សង្គមស៊ីវិលយល់ខុសគ្នាអំពីសន្ធិសញ្ញាច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម
2016.12.22
ក្រុមអង្គការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សយល់ឃើញថា សន្ធិសញ្ញាដែលរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរគឺកម្ពុជា-វៀតណាម បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងផ្នែកច្បាប់ស្ដីពីច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ គឺជារឿងមួយដែលមានភាពចម្លែក។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ខាងភាគីកម្ពុជា លោក អង្គ វង្សវឌ្ឍានា ដែលដើរតួនាទីក្នុងការចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម លើសន្ធិសញ្ញានេះ រងការរិះគន់ថា ជាការអនុវត្តដែលមានមន្ទិលសង្ស័យ ព្រោះកម្ពុជា ប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ផ្ទុយពីវៀតណាម ដែលប្រកាន់របបកុម្មុយនិស្ត។
ក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋក្នុងរយៈពេល ២ថ្ងៃ នៅប្រទេសវៀតណាម លោក ហ៊ុន សែន ដែលដឹកនាំប្រតិភូពីកម្ពុជា បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាច្រើនផ្នែក ក្នុងនោះសមភាគីទាំងពីរបានបង្កើតឲ្យមានទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយទៀត គឺបង្កើតឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាផ្នែកច្បាប់ស្ដីពីព្រហ្មទណ្ឌវិញម្ដង។
ព័ត៌មានត្រូវគេផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ ដែលចុះផ្សាយនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) ផ្ទាល់ របស់លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យដឹងថា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ របស់ប្រទេសទាំងពីរ គឺកម្ពុជា វៀតណាម បានចុះសន្ធិសញ្ញារួមគ្នាមួយស្ដីពីជំនួយទៅវិញទៅមកផ្នែកច្បាប់លើវិស័យព្រហ្មទណ្ឌ។ នេះជាសន្ធិសញ្ញាមួយក្នុងចំណោមសន្ធិសញ្ញា ២ ផ្សេងទៀត ជាអាទិ៍ ការផ្ទេរទណ្ឌិត ឬអ្នកទោស និងកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រសួងធម្មការ និងសាសនា ជាមួយគណៈកម្មាធិការនៃជនជាតិរបស់ប្រទេសវៀតណាម។
ជុំវិញរឿងនេះ ក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលយល់ឃើញថា វាជារឿងដែលចម្លែកសម្រាប់កម្ពុជា ដែលបង្កើតឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាផ្នែកច្បាប់នេះ។
លោក អំ សំអាត ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការលីកាដូ (LICADHO) ហាក់នៅមានស្ទាក់ស្ទើរនៅឡើយក្នុងការអត្ថាធិប្បាយចំពោះសេចក្ដីសម្រេចនៅពេលនេះរបស់រដ្ឋាភិបាល ថាតើនេះជាការបង្កើតឲ្យឲ្យទៅជារបៀបធ្វើបត្យាប័ន ឬយ៉ាងណា?
