ពលរដ្ឋ ៥ភូមិ នៅឃុំដូង ខេត្តកំពង់ធំ ទាមទារអាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ បង្ខំយកដីស្រែពួកគេ ដាក់ជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ច
2019.02.04
តំណាងពលរដ្ឋចំនួន ៥ភូមិ នៅឃុំដូង ស្រុកប្រាសាទបល្ល័ង្គ ខេត្តកំពង់ធំ ទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ដើម្បីបង្ខំឲ្យពលរដ្ឋប្រគល់ដីស្រែពួកគេឲ្យអាជ្ញាធរ ធ្វើជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ច។ អាជ្ញាធរឃុំថា ការស្នើសុំឲ្យពលរដ្ឋចូលរួមផ្ដល់ដីមួយផ្នែកឲ្យអាជ្ញាធរនោះ គឺជាគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីយកទៅដាក់បញ្ចូលក្នុងគម្រោងដីសម្បទានសង្គមកិច្ច សម្រាប់បែងចែកជូនពលរដ្ឋពលរដ្ឋក្រីក្រ។
ពលរដ្ឋអះអាងថា ជម្លោះដីស្រែនៅឃុំដូង កើតឡើងនៅកំឡុងឆ្នាំ២០១៦ គឺក្រោយពេលដែលអាជ្ញាធរឃុំ បានបោកបញ្ឆោតពលរដ្ឋឲ្យផ្ដិតមេដៃ ដើម្បីធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិជូន។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋថា នៅឆ្នាំ២០១៨ ពលរដ្ឋស្រឡាំងកាំង ដោយសារតែអាជ្ញាធរបានបញ្ជូនគ្រឿងចក្រចូលឈូសឆាយដីស្រែពលរដ្ឋ និងប្រាប់ថា ពួកគេបានផ្ដិតមេដៃប្រគល់ទៅ ឲ្យអាជ្ញាធរធ្វើជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចរួចហើយ គឺតាំងពីឆ្នាំ២០១៦។
តំណាងពលរដ្ឋម្នាក់សុំលាក់ឈ្មោះ ប្រាប់ថា តំណាងពលរដ្ឋយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៦២៦គ្រួសារបាននាំគ្នាធ្វើញត្តិដាក់ជូនគណៈកម្មការទី១ នៃរដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃទី២ មករា តែគ្មានដំណោះស្រាយទេមកទល់ពេលនេះ។ លោកថា មិនតែប៉ុណ្ណោះ នៅថ្ងៃទី២៩ មករា សមត្ថកិច្ចចម្រុះបានចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋ២នាក់ បង្ខំឲ្យបញ្ឈប់សកម្មភាពតវ៉ាទាមទារដីធ្លីទាំងនោះមកវិញ ដោយម្នាក់ ក្នុងនោះមានស្ត្រីទើបសម្រាលកូនរួច ឈ្មោះ ម៉ុក ហេង និង បុរសម្នាក់ ឈ្មោះ ជឹម ជឿន ដោយវាយធ្វើទារុណកម្ម ហើយដោះលែងវិញ នៅព្រលប់ថ្ងៃដដែលនោះ៖ «ទាល់តែម៉ោង៦ ម៉ោង ៦ល្ងាច បានគេ (សមត្ថកិច្ច) ដោះលែង ២នាក់ហ្នឹងមកវិញ។ បន្ទាប់មកទៀតហ្នឹង មកដល់សព្វថ្ងៃ គាត់ (អាជ្ញាធរ) នៅតែគំរាម។ គាត់នៅទម្លាក់កំហុសថា ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង ឃាត់ឡានអាជ្ញាធរ ឃាត់អ្វីហ្នឹង ហើយមកដល់ពេលនេះ គាត់នៅតែគំរាមកំហែងប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងផ្ដិតមេដៃ ដាក់ដី(មានជម្លោះ) មិនឲ្យតវ៉ាទេ ហើយឥឡូវប្រជាពលរដ្ឋភ័យខ្លាច។ គាត់ (ប្រជាពលរដ្ឋ) រត់រប៉ាត់រប៉ាយ ចេញពីភូមិអស់ហើយ។ ឥឡូវមានអ្នកខ្លះទៅពួនក្នុងព្រៃទៅ អ្នកខ្លះមកភ្នំពេញទៅ អ្នកខ្លះ(ទៅខេត្ត) សៀមរាប អ៊ីចឹងទៅណា»។
