"ការអនុវត្តច្បាប់សិទ្ធិជនជាប់ចោទជា អនីតិជនក្នុងតុលាការមិនទាន់បានពេញលេញ"
2019.01.26
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជារកឃើញថា ការអនុវត្តច្បាប់សិទ្ធិជនជាប់ចោទជា អនីតិជននៅក្នុងតុលាការមិនទាន់បានពេញលេញនៅឡើយទេ។ អ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញស្វាគមន៍ការរកឃើញនេះ និងអះអាងថា នឹងកែលម្អការអនុវត្តសិទ្ធិ នេះឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរបន្ថែមទៀតតាមរយៈការបំពេញការងាររបស់ខ្លួនជាបន្តទៀត។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បានចេញព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានមួយស្ដីពីសិទ្ធិទទួលបាន ការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌ សិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌របស់អនីតិជនក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១៩នេះ បង្ហាញថា ការអនុវត្តសិទ្ធិជនជាប់ចោទជាអនីតិជននៅតុលាការ និងសវនាការនៅសាលាឧទ្ធរណ៍មានការរំលោភសិទ្ធិជនជាប់ចោទជាអនីតិជន។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មាននេះផ្ដោតសំខាន់លើសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌របស់អនីតិជន សិទ្ធិរក្សាការសម្ងាត់នៃជីវិតឯកជន ការការពារសន្មតទុកជាមុនថា គ្មានទោស និងការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន។
អឌ្ឍមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជារកឃើញទៀតថា ចន្លោះពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ដល់ ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ ក្នុងសំណុំរឿងជិត ៣០០ករណី គឺមានជនជាប់ចោទជិត៤០០នាក់ ក្នុងនោះមានសំណុំរឿងចំនួន ៩ ដែលមានជនជាប់ចោទជាអនីតិជនចំនួន ១៤នាក់ មិនទទួលបានការអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេពេញលេញទេ។ បញ្ហាទាំងនោះមានដូចជា៖ គ្មានវិធានការការពារឯកជនភាពរបស់អនីតិជនហើយជនជាប់ជាអនីតិជនភាគច្រើនត្រូវឃុំខ្លួន និងបញ្ហាមួយទៀតនោះគឺក្នុងចន្លោះពីខែមេសា ដល់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ បីភាគបួន នៃអនីតិជនស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានដូចគ្នាទៅនឹងទណ្ឌិតដែលរំលោភលើការសន្មតទុកជាមុនថា គ្មានទោស។
ប៉ុន្តែក៏មានការប្រែខ្លះដែរ ចន្លោះពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ដល់ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨ ជនជាប់ចោទជាអនីតិជនជាង ៨៣ភាគរយ ពេលបញ្ជូនមកសាលាឧទ្ធរណ៍ស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានជនជាប់ចោទពណ៌ទឹកក្រូច (មិនមែនឯកសណ្ឋានពន្ធនាគារពណ៌ខៀវសម្រាប់ទណ្ឌិត)។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការទាក់ទងសិទ្ធិមនុស្សដដែលយល់ថា នេះជាការផ្លាស់ប្ដូរគួរឱ្យស្វាគមន៍ដែលគោរពការសន្មតទុកជាមុនថា គ្មានទោស។ ប៉ុន្តែ CCHR លើកឡើងថា បើផ្អែកតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌គឺអនុញ្ញាតឱ្យជនជាប់ចោទ ជាអនីតិជនស្លៀកសំលៀកបំពាក់ផ្ទាល់ខ្លួន។ ចំណុចល្អមួយទៀតក្នុងសំណុំរឿងអនីតិជនមួយ កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ បានធ្វើឡើងជាអសាធារណៈដែលនេះបង្ហាញពីការអនុវត្តសិទ្ធិរក្សាការសម្ងាត់នៃជីវិតឯកជនរបស់អនីតិជន។
ទាក់ទងការរកឃើញនេះដែរ អ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ផៃ ស៊ីផាន ឱ្យដឹងថា លោក ស្វាគមន៍ចំពោះការព្រួយបារម្ភនេះ។ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា របបរបស់លោកបានប្រឹងប្រែងធ្វើ ការងារជាច្រើនមកហើយដូចជា៖ ការកែប្រែច្បាប់មួយចំនួន ការពន្យល់ច្បាប់ និងអនុវត្តច្បាប់ ហើយរបបក្រុងភ្នំពេញបានបន្តកំណែទម្រង់បន្ថែមទៀតលើការអនុវត្តការរបស់ខ្លួនទាក់ទង និងសិទ្ធជនជាប់ចោទជាអនីតិជន។ «»
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជារម្លឹកថា តាមច្បាប់របស់កម្ពុជា និងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាសកល ជនជាប់ចោទជាអនីតិជនមានសិទ្ធិទទួលបានការការពារសិទ្ធិ រក្សាការសម្ងាត់នៃជីវិតឯកជនរបស់ខ្លួននៅគ្រប់ដំណាក់កាលនីតិវិធីទាំងអស់ ការសួរដេញដោលសាក្សី និងជនជាប់ចោទត្រូវធ្វើឡើងក្នុងសវនាការអសាធារណៈ ការដាក់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារលើអនីតិជនត្រូវធ្វើឡើងសម្រាប់វិធានការចុងក្រោយ។
ទាក់ទងការរកឃើញ និងសំណើទាំងនេះមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាឱ្យដឹងដែរថា មន្ត្រីរបស់ខ្លួនបានជួបពិភាក្សាជាមួយអនុប្រធានសាលាឧទ្ធរណ៍ ហើយតំណាងសាលាឧទ្ធរណ៍សន្យាថា នឹងពិនិត្យឡើងវិញនូវការអនុវត្តការងាររបស់ខ្លួន។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលដដែលអំពាវនាវដល់ចៅក្រម និងរដ្ឋាភិបាលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើការស្តារនីតិសម្បទាជនជាប់ចោទជាអនីតិជនជាជាងការផ្ដន្ទាទោសតែម្យ៉ាង ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ដើម្បីធានាការគោរពសិទ្ធិជនជាប់ចោទជាអនីតិជន និងទាមទារឱ្យមានការបណ្ដុះបណ្ដាលចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាបន្ថែមទៀតទាក់ទងការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌ដល់អនីតិជនជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។