អាមេរិកប្ដេជ្ញាដាក់គំនាបលើរដ្ឋាភិបាលណាដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស
2014.02.27
៤-មករា-២០១៤៖ ទាហានយាមល្បាតនៅផ្លូវវ៉េងស្រេង បន្ទាប់ពីមានការប៉ះទង្គិចជាមួយក្រុមបាតុករបណ្ដាលឲ្យមនុស្សយ៉ាងតិច ៤នាក់ស្លាប់កាលពីថ្ងៃទី៣ មករា ឆ្នាំ២០១៤។
ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ បានផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សពិភពលោក សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣។ ក្នុងរបាយការណ៍សម្រាប់កម្ពុជា បានរិះគន់ភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត ការជ្រៀតជ្រែកនយោបាយក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ការគាបសង្កត់សិទ្ធិផ្នែកប្រមូលផ្តុំ និងការរំលោភបំពានលើអ្នកជាប់ឃុំឃាំង ជាដើម។
សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រកាសក្នុងពិធីផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សថា សហរដ្ឋអាមេរិក នឹងប្ដេជ្ញាដាក់គំនាបទៅលើរដ្ឋាភិបាលដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្សលើពិភពលោក ឲ្យអនុវត្តសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សទូទៅ ហើយនឹងតស៊ូមតិសម្រាប់មនុស្សទូទៅដែលបម្រើការពារផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចន ឃែររី (John Kerry) កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៧ កុម្ភៈ បានផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សពិភពលោក សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣។
ក្នុងរបាយការណ៍នោះបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលនៅលើពិភពលោកមួយចំនួន នៅបន្តគាបសង្កត់សិទ្ធិមនុស្សពលរដ្ឋ រួមមាន ការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពផ្នែកបញ្ចេញមតិសមាគម ការប្រមូលផ្តុំ ការបង្កើតច្បាប់សម្រាប់គាបសង្កត់ពលរដ្ឋ ការកាត់ទោសផ្នែកនយោបាយ និងការប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសថ្មីសម្រាប់រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
ថ្លែងក្នុងពិធីនោះ លោក ចន ឃែររី បន្តថា ប្រទេសទាំងឡាយណាដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស នឹងប្រឈមមុខបាត់បង់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចពីសហគមន៍អន្តរជាតិ និងត្រូវដាក់ឲ្យនៅឯកា៖ «នេះជាការទទួលខុសត្រូវ។ អ្វីៗទាំងអស់ គឺដើម្បីការបញ្ចប់នូវអំពើនិទ្ទណ្ឌភាព។ នេះជាការតស៊ូដែលមានរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សមកហើយ ដើម្បីឲ្យមនុស្សអាចគិត សរសេរ និយាយ និងអាចធ្វើអ្វីៗដោយខ្លួនឯង។ ការតស៊ូដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងកិត្តិយស កំពុងកើតឡើងទូទាំងពិភពលោក»។
របាយការណ៍ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បង្ហាញថា សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិ បានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោត ចាប់តាំងពីការចុះឈ្មោះ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនស្មើភាពគ្នា។ ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត ថ្ងៃបោះឆ្នោត និងក្រោយពេលបោះឆ្នោត មានភាពខ្វះតម្លាភាព និងមិនឯករាជ្យ។ ចំណែកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ក៏បរាជ័យក្នុងការដោះស្រាយចំណុចខ្វះខាតមួយចំនួន ដែលលើកឡើងដោយអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ ភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត បណ្ដាលឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនព្រមចូលរួមដំណើររដ្ឋសភា រហូតដល់មានការស៊ើបអង្កេតការបោះឆ្នោត។
