លាំងក្លាណាស់ អ៊ីចឹងយើងអន្តរាគមន៍នៅក្នុងខេត្តនេះ គាត់គ្រាន់តែអឺអើៗ ថានឹងជួយសម្របសម្រួលឲ្យ ប៉ុន្តែអត់មានប្រសិទ្ធភាព។ ឥឡូវក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស បានឈានមកយកដីរបស់អ្នកភូមិនៅឃុំអន្លង់រាប ប្រហែលជា ៤០០គ្រួសារទៀតហើយ។ ក្រុមហ៊ុននេះ ខ្ញុំគិតថា សមត្ថកិច្ចយើងនៅត្រឹមថ្នាក់ខេត្ត អត់អាចអន្តរាគមន៍បានទេ ប្រហែលសុំពឹងទៅសហភាពអឺរ៉ុប ដែលគាត់អាចនិយាយថ្នាក់ជាតិបានបាន»។
ចំណែក លោក ភួង សុធា មន្ត្រីសមាគមអាដហុក (Adhoc) ដែលតាមដានលើរឿងនេះយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដែរនោះ មានប្រសាសន៍ថា ដំបូងឡើយនៅឃុំថ្មដា មានពលរដ្ឋប៉ះពាល់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រមាណជា ២០០គ្រួសារ។ ក្រោយមក មានគ្រួសារភាគច្រើនទទួលបានដំណោះស្រាយ តាមរយៈការអនុវត្តបទបញ្ជាលេខ០១ និងក្រុមនិស្សិតចុះវាស់វែងដីធ្លីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ លោកបន្តថា ចំពោះដីពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ជាក់ស្ដែងនៅជាប់ដីរបស់ក្រុមហ៊ុន មិនត្រូវបានអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធអនុវត្ដបញ្ជាលេខ០១ ក្នុងការឆ្វៀលដីប្រជាពលរដ្ឋចេញនោះទេ៖ «ខ្ញុំសូមលើកបន្តិចដែរ ក្រុមហ៊ុន ទ្រី ភាព គឺជាក្រុមហ៊ុនមួយដែលទទួលសិទ្ធិសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាល ក៏ប៉ុន្តែរយៈពេល ៤ឆ្នាំហើយ ដែលក្រុមហ៊ុននេះបានចូលមកខេត្តពោធិ៍សាត់ ក្រៅពីបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ គឺអត់មានអីទាំងអស់»។
តំណាងសហភាពអឺរ៉ុប លោក ឌេប មីហ្គេន (Debmigan) ថ្លែងទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជា ៣០នាក់ តាមរយៈអ្នកបកប្រែថា លោកនឹងលើកយកបញ្ហាទាំងនេះទៅជជែកជាមួយអភិបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ បន្ទាប់មកលោកនឹងជជែកជាមួយនឹងឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុប ប្រចាំនៅកម្ពុជា ដើម្បីចេញលិខិតមួយទៅកាន់រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកក្នុងរឿងនេះ។ លោករំលឹកថា ដំណើរការអនុវត្តនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សមិនបានត្រឹមត្រូវនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជា បាត់បង់ជំនួយមួយចំនួនកាលពី ៣ឆ្នាំមុន៖ «ជាងនេះដែរ អ្វីដែលគាត់ជួយបាន គឺអាចសរសេរឈ្មោះបងប្អូន ហើយយកឈ្មោះហ្នឹងទៅប្រាប់ខាងចៅហ្វាយខេត្ត គាត់ជួយបានតែប៉ុណ្ណឹង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងអភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ម៉ៅ ធនិន និងតំណាងក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស ប្រចាំនៅតំបន់ថ្មដា ឈ្មោះ វិន ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី២២ ខែឧសភា។
ពាក្យបណ្ដឹង និងលិខិតស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ក្នុងរឿងដីធ្លី ព្រៃសហគមន៍ និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត ដែលប្រជាពលរដ្ឋដាក់ជូនអាជ្ញាធរជាយូរមកហើយនោះ ត្រូវបានពួកគាត់អះអាងថា អាជ្ញាធរចាប់ពីថ្នាក់ឃុំ រហូតដល់ខេត្ត មានការឆ្លើយតបតិចតួចបំផុត និងករណីខ្លះគ្មានការឆ្លើយតបតែម្ដងរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
