ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ព្នង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​ជាង ១០០​គ្រួសារ​មាន​បញ្ហា​ជីវភាព​ក្រោយ​បាត់បង់​ដី​ព្រៃ​សមូហភាព

0:00 / 0:00

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ព្នង​ជាង ១០០​គ្រួសារ រស់នៅ​ខេត្តមណ្ឌលគិរី​ត្អូញត្អែរ​ពី​ជីវភាព​ធ្លាក់ចុះ​ខ្លាំង និង​ភាព​អយុត្តិធម៌​ជាច្រើន ដែល​បំផ្លាញ​សេចក្តី​សុខ​ពួកគាត់ ក្រោយ​ពី​បាត់បង់​ព្រៃ​សមូហភាព​ស្ទើរ​ទាំងស្រុង ប៉ះពាល់​ដល់​ប្រព័ន្ធ​សេដ្ឋកិច្ច និង​អាកាសធាតុ​ឡើង​កម្តៅ​ខ្លាំង។

អ្នកភូមិ​អះអាង​ថា ពលរដ្ឋ​ចំណូលស្រុក​រាប់​រយ​គ្រួសារ​បាន​ទៅ​ដណ្តើម​កាន់​កាប់​រាន​ដី​ព្រៃ​សមូហភាព​ភូមិ​ពូ​គង់ ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ធ្វើ​ឱ្យ​ព្រៃ​ដែល​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​អាស្រ័យ​ផល តាំងពី​ដូនតា​មក ប្រឈម​ការ​បាត់បង់​ជា​បន្តបន្ទាប់ ដោយ​គ្មាន​ការ​ទប់ស្កាត់​នោះ​ឡើយ។

ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ព្នង​ទាំងនោះ​រស់នៅ​ភូមិ​ពូគង់ ឃុំ​ស្រែព្រះ ស្រុក​កែវសីមា ដង្ហើយ​សុំ​កិច្ច​អន្តរាគមន៍​ជា​បន្ទាន់ ដើម្បី​សង្គ្រោះ​ដី​ព្រៃ​សមូហភាព​ទំហំ​ជិត ១​ពាន់​ហិកតារ ដែល​កំពុង​ប្រឈម​ការ​បាត់បង់​ស្ទើរ​ទាំងស្រុង ពី​សំណាក់​ពលរដ្ឋ​ចំណូលស្រុក​ជាច្រើន​គ្រួសារ បាន​នាំគ្នា​ទៅ​កាប់​ទន្ទ្រាន​ដី​នៅ​តំបន់​នោះ ដើម្បី​ធ្វើ​កសិកម្ម នៅ​រយៈពេល ៣​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ។

អ្នកភូមិ​ថា ពលរដ្ឋ​ទាំងនោះ​ភាគច្រើន មកពី​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ និង​ខេត្ត​កំពង់ចាម ជាង ៤០០​គ្រួសារ បាន​សម្រុក​កាប់​រាន​ព្រៃ ឈូស​ឆាយ​ដី​ព្រៃ ប៉ះចំ​ដី​សមូហភាព​ភូមិ​ពូគង់ ដែល​អ្នកភូមិ​អាស្រ័យ​ផល​ជាច្រើន​ជំនាន់​មក​ហើយ។

ប្រធាន​សហគមន៍ ការពារ​ដី​សមូហភាព​ភូមិ​ពូគង់ លោក ទ្រឿប ធើម ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា ដី​ព្រៃ​សមូហភាព​ដែល​ពលរដ្ឋ​ចំណូលស្រុក​បន្ត​កាប់​រាន ជា​កន្លែង​ដែល​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​រក​អនុផល​ព្រៃឈើ និង​ធ្វើ​ចម្ការ​វិល​ជុំ បែប​ប្រពៃណី​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

