ពលរដ្ឋមានវិបត្តិដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅចិនខេត្តព្រះវិហារត្រូវសមត្ថកិច្ចរារាំងពេលឡើងដាក់ញត្តិមុខផ្ទះលោក ហ៊ុន សែន
2018.11.06
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ១១គ្រួសារ តំណាងឲ្យពលរដ្ឋជាង ៣រយគ្រួសាររស់នៅឃុំប្រមេរ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ ដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វូ បានទៅដាក់ញត្តិនៅភូមិគ្រឹះ លោក ហ៊ុន សែន ក្បែរវិមានឯករាជ្យដើម្បីឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ជួយរកយុត្តិធម៌ ករណីក្រុមហ៊ុនចិនបានឈូសឆាយរំលោភដីស្រែ បង្កឲ្យពួកគេគ្មានទីកន្លែងធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិត។
ពួកគេអះអាងថា អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ បានរារាំងមិនឲ្យពលរដ្ឋចូលដាក់ញត្តិនៅភូមិគ្រឹះ លោក ហ៊ុន សែន និងថែមទាំងជួលរថយន្តដឹកពួកគេឲ្យត្រឡប់មកលំនៅឋានវិញ។
តំណាងជនជាតិដើមភាគតិចកួយរស់នៅភូមិស្រែព្រាង ឃុំប្រមេរ ដែលមានវិបត្តិដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វូ លោក ខី ហុន ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៦ វិច្ឆិកាថា អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាត ឲ្យពួកគាត់ដាក់ញត្តិនៅភូមិគ្រឹះ លោក ហ៊ុន សែន នោះទេ បែរជាជំរុញឲ្យពួកគាត់ ប្ដឹងអាជ្ញាធរថ្នាក់មូលដ្ឋានជាមុនសិន។ លោកថា ជម្លោះដីធ្លីនេះបានអូសបន្លាយពេលច្រើនឆ្នាំមកហើយ ក្រោយពីក្រុមហ៊ុនចិនមកវិនិយោគតំបន់នោះ ធ្វើឲ្យអ្នកភូមិរាប់រយគ្រួសារបាត់បង់ដីធ្លីស្រែធ្វើកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិត បាត់បង់វាលស្មៅសម្រាប់គោក្របី ព្រៃជំនឿ ទឹកបឹងធម្មជាតិ ខឿនប្រាសាទបុរាណ និងដើមឈើផលិតជ័រទឹកជាដើម។ លោកកត់សម្គាល់ថា ស្រូវកសិកម្មរបស់លោក កន្លះហិកតារ ដោយត្រៀមប្រមូលផលឆ្នាំនេះ ត្រូវក្រុមហ៊ុនចិនយកគ្រឿងចក្រឈូស ឆាយ កម្ទេចចោលអស់ទាំងស្រុង កាលពីចុងខែតុលា ហើយគ្រួសារលោកបានប្ដឹងសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីមេឃុំប្រមេរ លោក ធាង ហេង ក៏ប៉ុន្តែគ្មានដំណោះស្រាយ។ លោកត្អូញថា គ្រួសារលោកមានដី ១៥ហិកតារ គ្រប់គ្រងមុនឆ្នាំ២០០០ ត្រូវក្រុមហ៊ុនចិនឈូសឆាយបំពានយកជាបន្តបន្ទាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២ អស់ ១៤ហិកតារ ហើយមកទល់ពេលនេះ នៅសល់ដីស្រែតែកន្លះហិកតារប៉ុណ្ណោះ៖ «ខ្ញុំដាក់ញត្តិគឺ ការទាមទាររបស់ខ្ញុំចង់បានដីមកវិញ ដាក់ពាក្យបណ្ដឹងឲ្យជួយដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីនេះ តែគេអត់អោយចូល គេមានតម្រួតពេញទីក្រុងភ្នំពេញអ៊ីចឹង។ ស្រូវខ្ញុំត្រៀមច្រូតគេយកអស់បាត់ហើយ»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតរស់នៅភូមិប្រមេរលោកស្រី ខៀន ហុន និយាយថា ពួកគាត់បានដាក់ញត្តិ ស្ទើរតែគ្រប់ស្ថាប័ន និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន រួមទាំងស្ថានទូតចិនផងតាំងពីឆ្នាំ២០១៧ រហូតមកទល់ពេលនេះ គ្មានស្ថាប័នណាមួយជួយស្វែងរកដំណោះស្រាយនោះទេ។ លោកស្រីថា ពេលអ្នកភូមិទទួលដំណឹងថា លោក ហ៊ុន សែន បានអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋមានវិបត្តិដីធ្លីអាចមកដាក់ញត្តិនៅភូមិគ្រឹះរបស់លោក បាន ទើបសហគមន៍បានប្រមូលលុយគ្នា ចាត់តំណាងពលរដ្ឋ ១១នាក់មកដាក់ញត្តិ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញរារាំង និងថែមទាំងយករថយន្តដឹកពួកគាត់មកស្រុកកំណើតវិញនៅរសៀលថ្ងៃទី៦ វិច្ឆិកា។ លោកស្រីថា ក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វូ បានឈូសឆាយរំលោភយកដីស្រែរបស់លោកស្រី អស់ជាច្រើនហិកតារ តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ ហើយគ្រួសារលោកស្រីបានចំណាយប្រាក់ សុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន រហូតដល់ថ្នាក់ជាតិ តែគ្មានអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធណាមួយ ចេញមុខដោះស្រាយនោះទេមកទល់ពេលនេះ៖ «ខ្ញុំមកដាក់ញត្តិនេះ ព្រោះដីខ្ញុំបាត់បង់យូរហើយ តាំងពី២០១៤ ដាក់ញត្តិគ្រប់កន្លែងហើយ អត់បានដោះស្រាយ ដល់ខ្ញុំមកអ៊ីចឹងគេថា អត់ដោះស្រាយទេ គេថា អោយទៅដោះស្រាយនៅភូមិវិញ»។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ មន្ត្រីនាំពាក្យខុទ្ទកាល័យ លោក ហ៊ុន សែន គង់ ចំរើន និយាយយ៉ាងខ្លីថា ពលរដ្ឋទាំងនោះមកសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍គឺគ្មានលិខិតឬឯកសារអ្វីនោះទេ សូម្បីតែញត្តិចាស់ៗក៏ពួកគេមិនកាន់មកតាមខ្លួនដែរ៖ «គាត់អត់មានលិខិតស្នាមអីទេ គាត់មកដូចមកដើរលេង ហើយទៅវិញ គាត់ប្រើពាក្យថា មកតាមញត្តិ សូម្បីតែក្រដាសចាសក៏អត់មានទេ។ គាត់និយាយហ្នឹងកុហកទេ គាត់នឹងត្រូវទេវតាបរាមុខ។ អរគុណ»។
សមាជិកសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយខេត្តព្រះវិហារ លោកស្រី ទេព ទឹម ចំណាំថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានថ្នាក់ឃុំ រហូតថ្នាក់ខេត្តមិនបានជ្រោមជ្រែង និងយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយទុក្ខកង្វល់របស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លីនោះទេ ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋជួបការលំបាកផ្នែកជីវភាព និងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសព្វបែបយ៉ាង។ លោកស្រីអង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋមិនដឹងទៅពឹងស្ថាប័នណាមួយឲ្យជួយដោះស្រាយនោះទេ ខណៈស្ទើរគ្រប់ស្ថាប័នពួកគាត់បានទៅសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍អស់ហើយ តែគ្មានប្រសិទ្ធភាព។