ពលរដ្ឋអះអាងថា ដីមានជម្លោះ មានទំហំ សរុបប្រមាណ ២ពាន់ ៧រយ (២.៧០០) ហិកតារ ជាប្រភេទដីស្រែ លាតសន្ធឹងលើភូមិចំនួន៥ នៃឃុំដូង ស្រុកប្រាសាទបល្ល័ង្គ គឺភូមិគ្រួស ភូមិដងផ្ដៀក ភូមិក្របៅ ភូមិតាមុំ និងភូមិដងតាឯក។
តំណាងពលរដ្ឋដដែល ប្រាប់ថា ជាង១ឆ្នាំមកហើយ អាជ្ញាធរបានកោះហៅពលរដ្ឋឲ្យចូលទៅដោះស្រាយជាច្រើនដង នៅសាលាឃុំដូង សាលាស្រុកប្រាសាទបល្ល័ង្គ សាលាខេត្ត កំពង់ធំ ជាដើម ប៉ុន្តែគ្មានដំណោះស្រាយទេ។ ពលរដ្ឋប្រាប់ថា ពួកគាត់ មិនដែលហ៊ានផ្ដល់ព័ត៌មាន ឲ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទេ ដោយសារខ្លាចអាជ្ញាធរមិនដោះស្រាយឲ្យ។ ពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភថា ការដកហូតដីស្រែពីពលរដ្ឋទៅធ្វើជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនោះ អាចគ្រាន់តែជាលេស ព្រោះដីក្បែរនោះ ជាច្រើនហិកតារ ជាចម្ការកៅស៊ូ របស់អភិបាលខេត្តកំពង់ធំ លោក សុខ លូ មិនត្រូវបានរដ្ឋដកហូត ធ្វើជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចចែកជូនពលរដ្ឋក្រីក្រ ដូចដីស្រែអ្នកភូមិទេ៖ «បាទ! អ្វីដែលសំខាន់នៅកុំជិះជាន់ពួកគាត់ (ប្រជាពលរដ្ឋមានដីជម្លោះ) បង្ខំឲ្យពួកគាត់ផ្ដិតមេដៃជូន ហើយដល់ផ្ដិតមេដៃជូនហើយ ដល់ពេលតវ៉ាលើកក្រោយ គេ (អាជ្ញាធរ)មានលេសថា ប្រជាពលរដ្ឋ អត់តវ៉ាទេ ប្រជាពលរដ្ឋផ្ដិតមេដៃជូនគេ(អាជ្ញាធរ)រួចហើយ។ អ៊ីចឹងទៅ ដល់ពេលឥឡូវនេះ លឺប្រជាពលរដ្ឋផ្ដល់ព័ត៌មានឲ្យខ្ញុំថា អត់មានអ្នកភូមិទៅផ្ដិតមេដៃ ក៏ (អាជ្ញាធរ) យកកូនក្មេងទៅផ្ដិតមេដៃជំនួសឈ្មោះអ្នកភូមិ អ៊ីចឹងទៅ អាជ្ញាធរចម្រុះ ៧០នាក់ ដែលចុះទៅ(បង្ក្រាបពលរដ្ឋ) យកផ្ដិតមេដៃជំនួស អ៊ីចឹងទៅ»។
មេឃុំដូង នៃស្រុកប្រាសាទបល្ល័ង្គ លោក ជុត ចេន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា គម្រោងដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនោះ ត្រូវបានរដ្ឋចេញគម្រោងតាំងពីមេឃុំជំនាន់មុនលោក ចូលកាន់តំណែង។ មេឃុំរូបនេះ ស្នើសុំឲ្យពលរដ្ឋឈប់តវ៉ា និងចូលរួមជាមួយគម្រោងរបស់រដ្ឋ ដើម្បីរដ្ឋធ្វើការបែងចែងដីស្រែទាំងនោះផ្ដល់ឲ្យពលរដ្ឋវិញ ប៉ុន្តែមិនបានច្រើនដូចពួកគាត់ធ្លាប់អាស្រ័យផលទេ ព្រោះត្រូវទុកចំណែកខ្លះ ផ្ដល់ឲ្យពលរដ្ឋទីទាល់ក្រ។ តែយ៉ាងណាក្ដី មេឃុំដូង លោក ជុត ចេន អះអាងថា នេះជាគម្រោងរបស់រដ្ឋសុទ្ធសាធ គ្មានក្រុមហ៊ុនឯកជនណានៅពីក្រោយទេ៖ «ដីប្រជាពលរដ្ឋគាត់ធ្វើមែន។ គាត់ធ្វើនៅទីនោះមែន ប៉ុន្តែគាត់ធ្វើមិនពិតប្រាកដទេ គាត់ធ្វើខានៗ អ៊ីចឹងណា គាត់មិនអាស្រ័យ (ផល) ពិតប្រាកដទេ។ គាត់ធ្វើ (ស្រែ) ខានៗ។ យើងចង់ថា ឲ្យគាត់ចូលគម្រោង។ គាត់បានផលពីគម្រោង ព្រោះតែគម្រោងគេ (អាជ្ញាធរ) ត្រូវការអភិវឌ្ឍន៍ គេនឹងអភិវឌ្ឍន៍ហើយ ឲ្យគាត់យោគយល់ មានការអភិវឌ្ឍន៍ មានផលប៉ះពាល់ហើយ មិនអត់ទេ។ ប៉ុន្តែគ្រាន់ថា បើមានផលប៉ះពាល់គាត់ ឲ្យគាត់ចូលក្នុងគម្រោងមក គម្រោងនឹងផ្ដល់ជូនគាត់វិញ។ គម្រោងនេះគឺគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាល អត់មានគម្រោងឯកជនទេ»។
ពលរដ្ឋ២នាក់ រងការចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី២៩ មករា គឺ អ្នកស្រី ម៉ុក ហេង និងលោក ជឹម ជួន ប្រាប់ថា ក្នុងពេលចាប់ខ្លួនសមត្ថកិច្ចបានវាយ និងអូសពួកគេបញ្ចូលឡាន ដល់ស្នងការខេត្តកំពង់ធំ។
ស្ត្រីកូនខ្ចីអាយុ ៩ខែ ដែល ធ្លាប់អាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន គឺអ្នកស្រី ម៉ុក ហេង រៀបរាប់ថា នៅមុនថ្ងៃទី២៩ មករា អាជ្ញាធរបានបង្គាប់ឲ្យអ្នកស្រីផ្ដិតមេដៃ ដើម្បីប្រគល់ដីស្រែ និងឈប់តវ៉ា ប៉ុន្តែអ្នកស្រី មិនព្រម។ អ្នកស្រីរៀបរាប់ថា នៅថ្ងៃទី២៩ មករា សមត្ថកិច្ចច្រើននាក់ បាននាំគ្នាមកចាប់អូសអ្នកស្រី ទាំងដែលគ្មានសំលៀកបំពាក់ត្រឹមត្រូវ និងកំពុងឱបកូនខ្ចីនៅក្នុងដៃ ដាក់បញ្ចូលឡាន យកទៅស្នងការខេត្តកំពង់ធំ ដោយគ្មានប្រាប់ហេតុផលទេ។ នៅពេលទៅដល់ស្នងការខេត្ត អ្នកស្រីអះអាងថា អភិបាលខេត្តកំពង់ធំ លោក សុខ លូ មិនបាននិយាយច្រើនទេ គ្រាន់តែបានព្រមានថា តើព្រមបញ្ឈប់សកម្មភាពតវ៉ា ដីធ្លី ឬ ចង់ជាប់ពន្ធនាគារ៖ «គឺខ្ញុំទឹកភ្នែកយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារពួកគាត់ (សមត្ថកិច្ច) អូសខ្ញុំទៅដូចសត្វ អ៊ីចឹង ហើយកូនរបស់ខ្ញុំ ទើបអាយុ ៩ខែ លោកគ្រូ។ (អូស) ទៅអត់មានសំលៀកបំពាក់ទេ លោកគ្រូ។ ចា! រួចទៅខ្ញុំក៏មិនដឹងមានពាក្យអ្វី និយាយទេ ដោយសារគេ (អាជ្ញាធរ) មកសុទ្ធតែកាំភ្លើង សុទ្ធតែអ្វីអ៊ីចឹង លោកគ្រូ។ អត់មានទេ! អត់មានសំលៀកបំពាក់ទេ។ ខ្ញុំទើបងើបពីដេក គឺធម្មតាសំលៀកបំពាក់ដេក ដែលមានអ្វីស្អាត។ យើងស្លៀកខោអាវធម្មតា។ អាវទ្រនាប់ក៏គ្មានដែរ។ ទៅសឹងតែខ្លួនទទេហ្មងណា លោកគ្រូ។ ចា! ទៅដល់ណោះ (ស្នងការដ្ឋានខេត្តកំពង់ធំ) គឺពួកគាត់ (អាជ្ញាធរ) បានគំរាមមកខ្ញុំ។ គំរាមខ្ញុំ សម្លុតឲ្យខ្ញុំថា ព្រមផ្ដិតមេដៃ ឬក៏ព្រមជាប់គុក។ ខ្ញុំថា ឥឡូវបើយកខ្ញុំទៅដាក់គុក ខ្ញុំក៏មិនដឹងធ្វើយ៉ាងម្ដេចដែរ ព្រោះខ្ញុំអត់បានទៅលួចអ្វី អស់លោក (អាជ្ញាធរ) ទេ»។