លោក​ថា ដើមឡើយ​តំបន់​នោះ​សំបូរ​ដើមឈើ​ធំៗ ជម្រក​សត្វព្រៃ​រួមមាន សត្វ​ដំរី ប្រើស ខ្ទីង និង​ស្វា​ជាដើម ក៏ប៉ុន្តែ​ពេលនេះ តំបន់​នោះ បាន​ក្លាយ​ជា​វាល​ល្វឹង​ល្វែង ដោយមាន​ផ្នែក​ខ្លះ គ្រប់គ្រង​ជា​កម្មសិទ្ធិឯកជន​។ រីឯ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន និង​ឆ្មាំ​អភិរក្ស​របស់​ក្រសួង​បរិស្ថាន មិន​អើពើ​ការពារ​ព្រៃ​សមូហភាព​ទាំងនេះ​ទេ

លោក ទ្រឿប ធើម៖ «បាត់បង់​ព្រៃ​ហ្នឹង ឥលូវ​វា​ទៅ​ជា​ក្តៅ ទឹកភ្លៀង​មិន​ទៀងទាត់ ខ្យល់ព្យុះ ភ្លៀងៗ​ខ្លាំង​ទៅៗ អាកាសធាតុ​វា​មិន​ដូចដើម​ទេ ចេះតែ​ប្រែប្រួល​។ អាជ្ញាធរ​មិន​រវល់​ទេ សូម្បីតែ​ខ្លួន​គាត់​ក៏​គេ​យក​ដែរ»។

ដីព្រៃ​សមូហភាព​ភូមិ​ពូគង់ មាន​ផ្ទៃដី​សរុប​ទំហំ ១ ពាន់ ៣ រយ​ហិកតារ (១៣០០) ក៏ប៉ុន្តែ​ក្រសួង​ដែនដី បាន​ឯកភាព​កាត់​ឆ្វៀល​ឱ្យ​ប្រជា​សហគមន៍​ចុះបញ្ជី ទំហំ​ជាង ៨​រយ (៨០៤.១០) ប៉ុណ្ណោះ​កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៨ ដោយ​ក្នុង​នោះ​ព្រៃ​បម្រុង​ទុក​មាន​ចំនួន ២៦១​ហិកតារ។ តំបន់​អភិរក្ស​នេះ មាន​ផែនទី លក្ខន្តិកៈ និង​បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ដែល​រៀបចំ​ដោយ​ក្រសួង​អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និង ក្រសួងមហាផ្ទៃ។

មក​ទល់​ពេល​នេះ ព្រៃ​សមូហភាព​នេះ នៅសល់​មិន​ដល់ ៥០​ហិកតារ​ទេ ហើយ​ដី​ដែល​ពលរដ្ឋ​ចំណូល​ស្រុក បាន​កាប់​ទន្ទ្រាន​កន្លង​មក​ជំនួស​មកវិញ ដោយ​ដាំដំណាំ​ដំឡូង​មី និង​ស្វាយចន្ទី​ជាដើម។

បច្ចុប្បន្ន សកម្មភាព​កាប់​រាន​ព្រៃ​អភិរក្ស​នេះ ក៏​នៅតែ​បន្ត​កើតមាន​ដដែល​ដោយ​គ្មាន​ការទប់ស្កាត់​ពី​សំណាក់​អាជ្ញាធរ និង មន្ត្រី​បរិស្ថាន​នោះ​ឡើយ​។ ចំណែក​ដី​នៅ​តំបន់​ខ្លះទៀត មាន​ការទិញ​លក់ដូរ​ជាច្រើន​ម្ចាស់ ដោយមាន​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ ចុះ​ហត្ថលេខា ទទួលស្គាល់​ដោយ​អាជ្ញាធរ​ភូមិ​/​ឃុំ​ទៀត​ផង។