លោកបន្តថា ផ្អែកនីតិវិធី កម្ពុជាកំណត់យ៉ាងច្បាស់អំពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ គឺការអនុវត្តមានដែនកំណត់ត្រឹមកម្ពុជា ប៉ុណ្ណោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើចង់បង្កើតឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាវៀរលែងតែជាច្បាប់អន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះ។ បន្ថែមពីលើនេះ លោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា វាចម្លែកដែលកម្ពុជា បង្កើតមិនត្រឹមតែជាកិច្ចព្រមព្រៀងទេ ប៉ុន្តែរឿងនេះថែមទាំងជំរុញឲ្យក្លាយទៅជាសន្ធិសញ្ញាថែមទៀតផង៖ «បើនិយាយពីបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ គឺវាអត់អាចទៅរួចទេ ពីព្រោះយើងមានក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៅក្នុងប្រទេស ហើយច្បាប់មួយៗ បទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌវាខុសគ្នា។ គេអនុវត្តទៅតាមស្តង់ដារដូចលើកឡើងអ៊ីចឹងថា ប្រទេសមួយប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយមួយទៀតប្រកាន់របបកុម្មុយនិស្ត។ដូច្នេះបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌវាអាចបទល្មើសខុសគ្នាច្រើនដែលគេកំណត់។ អ៊ីចឹងបើយើងធ្វើសន្ធិសញ្ញាហើយនៅក្នុងពិភពលោកពុំមានអ្នកណាធ្វើសន្ធិសញ្ញាទាក់ទងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌហ្នឹងទេ»។
ក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេល ២ថ្ងៃនៅប្រទេសវៀតណាម របស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសស្ដីពីសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ប្រទេសទាំងពីរឲ្យដឹងថា ក្នុងជំនួបទ្វេភាគីនេះ មានភាពជោគជ័យ និងធ្វើឲ្យប្រទេសទាំងពីររឹតតែមានចំណងមិត្តភាពកាន់តែខ្លាំងថែមទៀតផង។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានក៏បានរៀងរាបយ៉ាងលម្អិតពីដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ នៅប្រទេសវៀតណាម ដូចជាជួបសវនាការជាមួយមន្ត្រីកំពូលៗ របស់វៀតណាម និងដាក់កម្រងផ្កានៅវិមានអនុស្សាវរីយ៍បុព្វបុរស និងយុទ្ធជនពលី និងនៅវិមានតម្កល់សពលោក ហូ ជីមិញ ផង។
ទាក់ទិនរឿងនេះដែរប្រធានវេទិកាអនាគត លោក អ៊ូ វីរៈ យល់ឃើញថា ការដែលរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរបង្កើតឲ្យសន្ធិសញ្ញាផ្នែកច្បាប់នេះឡើង លោកហាក់មិនមានអ្វីដែលចម្លែកឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញលោកមើលឃើញថា ប្រទេសនៅលើពិភពលោកតែងអនុវត្តគោលនយោបាយបែបនេះ មិនខុសទាស់នោះទេ។ ក្រៅពីនេះ អ្វីដែលលោក អ៊ូ វីរៈ យល់ឃើញថា មានភាពចម្លែកនោះ គឺនៅត្រង់របបនយោបាយទៅវិញរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដោយសារប្រទេសកម្ពុជា អនុវត្តរបបនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ផ្ទុយពីវៀតណាម ដែលប្រកាន់ភ្ជាប់របបកុម្មុយនិស្ត។
លោកបន្តថា៖ «វាមិនប៉ះពាល់គ្នាទេដែលសួរហ្នឹងវាពាក់ព័ន្ធតែរឿងមួយទេ គឺរឿងបទល្មើសនយោបាយ ឬមួយបញ្ហាសេរីភាពនយោបាយ។ ប៉ុន្តែបើអត់មានពាក់ព័ន្ធសេរីភាពនយោបាយពាក់ព័ន្ធរឿងព្រហ្មទណ្ឌអត់ពាក់ព័ន្ធទេ»។
បើទោះជាបែបណា រដ្ឋាភិបាលធ្លាប់រងការរិះគន់ពីក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលម្ដងរួចហើយ រឿងការបង្កើតឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម និងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥។ តាមរយៈសន្ធិសញ្ញានេះហើយ ក្រុមអ្នករិះគន់អះអាងថា បានធ្វើឲ្យកម្ពុជា ត្រូវបាត់បង់ទឹកដីនៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនជាច្រើនទៅវៀតណាម តាមរយៈការបង្គោលព្រំដែន។
អាស៊ីសេរី ពុំអាចសុំការបំភ្លឺបន្ថែមពីមន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បានទេ នៅថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលតែងសង្កេតឃើញថា មន្ត្រីរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តែងទទួលបានការអប់រំផ្នែកច្បាប់ និងបទដ្ឋានផ្សេងៗពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។ ដោយឡែកមន្ត្រីដែលឈរជើងនៅតាមបណ្ដាខេត្តជាប់ព្រំដែនវៀតណាម វិញ ពួកគេទាំងនោះតែងទទួលបានការឧបត្ថម្ភផ្សេងៗ ទាំងជំនួយថវិកា និងគ្រឿងហូបចុកជាដើមពីវៀតណាម៕