ចំណែក បុរសឈ្មោះ ជឹម ជួន រស់នៅភូមិតាមុំ រៀបរាប់ថា សមត្ថកិច្ចបានចូលទៅចាប់ខ្លួនលោក ទាំងកំរោល និងវាយ ទាត់ ធាក់ បណ្ដើរ ចូលឡានឯកជនមួយ ផ្លាកលេខកំពង់ធំ 2A-4344 ដឹកទៅស្នងការខេត្តកំពង់ធំ។ លោកថា នៅពេលទៅដល់ស្នងការខេត្ត សមត្ថកិច្ចមិនបានប្រាប់ហេតុផលនៃការចាប់ខ្លួនទេ គឺមានតែគំរាមឲ្យពលរដ្ឋបញ្ឈប់សកម្មភាពតវ៉ាដីធ្លីដដែល៖ «ពេលចូលចាប់ខ្ញុំក្នុងផ្ទះទៅ គាត់ (សមត្ថកិច្ច) វាយខ្ញុំតែម្ដង។ ខ្ញុំសួរគាត់ថា គាត់មកវាយ មកចាប់ ហេតុផលអ្វីនិយាយគ្នាបាន។ គាត់ អត់និយាយតែម្ដងបង។ គាត់គិតតែចាប់ ហើយវាយទៀត។ ពីផ្ទះទៅរហូតចូលឡានទៅ ដល់កន្លែង (ស្នងការដ្ឋាន) ខេត្តតែម្ដង។ ចូលឡានហើយ អត់វាយទេ មកដល់កន្លែងខេត្តបានសួរខុសត្រូវ។ ពីផ្ទះនេះ វាយរហូត ដល់ចូលឡាន។ ចូលឡានហើយ អត់វាយទេ។ គេ (សមត្ថកិច្ច) ថា តែមានការចាប់ មានការប៉ះទង្គិចគ្នាតាក់តិច (តិចតួច)។ ខ្ញុំថាមិនមែនតាក់តិច ឯណា វាយខ្ញុំដល់ឈាមច្រមុះ ឈាមអីទៅហើយ... ឈឺដើមទ្រូង រហូតដល់ស្ពឹកដៃ។ គេដាក់ខ្នោះដៃ មិនទាន់បាត់ស្ពឹកដៃទេ»។
ជនរងគ្រោះរូបនេះ បន្តថា នៅព្រលប់ថ្ងៃទី២៩ មករាដដែល សមត្ថកិច្ច បានដោះលែងពួកគេទាំងពីរនាក់ត្រលប់មកផ្ទះវិញ។ លោក ជឹម ជួន បានទៅសម្រាកព្យាបាលរបួសនៅមន្ទីរពេទ្យ។ លោកថា មកដល់ថ្ងៃទី០៣ កុម្ភៈ លោកបានចេញពីមន្ទីរពេទ្យហើយ ប៉ុន្តែនៅស្ពឹកដៃទាំងពីរ ព្រោះប៉ូលិសបានដាក់ខ្នោះលោក ឈឺដើមទ្រូង តែអាចស្រួលដកដង្ហើមបានស្រួលជាងមុនបន្តិច។ លោក ជឹម ជួន ថា ក្រោយការវាយដំ ធ្វើទារុណកម្មបែបនេះ លោក លែងហ៊ានប្រឈមមុខ ដោយផ្ទាល់ ទាមទារដីស្រែមកវិញហើយ ខណៈពលរដ្ឋជាច្រើននាក់ កំពុងរត់គេចខ្លួន ចូលព្រៃ ខ្លះរត់ទៅខេត្តផ្សេងជាប់នោះ និងខ្លះទៀត រត់ទៅស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នជាមួយនឹងផ្ទះបងប្អូន ឯទីក្រុងភ្នំពេញ ខ្លាចរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ឬ អាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន។