លោកស្រីថា បន្ទាប់ពីមានវត្តមានក្រុមហ៊ុនចិន ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋនៅឃុំប្រមេរជិត ១ ពាន់គ្រួសារខ្វះខាតដីធ្វើកសិកម្ម បាត់បង់ប្រព័ន្ធចិញ្ចឹមជីវិតបែបប្រពៃណី បាត់បង់ការស្វែងរកអនុផលព្រៃឈើ បាត់បង់កន្លែងចិញ្ចឹមសត្វ ប៉ះពាល់ប្រព័ន្ធទឹកធម្មជាតិ និងដើមឈើផលិតជ័រទឹកដែលជាប្រភពប្រាក់ចំណូលសហគមន៍ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនបំផ្លាញ៖ «ផលលំបាកប្រជាពលរដ្ឋគ្មានទំនុកចិត្ត មិនដឹងពឹងណាជួយដោះស្រាយ លំបាកក្នុងការរស់នៅបើគេអត់ឈឺឆ្អាល។ អាជ្ញាធរណា ក៏មិនយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយ។ ដីកសិកម្មដែលធ្លាប់ប្រកបមុខរបរត្រូវគេយកអស់ ដើមច្បោះជ័រត្រូវគេបំផ្លាញអស់ និងកន្លែងធ្លាប់រកអនុផលព្រៃឈើគ្មានទេ មានតែវាលរហោឋាន»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ខេត្តព្រះវិហារ លោក ឡោ ចាន់ អង្កេតឃើញថា សមាគមអាដហុកធ្លាប់ចុះអង្កេតវិបត្តិដីធ្លីនេះដែរ រកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនចិន ហេង ហ្វ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដីធ្លី និងព្រៃគោរពបូជារបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយនៅខេត្តព្រះវិហារចំនួន ៣ស្រុក។ លោកថា ផលប៉ះពាល់ជាក់ស្តែងដូចជា ខឿនប្រាសាទបុរាណ និងទឹកត្រពាំងដែលជាប្រភពត្រីសាច់ ប្រែក្លាយជាចម្ការអំពៅរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនទៅវិញ។ លើសពីនេះ ក្រុមហ៊ុននេះ មិនត្រឹមតែដាំដំណាំ អំពៅមួយមុខនោះទេ បែរជាដាំស្រូវបន្ថែមទៀត ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដីធ្លីពលរដ្ឋមួយកម្រិតទៀត រីឯកិច្ចអន្តរាគមន៍ជួយដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ហាក់ខ្សោយនៅឡើយ ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋអស់ជំនឿចិត្តលើប្រសិទ្ធភាពការងារអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅខេត្តព្រះវិហារ៖ «ទោះបីជាអាជ្ញាធរពេលខ្លះ ទទួលស្គាល់ថា ក្រុមហ៊ុនពិតជាមានកំហុសពិតមែន តែយើងពុំឃើញមាន អាជ្ញាធរចាត់វិធានការក្រុមហ៊ុនទេ រហូតពេលខ្លះប៉ះពាល់ខឿនប្រាសាទ ព្រៃតំណម និងទឹកត្រពាំង ហើយតំបន់នោះក្លាយជាចម្ការអំពៅ តែគ្មានអាជ្ញាធរចាត់វិធានក្រុមហ៊ុន»។
លោក ឡោ ចាន់ អំពាវនាវឲ្យប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋ ចាត់ឲ្យមន្ត្រីជំនាញ ស្រាវជ្រាវវិវាទដីធ្លីនេះឡើងវិញ និងត្រូវមានវិធានការម៉ឹងម៉ាត់លើក្រុមហ៊ុនដែលប្រព្រឹត្តផ្ទុយកិច្ចសន្យាវិនិយោគ បទបញ្ជា និងច្បាប់នានា។ លោកអង្កេតឃើញថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិ ហាក់មិនមានវិធានការច្បាប់ណាមួយ បង្ក្រាបក្រុមហ៊ុនចិន ដែលបំពានកិច្ចសន្យាវិនិយោគ និងបំពានបទបញ្ជា ០០១ របស់លោក ហ៊ុន សែន ព្រោះក្រុមហ៊ុននេះមិនបានអនុវត្តរួបមន្តស្បែកខ្លានោះទេ។
អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ហេង ហ្វូ ដើម្បីសាកសួរជុំវិញករណីនេះ បាននៅឡើយទេ។
ក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ហេង ហ្វូ ទទួលសិទ្ធិវិនិយោគពីរដ្ឋាភិបាលលើផ្ទៃដីទំហំជាង ៤ម៉ឺនហិកតារ (៤២.០០០) តាំងពីឆ្នាំ២០១១ វិនិយោគដាំអំពៅ និងកៅស៊ូ។ ក្រុមហ៊ុននេះ ជាក្រុមហ៊ុនមេ និងមានបុត្រសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុនចំនួន ៥ទៀត៕