លោក ស ខេង ថា ការប្រើពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ ឬរបបហ៊ុន សែន បង្ហាញពីការមិនគោរពឆន្ទៈពលរដ្ឋ
2019.01.17
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ចាត់ទុកការហៅរបបដឹកនាំបច្ចុប្បន្នថា ជារបបក្រុងភ្នំពេញនោះ គឺជាការមិនគោរពឆន្ទៈពលរដ្ឋ។ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកសិក្សាខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយយល់ថា ការប្រើពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញនេះ គឺជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់អ្នកនិយាយប៉ុណ្ណោះ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់លំដាប់ទីពីរនៃរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ស ខេង ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់កើតចេញពីការបោះឆ្នោត ដូច្នេះការហៅរដ្ឋាភិបាលនេះ ថាជារបបក្រុងភ្នំពេញ ឬរបប ហ៊ុន សែន នោះ គឺជាការលាបពណ៌។ លោកបន្តថា ការហៅរបៀបនេះ ហាក់ដូចជាចង់មានន័យថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នខុសច្បាប់ ឬជារដ្ឋាភិបាលមិនស្របច្បាប់៖ «ប្រសិនបើប្រជាជនមិនឱ្យតម្លៃ ប្រហែលជាគាត់មិនទៅបោះឆ្នោតទេ អ៊ីចឹងការប្រើពាក្យនេះ វាធ្ងន់ដែរ ពាក្យថា របបនេះ។ យើងថា យើងជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ជាអ្នកសេរីនិយម ក៏ប៉ុន្តែដល់ពេលយើងប្រើពាក្យនេះមក មានន័យថាយើងហាក់ដូចជាមិនគោរពឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋ អ៊ីចឹងវាផ្ទុយពីការដែលយើងកំណត់នោះ»។
និន្នាការនៃការប្រើពាក្យ “របបក្រុងភ្នំពេញ” ឬ “របប ហ៊ុន សែន” នេះ បានកើតមាននៅក្រោយពេលរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឱ្យរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងយកអាសនៈសភា និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់របស់បក្សនេះ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យ យកទៅចែកបក្សពួកខ្លួន ដកសិទ្ធិធ្វើនយោបាយរបស់តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង ១១៨រូប ទាំងបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការរឹតត្បិតកាន់តែខ្លាំងនូវសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពលរដ្ឋ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឥតស្រាកស្រាន្តលើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសារព័ត៌មានឯករាជ្យ។ បន្ថែមពីលើនេះ ក្រុមមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចបានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតបែបបង្គ្រប់កិច្ចមួយកាលពីចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅ ដោយបានក្រសោបយកអាសនៈសភាទាំងស្រុងមកកាន់កាប់ផ្ដាច់មុខតែម្នាក់ឯង ធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយទៅរបបដឹកនាំបែបឯកបក្សថ្មីមួយទៀតនៅលើពិភពលោក។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ហ៊ីង សុខសាន្ត យល់ថា ការប្រើពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ ឬរបប ហ៊ុន សែន មិនមានអ្វីខុសទាស់នោះទេ ព្រោះមិនមានច្បាប់ ឬលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិណាមួយក្នុងការកម្រិតការប្រើពាក្យពេចន៍របស់ពលរដ្ឋដែលចង់និយាយសម្តៅលើរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះឡើយ។ លោកថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន មិនបានកើតចេញពីការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ ដូច្នេះលោកជំរុញឱ្យក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញស្តារស្ថានការណ៍នយោបាយ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសឱ្យបានល្អប្រសើរឡើងវិញ ជំនួសឱ្យការប្រឹងអួតខ្លួនឯងថាជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនោះ៖ «អ្វីៗទាំងអស់វាកើតឡើងចេញពីការបោះឆ្នោតមួយដែលពុំមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវទៅតាមច្បាប់ ឬក៏សេរីត្រឹមត្រូវ និងស្របទៅតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ មានន័យថារបបដឹកនាំសសព្វថ្ងៃនេះ មិនទាន់ឆ្លើយតប ឬក៏មិនអាចធ្វើការវាយតម្លៃឱ្យត្រូវទៅនឹងស្តង់ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដូចជាបទដ្ឋានពិភពលោកបានទេ»។
ចំណែកនិស្សិតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ លោក យ៉ុង ហេង យល់ថា ការប្រើពាក្យរបបនេះ មិនអាក្រក់នោះទេ ដោយសាររបបប្រែមកថា ជារបៀបរៀបរយ។ លោកថាអ្នកដែលប្រើពាក្យ "របបក្រុងភ្នំពេញ" នៅឱ្យតម្លៃដល់ការដឹកនាំរបស់ក្រុមកាន់អំណាចនៅឡើយ ដរាបណាពួកគេមិនទាន់ប្រើពាក្យថា “របបផ្ដាច់ការ” នោះ។ លោកយល់ថា ប្រតិកម្មរឿងការប្រើពាក្យ “របបក្រុងភ្នំពេញ” ឬ “របប ហ៊ុន សែន” នេះ ទំនងជាដោយសារក្រុមអ្នកនយោបាយបក្សកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន មានការរអៀសខ្លួនដោយសារតែទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងការបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា៖ «អ្នកនយោបាយចាស់ទុំ ឬក៏បុគ្គលដែលមានភាពចាស់ទុំ មានភាពជាអ្នកដឹកនាំ អត់គួរមានការចង្អៀតចង្អល់រឿងប្រើប្រាស់ពាក្យហ្នឹងនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោក ស ខេង ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា លោកពុំមានការបង្ខិតបង្ខំឱ្យបញ្ឈប់ការប្រើពាក្យហ្នឹងដែរ។ សរុបមកវិញ ពាក្យថារបបក្រុងភ្នំពេញក្ដី របបលោក ហ៊ុន សែន ក្ដី យើងមើលឃើញថា ពាក្យថារបបហ្នឹង គឺជាពាក្យវិជ្ជមានទេ ប៉ុន្តែបើថារបបផ្ដាច់ការ អា ហ្នឹងគឺចូលពាក្យអវិជ្ជមានតែម្ដង»។
ថ្វីដ្បិតតែរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង សម្ដែងការមិនពេញចិត្តចំពោះការប្រើពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញមែន លោកក៏មិនបានទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍នេះឡើយ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងនេះ គ្រាន់តែការយល់ឃើញ និងជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់លោកប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកអ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញលោក ផៃ ស៊ីផាន វិញ បែរជាបានទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការប្រើពាក្យនេះ ដោយលោកចាត់ទុកថា នេះជាការប្រមាថរបបដឹកនាំបច្ចុប្បន្ន៕