លោក ទ្រឿប ធើម បន្ថែម​ថា ពលរដ្ឋ​ភាគច្រើន​ជំពាក់​ធនាគារ ដោយ​រំពឹង​ថា រក​អនុផល​ព្រៃឈើ​ដូចជា ដង​ជ័រទឹក ធ្វើ​ចម្ការ​វិល​ជុំ និង​រក​ឃ្មុំ​ជាដើម ដើម្បី​ដោះបំណុល តែ​ផ្ទុយទៅវិញ ព្រៃ​បែរ​ជា​រលាយ​អស់ ហើយ​ដីចម្ការ​វិល​ជុំ ដែល​ពួកគាត់​អាស្រ័យ​ផល​កន្លង​ទៅ ក៏​ក្រុម​ពលរដ្ឋ​ចំណូលស្រុក​ដណ្តើម​អស់​ដែរ។

លោក​ថា កាលពី​១០ ឆ្នាំមុន តំបន់​អភិរក្ស​នេះ សំបូរ​ដើមឈើ​ធំៗ សត្វព្រៃ​ជាច្រើន​ប្រភេទ​រស់នៅ ផ្តល់​ប្រយោជន៍​ច្រើន​ដល់​ពលរដ្ឋ អាស្រ័យ​ផល​មាន​ជីវភាព​ធូរធារ ផ្ទុយ​ពី​បច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិ​ផុងខ្លួន​នឹង​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច ដោយសារ​អស់​ព្រៃ និង​គ្រួសារ​ខ្លះទៀត​បង្ខំចិត្ត​ធ្វើជា​កម្មករ​គេ ដើម្បី​ដោះ​បំណុល។

លោក ទ្រឿប ធើម៖ «មាន​ដើម​ជ័រទឹក​ជ័រ​ច្បោះ​យក​ទៅ​លក់​បាន​អាស្រ័យ​ផល ដល់​ឥឡូវ​បាត់បង់​ដើមឈើ វា​អស់ហើយ ទៅជា​ចម្ការ​អ្នក​ក្រៅ​អស់ហើយ ឥលូវ​ពលរដ្ឋ​ជំពាក់​ធនាគារ​ហើយ ចង់​ស្រវា​ដី​វិញ​ពី​ពួក​ហ្នឹង ត្រូវ​ការ​ដាំ​កូនឈើ ឬ​ដុះ​ខ្លួនឯង​ទៀត»។

ឆ្លើយតប​រឿង​នេះ មេភូមិ​ពូគង់ លោក ព្រួច មើល ទទួលស្គាល់​​​​​​​​​​​​​​​ថា ពលរដ្ឋ​មូលដ្ឋាន​បាន​ប៉ះទង្គិច​គ្នា ជាមួយ​ពលរដ្ឋ​ចំណូលស្រុក រឿង​ដីធ្លី​នេះ​ដែរ ក៏ប៉ុន្តែ​អាជ្ញាធរ​ស្រុក​/​ខេត្ត​កំពុង​ដោះស្រាយ​បណ្តើរៗ​តាម​នីតិវិធី​ហើយ។

លោក​ថា ពលរដ្ឋ​ចំណូលស្រុក ដែល​ទៅ​កាប់​រាន​ព្រៃ​សមូហភាព និង​ព្រៃ​អភិរក្ស អាជ្ញាធរ​មិន​ចុះ​វាស់វែង ធ្វើ​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ​ជូន​ឡើយ​។ លោក​បន្ថែម​ថា មក​ទល់​ពេល​នេះ ពលរដ្ឋ​ចំណូល​ស្រុក ដែល​ទៅ​តាំងទី​លំនៅ ក្នុងភូមិ​ពូគង់ គឺ​ច្រើន​ជាង​ពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ស្រុក ហើយ​ពួកគេ​ភាគច្រើន ធ្វើ​កសិកម្ម ឬ​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ។