សេរីភាពសារព័ត៌មានក៏ត្រូវបានត្រួតត្រាដោយគណបក្សកាន់អំណាច។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល យោធា និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានត្រួតត្រាទាំងស្រុងនូវប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដូចជាទូរទស្សន៍ វិទ្យុ និងកាសែត។ ស្ថានីយទូរទស្សន៍ចំនួន១០ និងស្ថានីយវិទ្យុប្រមាណ១០០ ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សកាលពីឆ្នាំ២០១៣ ក៏បានធ្លាក់ចុះផងដែរ។ របាយការណ៍រកឃើញថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួន កើតឡើងពីការជ្រៀតជ្រែកផ្នែកនយោបាយចូលប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ហើយប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ។ សិទ្ធិសេរីភាពផ្នែកសារព័ត៌មាន និងការប្រមូលផ្តុំ ត្រូវបានរឹតត្បិត ចំណែកអ្នកទោសក៏ត្រូវបានរំលោភបំពានផងដែរ។ របាយការណ៍បន្តថា កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរដ្ឋាភិបាល ក៏បានសម្លាប់ និងចាប់ខ្លួនមនុស្សយ៉ាងអានាធិបតេយ្យ ហើយពេលខ្លះអាជ្ញាធរបានធ្វើទារុណកម្មអ្នកទោស ដើម្បីយកចម្លើយទៀតផង។ មានករណីជាច្រើនដែលកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងយោធា បានប្រើប្រាស់ការរំលោភបំពានផ្នែករាងកាយ និងផ្លូវចិត្តទៅលើអ្នកជាប់ឃុំឃាំងនៅពេលសួរចម្លើយ។ យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានអ្នកជាប់ឃុំចំនួន ៣០នាក់ ត្រូវបានធ្វើទារុណកម្មដោយឆក់ខ្សែភ្លើង ធ្វើឲ្យថប់ដង្ហើម និងវាយដោយខ្សែភ្លើង ដើម្បីយកចម្លើយ ហើយតុលាការកម្ពុជា ក៏បានប្រើប្រាស់ចម្លើយសារភាពជាភស្តុតាងកាត់ទោសជនសង្ស័យ។
រដ្ឋាភិបាលបន្តឃុំឃាំងអ្នកទោសនយោបាយ។ ប្រធានវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលជាអ្នកទោសនយោបាយ ត្រូវបានដោះលែងដោយសាលាឧទ្ធរណ៍ ប៉ុន្តែបន្តឃុំឃាំងមនុស្សផ្សេងទៀត ដោយមូលហេតុនយោបាយ។
របាយការណ៍ក៏កត់សម្គាល់នូវករណីពុករលួយ ដែលកំពុងរីករាលដាលនៅកម្ពុជា។ អំពើពុករលួយកំពុងកើតមានគ្រប់ស្ថាប័នសំខាន់ៗទាំងអស់នៅក្នុងកម្ពុជា។ របាយការណ៍បង្ហាញថា ព្រះរាជអាជ្ញា ចៅក្រម ប៉ូលិស ទទួលយកសំណូកខុសច្បាប់ពីពាណិជ្ជករ ហើយអំពើនិទ្ទណ្ឌភាពជំរុញឲ្យមានអំពើពុករលួយកាន់តែកើនឡើង។
ការចេញរបាយការណ៍រិះគន់រដ្ឋាភិបាលដោយចំមុខ និងដោយត្រង់ៗរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកកាំង នាពេលនេះ ស្របពេលមានការរិះគន់ពីអតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី និងអតីតស្ថាបនិកនៃកិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស លោក ហ្គារ៉េត អេវ៉ាន អំពាវនាវអោយសហគមន៍អន្តរជាតិ លែងគិតពីពិធីសារការទូត ហើយចាប់ផ្ដើមស៊ើបអង្កេត និងដាក់ទណ្ឌកម្មពីការរំលោភបំពានទាំងឡាយរបស់ លោក ហ៊ុន សែន និងបក្ខពួករបស់លោកជាសាធារណៈ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តម្កល់សាលក្រមកំបាំងមុខទៅលើប្រធានសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើមេដឹកនាំចិនឱ្យផ្ដល់ជំនួយ និងប្រាក់កម្ចីបន្ថែម ក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាអាចប្រឈមនឹងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់សហភាពអឺរ៉ុប
- អ្នកវិភាគជំរុញឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្លាហានហ៊ាននិយាយជាមួយអ្នកសារព័ត៌មាន
- លោក ហ៊ុន សែន ប្ដេជ្ញាបន្តប្រកាន់ជំហរគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងថា ប្រទេសចិនបានជួយនយោបាយកម្ពុជាឱ្យមានឯករាជ្យ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អ្នកឃ្លាំមើលចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចលោក ហ៊ុន សែន ទៅចិន គឺជាការពង្រឹងអំណាច និងស្វែងរកកម្ចីពីចិនបន្ថែម
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េគ្រោងធ្វើបាតុកម្មជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្ដឹងទាមទារកោះគជ់ទៅតុលាការអន្តរជាតិ
- កម្ពុជា និងចិនប្ដេជ្ញាបន្តរឹតចំណងមិត្តភាពដើម្បីកសាងជោគវាសនាប្រទេសជាតិរួមគ្នា
- បទសម្ភាសន៍អ្នកស្រី ធិត គឹមហ៊ុន អំពីការធ្វើសមាជរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ-អាម៉េរិកាំងរឿងកោះគជ់
- លោក រ៉ុង ឈុន ស្នើតុលាការឱ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ និងអនុញ្ញាតឱ្យលោកធ្វើនយោបាយពេញលេញឡើងវិញ