នាយប៉ុស្តិ៍រដ្ឋបាលឃុំដូង លោក ហ៊ុន សឿន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ពិតជាមានករណីចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋ២នាក់នៅឃុំដូង កាលពីថ្ងៃទី២៩ មករាមែន។ ប៉ុន្តែហេតុផលយ៉ាងណានោះ លោក មិនបានដឹងទេ ដោយសារ ជាការអន្តរាគមន៍ពីថ្នាក់លើ។ អាស៊ីសេរី គ្មានប្រភពអាចទាក់ទងស្នងការខេត្តកំពង់ធំ លោក អ៊ុក កុសល និងអភិបាលខេត្ត លោក សុខ លូ បានទេ នៅថ្ងៃទី៣ កុម្ភៈ។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ប្រចាំខេត្តកំពង់ធំ លោក សុខ រដ្ឋា ប្រាប់ថា ជាគោលការណ៍ច្បាប់ ការផ្ដល់ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចមានពីរ គឺស្នើដោយថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ជាតិ សម្រាប់ករណីបន្ទាន់ ដូចជា យោធិនពិការ ឬសម្រាប់ពលរដ្ឋចំណាកពីស្រុកផ្សេង ដោយសារគ្រោះធម្មជាតិធ្ងន់ធ្ងរ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ជម្លោះដីធ្លីនៅឃុំដូង សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ សង្កេតឃើញថា មិនចូលក្នុងចំណុចទាំងនេះឡើយ៖ «បានន័យថារូបភាពបច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរធ្វើជារូបភាពនៃការផ្ដល់ដីសម្បទាន មកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំដូងហ្នឹង វាមើលទៅ វាដូចជា មិនសូវល្អមើល អ៊ីចឹងណា ដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំដូង ពួកគាត់មិនមែនជាអ្នកចំណាកស្រុកទេ។ ពួកគាត់ ជាអ្នករស់នៅក្នុងភូមិ ឃុំ ហ្នឹងស្រាប់។ អ៊ីចឹង ដីស្រែចម្ការពួកគាត់ ត្បិតតែពួកគាត់មិនបានមានប័ណ្ណ កម្មសិទ្ធិបញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់លាស់ អ្វីត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរ ពីមួយជំនាន់ ទៅមួយជំនាន់ គាត់ដឹងហើយថា ប្រជាពលរដ្ឋគាត់រស់នៅតាំងពីពេលណា ពេលណា មកអ៊ីចឹងណា»។
លោក សុខ រដ្ឋា យល់ថា អាជ្ញាធរមិនគួរប្រើវិធីសាស្ត្រចាប់ពលរដ្ឋ និងបំភិតបំភ័យតំណាងពលរដ្ឋឲ្យរត់ចោលផ្ទះសម្បែងបែបនេះឡើយ ព្រោះនេះជាទង្វើអមនុស្សធម៌។ លោក ទទូចឲ្យអាជ្ញាធរផ្ដល់ឱកាសឲ្យពលរដ្ឋប្រើសិទ្ធិដាក់ញត្តិជូនស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដោយធានាគ្មានការចាប់ខ្លួន ឬធ្វើទុកបុកម្នេញ។
ទោះបែបណា ពលរដ្ឋ អះអាងថា អ្នកតំណាងភាគច្រើន នាំគ្នារត់ទៅភ្នំពេញ ដើម្បីត្រៀមដាក់ញត្តិនៅតាមស្ថាប័នរដ្ឋឲ្យជួយអន្តរាគមន៍។ ពួកគេអំពាវនាវឲ្យ មន្ត្រីទទួលញត្តិរួច សុំជួយដោះស្រាយឲ្យពលរដ្ឋផង ព្រោះពួកគេគ្មានជំនឿលើមន្ត្រី នៅមូលដ្ឋានទៀតទេ។ តំណាងពលរដ្ឋទាំងនោះ អំពាវនាវ កុំឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់ជាតិ ចូលរួមជួយ ឬឃុបឃិតគ្នា ជាមួយមន្ត្រីនៅមូលដ្ឋាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។