លោក ព្រួច មើល៖ «គេ​កំពុង​វែកញែក​ដោះស្រាយ គេ​ដោះស្រាយ​តាម​សន្តិវិធី​តាម​ថ្នាក់​ស្រុក និង​ថ្នាក់​ខេត្ត»។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី មិនទាន់​អាច​ទាក់ទង​សុំ​ការ​បំភ្លឺ​រឿង​នេះ ពី​អ្នកនាំពាក្យ​សាលាខេត្ត​មណ្ឌលគិរី លោក នាង វណ្ណៈ និង ប្រធាន​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​ខេត្ត​នេះ លោក សៃ ប៊ុនធឿន បាន​នៅឡើយ​ទេ នៅ​ថ្ងៃទី២៧ មេសា ដោយ​ទូរស័ព្ទ​ហៅ​ចូល តែ​គ្មាន​អ្នក​លើក។

ទោះ​យ៉ាងណា មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​សង្កេត​ឃើញ​ថា អភិបាល​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី លោក ថង សាវុន មិន​យកចិត្តទុកដាក់​គោរព​បទបញ្ជា​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​វិធានការ រក្សា​ការពារ​បណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បី​ការពារ​ព្រៃ​អភិរក្ស​សមូហភាព​សហគមន៍ ស្រប​តាម​អនុក្រឹត្យ​លេខ ៨៣ នោះ​ទេ។

អនុក្រឹត្យ​លេខ ៨៣ របស់​លោក ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជា​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​សាមី​ទាំងអស់ ត្រូវ​រក្សា​សុវត្ថិភាព​ដី​សមូហភាព​សហគមន៍ ដែល​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​បាន​ដាក់​ពាក្យ​ស្នើ​សុំ​នីតិបុគ្គល​ទៅ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​រួចរាល់។

ទាក់ទង​បញ្ហា​នេះ អ្នកសម្របសម្រួល​លេខាធិការដ្ឋាន​សម្ព័ន្ធ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​កម្ពុជា​លោក យុន ឡូរ៉ង់ សង្កេត​ឃើញ​ថា ពេល​នេះ​មាន​បញ្ហា​គ្រប់​ទីកន្លែង​ទាំងអស់ ព្រោះ​វិធានការ​រក្សា​ការពារ​ប៉ុណ្ណោះអាសន្ន អនុលោម​តាម​អនុក្រឹត្យ​លេខ​៨៣ គឺ​គ្មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ឡើយ ដោយសារ​គ្មាន​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ និង​គ្មាន​អ្នក​ទទួលខុសត្រូវ​អនុវត្ត​វិធានការ​នេះ។

land_mundulkiri.jpg
ទិដ្ឋភាពព្រៃសមូហភាពភូមិពូគង់ ឃុំស្រែព្រះ ស្រុកកែវសីមា ខេត្តមណ្ឌលគិរី ត្រូវពលដ្ឋសំណូលស្រុក កាប់ទន្ទ្រាន ដើម្បីយកដីធ្វើកសិកម្ម។ រូបថតនៅថ្ងៃទី២៥ មេសា ២០២៣។ រូប៖ ពលរដ្ឋផ្តល់ឱ្យ

លោក​ថា អាជ្ញាធរ​មិន​ត្រឹមតែ​មិន​ចូលរួម​អនុវត្ត​បទបញ្ជា​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ទេ តែ​ផ្ទុយទៅវិញ ថែមទាំង​ហ៊ាន​ចេញ​ប្លង់​កម្ម​សិទ្ធ ដើម្បី​ទិញ​លក់​ដី​សមូហ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី ទៀត​ផង។

