អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិជឿថា កម្ពុជាចំណេញនយោបាយការទូត និងសេដ្ឋកិច្ចពីការពង្រឹងទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី
2021.11.07
អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិជឿជាក់ថា កម្ពុជាចំណេញនយោបាយការទូត និងសេដ្ឋកិច្ច ពីការពង្រឹងទំនាក់ទំនងអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី នៅក្រោយជំនួបរដ្ឋាភិបាលជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលីលើកនេះ។ តែយ៉ាងណា សង្គមស៊ីវិលស្នើសុំរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកទោសមនសិការ ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើល មានជំនឿថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលីអ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន (Marise Payne) មកកម្ពុជាលើកនេះ ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងក្រោយពេលអូស្ត្រាលីបានដំឡើងគោលនយោបាយការទូតជាមួយអាស៊ាន ដល់កម្រិតយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរួចមក។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព (CICP) លោក វណ្ណ ប៊ុនណា ឲ្យដឹងថា អូស្ត្រាលីមានបំណងចង់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយកម្ពុជាក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ាន ព្រោះថាអាស៊ាន គឺជាតំបន់សំខាន់មួយរបស់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលអូស្ត្រាលីបានដាក់ចេញយុទ្ធសាស្ត្រ និងពង្រឹងឥទ្ធិពល សន្តិសុខរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់នេះ។
លោកបន្តថា កម្ពុជានឹងមិនខាតបង់ទេ ពីនយោបាយការទូតជាមួយអូស្ត្រាលី។ តែផ្ទុយទៅវិញ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិរូបនេះ ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលដាក់ចេញគោលនយោបាយចម្រុះ ដោយមិនលម្អៀងទៅរកមហាអំណាចណាមួយក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ផ្នែកការទូតពីក្រុមប្រទេសសេរីមកវិញ ព្រមទាំងអាចចំណេញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ៖ «ក្នុងបរិបទដែលកម្ពុជាដឹកនាំវេទិកាអាស៊ាន វាជាមុខមាត់ធំមួយសម្រាប់កម្ពុជា។ អ៊ីចឹងហើយភាគីមហាអំណាចមួយៗ គេចង់ចូលលូកដៃចែចូវ ដើម្បីពង្រឹងអំណាចរបស់គេក្នុងវេទិកាការទូតហ្នឹង ហើយវាជាឱកាសល្អសម្រាប់កម្ពុជា ដែលត្រូវបង្ហាញជំហរថាយើងមានគោលនយោបាយចម្រុះពណ៌ផ្ការីក មិនទោរទន់ទៅរកមហាអំណាចណាមួយទេ។ យើងចាប់យកទាំងអស់។ បើសិនជាកម្ពុជាបង្ហាញជំហរច្បាស់ជាក់លាក់ទៅរកមហាអំណាចណាមួយ ជាពិសេសចិន វាធ្វើឲ្យយើងហ្នឹងខាតប្រយោជន៍ មិនបានផលប្រយោជន៍ពីប្រទេសផ្សេង ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ត្រាលី»។
ការលើកឡើងនេះ ចំពេលរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន (Marise Payne) កំពុងបំពេញទស្សនៈកិច្ច២ថ្ងៃនៅកម្ពុជា គឺពីថ្ងៃទី០៧ ដល់ថ្ងៃទី០៨ វិច្ឆិកា។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក ប៉ាប្លូ កាង (Pablo Kang) បានបង្ហោះសារលើបណ្ដាញសង្គម(Twitter)ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន មកទស្សនៈកិច្ចកម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន និងពង្រឹងកិច្ចទំនាក់ទំនងជិត៧០ឆ្នាំរវាងកម្ពុជា អូស្ត្រាលី។
ចំណែកក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី០៤ វិច្ឆិកា បានប្រកាសព័ត៌មានថា អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន មកកម្ពុជាដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងពហុភាគី សម្រាប់ផលប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមកនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងដំណើរទស្សនៈកិច្ចនេះ អ្នកស្រីត្រូវជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស លោក ប្រាក់ សុខុន ដោយជជែកគ្នាផ្ដោតសំខាន់លើបញ្ហាតំបន់ អន្តរជាតិ និងតួនាទីកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ។ អ្នកស្រី ក៏នឹងទៅទស្សនាមជ្ឈមណ្ឌលអង្គការកម្ពុជាដើម្បីជួយស្ត្រីមានវិបត្តិផងដែរ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងជំនួបនេះដែរ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា លោក កុយ គួង និងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន បានទេ នៅថ្ងៃទី០៧ វិច្ឆិកា។
នៅមុនពេលដំណើរទស្សនៈកិច្ចនេះមួយថ្ងៃ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃស៍ វ៉ច្ឆ Human Rights Watch បានជំរុញឲ្យ អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន លើកឡើងពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងការធ្លាក់ចុះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន និង លោក ប្រាក់ សុខុន។
នាយករងទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការនេះ គឺលោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) លើកឡើងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថា អូស្ត្រាលីត្រូវបញ្ជាក់ជំហរច្បាស់លាស់ក្នុងការគាំទ្រសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនដីធ្លី សហជីព និងអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ ព្រមទាំងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងអ្នកនយោបាយ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ដារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
ប្រធានសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា ជឿជាក់ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលីនឹងលើកយកបញ្ហានេះជជែកជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ អ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជារូបនេះ ក៏ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំផ្នែកនយោបាយ ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សដែរ ដើម្បីស្ដារមុខមាត់ និងការទទួលបានជំនួយពីបរទេសវិញ៖ «យើងមិនព្រមស្ដារឡើងវិញនូវស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យ ស្ថានភាពគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ហើយនៅតែពោលអះអាងដដែលៗថា អំពីបញ្ហាមិនជ្រៀតជ្រែកមិនអ្វី ខ្ញុំគិតថាមិនមែនជារឿងចំណេញដល់ប្រទេសកម្ពុជាយើងទេ ជារួមមកបាទ ហើយអ្នកខាតបង់គឺកម្ពុជា ហើយអ្នកដែលរងគ្រោះមែនទែនហ្នឹងគឺប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាយើងហ្នឹងតែម្ដង»។
រយៈពេល ៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ របបក្រុងភ្នំពេញបានបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ តាមរយៈការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងតែមួយគត់នៅកម្ពុជា និងបង្កើនការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ចាប់អ្នកតវ៉ា ឬបញ្ចេញមតិរិះគន់ដាក់ពន្ធនាគារជាច្រើននាក់។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើល តំណាងអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ និងក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានហៅការបង្ក្រាបនោះថា ជាការបំពានសិទ្ធរបស់ពលរដ្ឋ។ ពួកគេជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល បញ្ឈប់ទង្វើរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដោយសារការប្រើប្រាស់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានខ្លួនឲ្យមានសេរីភាពវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។