ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាថា ជារឿងអាម៉ាស់ ដែលរបបក្រុងភ្នំពេញខឹងសម្បារនឹងការពិតរឿងវៀតណាមឈ្លានពានកម្ពុជា
2019.06.10
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសន័រវេស (Norway) ជំរុញរបបក្រុងភ្នំពេញឱ្យបញ្ឈប់ប្រតិកម្មតបតនឹងមេដឹកនាំសិង្ហបុរី ជុំវិញរឿងវៀតណាមឈ្លានពានកម្ពុជានៅទសវត្សទី៨០។ ក្រុមប្រឹក្សានេះថា អ្វីដែលរបបក្រុងភ្នំពេញត្រូវធ្វើនោះ គឺស្ដារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដែលរបបនេះបានវាយបំផ្លាញចោល កាលពីពេលកន្លងទៅ។
ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះរបបលោក ហ៊ុន សែន ដែលបញ្ចេញប្រតិកម្មមិនទទួលស្គាល់ប្រវត្តិសាស្ត្រពិតរបស់ខ្លួន ហើយនាំគ្នាទៅវាយប្រហារនាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី លោក លី សៀនឡុង (Lee Hsien Loong) ដែលហ៊ាននិយាយការពិតរឿងវៀតណាមចូលលុកលុយកម្ពុជាក្នុងទសវត្សទី៨០។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត ថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៩ មិថុនាថា កាយវិការរបស់ក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ មានន័យស្មើនឹងការគាំទ្រការឈ្លានពានរបស់វៀតណាម។ លោកបន្តថា ដោយសារតែការមិនទទួលស្គាល់ការពិតនេះហើយ ទើបបានជារបបលោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើកិច្ចការជាច្រើនដែលហុចផលចំណេញទៅឱ្យប្រទេសវៀតណាម ជាពិសេសរឿងទឹកដី និងការស្នាក់នៅខុសច្បាប់របស់ជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាម៖ «តើ លី សៀនឡុង ជាអ្នកកសាងកំហុសសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការលើកឡើងហ្នឹង ឬក៏របបភ្នំពេញហ្នឹង ជាអ្នកដែលមិនទទួលស្គាល់កំហុស? បើមិនទទួលស្គាល់កំហុស អ៊ីចឹងរបបហ្នឹងមិនអាចសង្ឃឹមជាមុខជាមាត់អី ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រទេសហ្នឹងរីកលូតលាស់បានទេ។ ហើយពលរដ្ឋខ្មែរអាចធ្វើការពិចារណាទៅ ថ្ងៃក្រោយតើយើងរើសមេដឹកនាំជាកូនជាចៅរបស់ពួកមន្ត្រីគ្រាក់ៗ បច្ចុប្បន្នហ្នឹង បន្តដឹកនាំអំណាចទៀតដែរឬទេ?»។
មួយរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ក្រុមមេដឹកនាំ និងមន្ត្រីគ្រាក់ៗ នៃរបបលោក ហ៊ុន សែន បាននាំគ្នាវាយប្រហារលោក លី សៀនឡុង ដោយឥតសំចៃមាត់ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំសិង្ហបុរីរូបនេះ បានរំឭកពីប្រវត្តិសាស្ត្រតំបន់អាស៊ានក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ាន ដើម្បីទប់ទល់នឹងការរីករាលដាលនៃលទ្ធិកុម្មុយនិស្ត តាមរយៈការជំទាស់នឹងការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមលើកម្ពុជា។ លោកបានថ្លែងថា ថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាននៅពេលនោះ បានប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការប្រឆាំងនឹងអំពើឈ្លានពាននេះ ដែលធ្វើឱ្យរបបថ្មីដែលវៀតណាមលើកបន្តុបក្រោយសម័យខ្មែរក្រហម មិនត្រូវបានទទួលស្គាល់តាមផ្លូវច្បាប់។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ ហាក់បន្ថយកំហឹងរបស់ខ្លួនមកវិញ បន្ទាប់ពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សិង្ហបុរីបានពន្យល់អំពីបំណងនៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់លោក លី សៀនឡុង។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសិង្ហបុរី លោក វីវៀន បាឡាគ្រីសណាន់ (Vivian Balakrishnan) បានប្រាប់មកសមភាគីកម្ពុជាលោក ប្រាក់ សុខុន ថា លោក លី សៀនឡុង ពុំមានចេតនាអាក្រក់ណាមួយក្នុងការបញ្ចេញសារនោះឡើយ។ លោកថា លោក លី សៀនឡុង គ្រាន់តែចង់រំឭកអំពីស្ថានភាព និងការប្រឈមនៅក្នុងសម័យកាលនោះ ដែលរឿងទាំងនេះសុទ្ធតែធ្លាប់បានផ្សព្វផ្សាយសាធារណៈរួចមកហើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា សិង្ហបុរីចង់បានតែសន្តិភាព និងវិបុលភាពសម្រាប់កម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ ពុំមានបំណងណាមួយគាំទ្រខ្មែរក្រហមឡើយ ហើយរឹតតែមិនចង់ឃើញរបបនេះវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាសាជាថ្មីទៀតដែរ។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៧ មិថុនា កន្លងទៅ។
ក៏ប៉ុន្តែយោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដដែលនេះ ភាគីសិង្ហបុរីមិនបានកែប្រែនូវពាក្យពេចន៍របស់លោក លី សៀនឡុង នោះឡើយ ពោលគឺសិង្ហបុរីហាក់ដូចជា គ្រាន់តែចង់សម្រួលទំនាក់ទំនងការទូត កុំឱ្យមានភាពតានតឹងជាមួយរបបលោក ហ៊ុន សែន ប៉ុណ្ណោះ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក កេត សោផាន់ ជាច្រើនដងនៅថ្ងៃទី៩ មិថុនា ដើម្បីសុំប្រតិកម្មតបនឹងរឿងនេះដែរ ប៉ុន្តែទូរស័ព្ទរបស់លោកមិនអាចទាក់ទងបាន។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត អំពាវនាវដល់របបលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យបញ្ឈប់ប្រតិកម្មត្រឹមនេះ ដើម្បីកុំឱ្យបង្កើតអរិភាព ឬភាពជាសត្រូវជាមួយសិង្ហបុរី ពីព្រោះប្រទេសទាំងពីរសុទ្ធសឹងតែជាសមាជិកអាស៊ានដូចគ្នា។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកថា បញ្ហាចំពោះមុខដែលរបបនេះត្រូវដោះស្រាយនោះ គឺត្រូវប្រញាប់ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដើម្បីរក្សាផលប្រយោជន៍របស់កម្ពុជា ក្នុងបរិបទនៃរឿងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប និង GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក៖ «រឿងសំខាន់ជាងគេបំផុត គឺត្រូវតែរក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ហ្នឹងឱ្យបាន ដែលអឺរ៉ុបគេត្រូវតែពិនិត្យសម្រេចចុងក្រោយនៅពីរខែខាងមុខទៀតនេះ។ ទីពីរត្រូវស្ដារប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាហ្នឹងឡើងវិញ ហើយដោះលែង កឹម សុខា ទៅ ផ្ដល់សុពលភាពឱ្យគណបក្សប្រឆាំងអីរស់ឡើងវិញធ្វើការងារជាធម្មតាទៅ។ អាហ្នឹងវាជាជំហានវិជ្ជមានដែលយើងត្រូវដោះស្រាយ»។
អ្នកវិភាគ និងអ្នកតាមដានសង្គមយល់ឃើញស្របគ្នាថា មូលហេតុដែលថ្នាក់ដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ ចេញមុខប្រតិកម្មនឹងប្រសាសន៍របស់មេដឹកនាំសិង្ហបុរីនេះ គឺដើម្បីជួយការពារមុខមាត់របស់វៀតណាម និងដើម្បីបិទបាំងភាពអាម៉ាស់របស់ខ្លួន ដែលធ្លាប់ត្រូវបានវៀតណាមលើកបន្តុបឱ្យកាន់អំណាចដោយមិនស្របច្បាប់ ក្នុងអតីតកាល។ ក៏ប៉ុន្តែនេះ គឺជាការពិតនៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមិនអាចប្រកែកបាន ហើយគ្រប់យន្តការអន្តរជាតិ សុទ្ធតែបានកត់ត្រាទុកថា អន្តរាគមន៍របស់វៀតណាមនៅពេលនោះ ជាការលុកលុយឈ្លានពានកម្ពុជា មិនមែនជាការសង្គ្រោះពលរដ្ឋខ្មែរនោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ការជីកព្រែកហ្វូណនជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា គ្មានការចាំបាច់បំភ្លឺគ្រប់រឿងដល់វៀតណាមទេ
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រោយពេលវៀតណាមរិះគន់
- តើកម្ពុជាអាចជម្នះសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោបានដែរឬទេ?
- លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធការចោទរបស់វៀតណាម ដែលថា ព្រែកជីកហ្វូណនសម្រាប់សម្រួលវត្តមានយោធាចិន