លោក យុន ឡូរ៉ង់៖ «ប៉ុន្តែ​វា​អត់​មាន​ជំរុញ​ណាមួយ​ជាក់លាក់​ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ទេ នេះ​ជា​បញ្ហា​ឱ្យ​មាន​ការ​ទន្ទ្រាន​កើតឡើង បើ​ទោះ​បី​ជា​សហគមន៍​បាន​ប័ណ្ណ​សមូហភាព​ហើយក៏​ដោយ»។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ មន្ត្រី​សម្របសម្រួល​សមាគម​អាដហុក (Adhoc)ខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ប៊ី វ៉ាន់នី ដែល​ចុះ​អង្កេត​រឿង​នេះ បារម្ភ​ថា ជីវភាព​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​ជាង ១០០ គ្រួសារ​នៅ​តំបន់​នោះ ធ្លាក់ចុះ​ខ្លាំង ដោយសារតែ​អស់​ព្រៃ​អាស្រ័យ​ផល ហើយ​ដីចម្ការ​វិល​ជុំ​ដែល​ពួកគាត់​មាន​ទម្លាក់​ដាំ​ដុះ​បែប​ប្រពៃណី ក៏​បាត់​បង់​អស់​ដែរ។

លោក​ស្នើ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ស៊ើប​អង្កេត និង​ចាត់វិធានការ​ជាក់លាក់ លើ​ជនល្មើស រួម​ទាំង​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ ដែល​ឃុបឃិត​គ្នា​រំលោភ​យក​ដី​សមូហភាព​ខុសច្បាប់។

លោក ប៊ី វ៉ាន់នី៖ «ប៉ះពាល់​ដល់​សហគមន៍​វិញ វា​រំលោភសិទ្ធិ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច និង​រំលោភ​លើ​របៀប​នៃ​ការរស់នៅ​ប្រពៃណី​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​។ និយាយ​រួម​ទៅ​ពួក​ហ្នឹង ដី​ដែន​អភិរក្ស​ក៏​វា​កាប់​ដែរ មន្ត្រី​បរិស្ថាន ទីស្នាក់ការ​នៅ​ហ្នឹង​ឱ្យ​គេ​កាប់​បាន។

របាយការណ៍ របស់​សម្ព័ន្ធ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​បង្ហាញ​ថា មក​ទល់​ពេលនេះ សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​មាន​ជាង ៩០​ភាគរយ ក្នុងចំណោម​សហគមន៍​ជាង​១៥០​កន្លែង ឋិត​ក្នុង​ខេត្តមណ្ឌលគិរី កំពង់ស្ពឺ បាត់ដំបង ស្ទឹងត្រែង​ក្រចេះ រតនគិរី និង​ខេត្តកំពង់ធំ​ជាដើម កំពុង​ជួប​បញ្ហា​ប្រឈម​ច្រើន ដោយសារ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​នីមួយៗ​មិន​អនុវត្ត​វិធានការ​រក្សា​ការពារ​បណ្ដោះអាសន្ន​ស្របតាម​អនុក្រឹត្យ​លេខ ៨៣ ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

ប្រការ​នេះ​ជា​ឧបសគ្គ​រាំង​ខ្ទប់​ដល់​ដំណើរការ​ស្នើសុំ​ចុះបញ្ជី​ដី​សមូហភាព​ពុំ​អាច​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ​ឡើយ ហើយ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​នៅ​តំបន់​ខ្លះ ងាយ​នឹង​កើត​មាន​ជម្លោះ​រ៉ាំរ៉ៃ​រហូត​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួកគាត់​បែកបាក់​ផ្ទៃក្នុង បាត់​ទឹកចិត្ត ជាប់​បណ្ដឹង​នៅ​តុលាការ​ដោយសារតែ​ចេញមុខ​តវ៉ា​ទាមទារ​ដី​សមូហភាព​ជាមួយ​បុគ្គល​មាន​លុយ​មានអំណាច។

មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​វាយតម្លៃ​ថា បទបញ្ជា​របស់​លោក ហ៊ុន សែន សាប​ដូច​ទឹកទន្លេ គ្មាន​ឥទ្ធិពល​ជា​វិជ្ជមាន ការពារ​សុវត្ថិភាព​ដីធ្លី​ជូន​ប្រជា​សហគមន៍ ឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​យូរអង្វែង​នោះ​ឡើយ ធ្វើ​ឱ្យ​ព្រៃ​អភិរក្ស​ស្ទើរ​គ្រប់​តំបន់​ហិនហោច​អស់៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។