ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​អាមេរិក​ធ្វើ​សមាជ​ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ប្ដឹង​​ករណី​កោះ​គជ់​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ

ដោយ សុ ជីវី
2024.12.09
ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​អាមេរិក​ធ្វើ​សមាជ​ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ប្ដឹង​​ករណី​កោះ​គជ់​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ សមាជ​ស្ដីពី​កោះគជ់ នៅទីក្រុង​ឡុងប៊ិច ​(Long Beach) រដ្ឋ​កាលីហ្វនីញ៉ា (California ) សហរដ្ឋអាមេរិក (United States) នៅថ្ងៃទី៩ ធ្នូ ២០២៤។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ

ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃទី៨ ខែ​ធ្នូ បាន​ជួបជុំគ្នា​ធ្វើ​សមាជ​ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ត្រកូល «ហ៊ុន» ប្ដឹង​ករណី​កោះគជ់ ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ) ខណៈ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា កំពុង​រក្សា​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​ពី​ករណី​នេះ។ អ្នកឃ្លាំមើល​លើកឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល គួរតែ​ស្ដាប់​នូវ​សំឡេង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ម្ចាស់​ឆ្នោត និង​ជា​ម្ចាស់​អំណាច ក្នុង​សង្គម​ប្រជាធិបតេយ្យ ដោយ​លើក​យក​ករណី​កោះគជ់ ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ។

ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​រស់នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក លើកឡើង​ថា ករណី​កោះគជ់​នេះ មាន​តែ​កម្ពុជា​ប្តឹង ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ ទើប​អាច​ការពារបូរណភាព​ទឹកដី​កម្ពុជា​បាន។

ការ​ទាមទារ​នេះ ធ្វើឡើង​នៅ​ក្នុង​ពិធី​សមាជ​ស្ដីពី​កោះគជ់ នៅ ទីក្រុង​ឡុងប៊ិច(Long Beach) រដ្ឋ​កាលីហ្វនីញ៉ា (California ) សហរដ្ឋអាមេរិក(United States) ដោយ​មាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​រស់នៅ​អាមេរិក​ប្រមាណ​២​រយ​នាក់ ចូលរួម កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃទី៨ ខែ​ធ្ន ក្នុង​នោះ​រួមមាន​ប្រធាន​ចលនា​ខ្មែរ​ដើម្បី​ប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ និង​អតីត​តំណាង​រាស្ត្រ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ មណ្ឌល​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ហូរ វ៉ាន់ ជាដើម។

ប្រធាន​បណ្ដាញ​យុវជន​កម្ពុជា​សកល (GCYN) លោក សុភ័ណ្ឌ ឡារី ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃទី ៩ ខែ​វិច្ឆិកា​ថា ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ដែល​បាន​ចូលរួម​សមាជ​នេះ បាន​បង្ហាញ​ពី​ទឹកចិត្ត ពុះកញ្ជ្រោល​ក្នុង​ការ​ការពារ​អធិបតេយ្យភាព និង​បូរណភាព​ទឹកដី ជាពិសេស​តំបន់ ដែល​រដ្ឋាភិបាល​អះអាង​ថា ជា​តំបន់​ត្រួត​ស៊ី​គ្នា​ជាមួយ​ថៃ គឺ​នៅ​តំបន់​កោះគជ់ ។ លោក​អះអាង​ថា ពលរដ្ឋ​មិន​ចង់​ឃើញ​តំបន់​កោះ​គជ់ មាន​វាសនា​ដូច​ទៅ​នឹង​កោះត្រល់ ដែល​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​កាន់​កាប់​របស់​ប្រទេស​វៀតណាម​ឡើយ។

លោក សុភ័ណ្ឌ ឡារី៖ «យើង​ប្រមូល​នូវ​សេចក្ដី​សមាជ​ទាំង​អស់​គ្រប់​រដ្ឋ​ទាំង​អស់​នៃ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក រដ្ឋ​នីមួយៗ ក៏​ដូច​ជា ប្រទេស​ដទៃ​ទៀត កាល​ពី​ព្រឹក​យើង​នៅ​អូស្ត្រាលី (Australia) ជប៉ុន (Japan) និង​កូរ៉េ (Korea) ជាដើម គឺ​យក​ចំនុច​ខ្លឹម​មួយ​រួម​ដើម្បី​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បី​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ចេញ​មក​បក​ស្រាយ​នូវ​បញ្ហា​ទាក់ទង​នឹង​កោះគជ់ នេះ និង​ការ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ ដើម្បី​ឲ្យ​កាត់​ក្ដី​រឿង​នេះ បើ​ថា កោះ​នេះ ជា​របស់​យើង​ពិត​ប្រាកដ​មែន​ដូច​ទោ​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល​បាន​ចែង​សូម​ឲ្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ត្រកូល«ហ៊ុម»ហ៊ាន​បកស្រាយ​ទៅ​ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយ​កុំ​ឲ្យ​គាត់​គេចវេស​ហើយ​បង្កើត​ព្រឹត្តិការណ៍​លុប​លើ​ព្រឹត្តិការណ៍​ដូច​សព្វថ្ងៃ»

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បដិសេធ​ពុំ​អត្ថាធិប្បាយ​ជុំវិញ​បញ្ហា​កោះគជ់​នេះ និង​បង្វែរ​សំណួរ​ទៅ​អង្គភាព​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី នៅ​មិន​ទាន់​អាច​ទាក់ទង​ប្រធាន​អង្គភាព​អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ដើម្បី​សុំ​ការ​ឆ្លើយតប​ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះ បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ នៅ​ថ្ងៃទី៩ ខែ​ធ្នូ។

ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​កោះគជ់​នេះ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​២៩ ខែ​វិច្ឆិកា បាន​បន្ត​ចោទ​អ្នក ដែល​លើកឡើង​ពី​បញ្ហា​កោះគជ់​ថា ជា​ក្រុម​ប្រឆាំង​ជ្រុលនិយម និង​យក​រឿង​នេះ​មក​ដុត​កំហឹង​ពលរដ្ឋ ឱ្យ​ប្រឆាំង​នឹង​រដ្ឋាភិបាល។ ក៏ប៉ុន្តែ គិត​មក​ទល់​ពេល​នេះ រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក នៅ​មិន​ទាន់​បាន​បកស្រាយ​ពន្យល់​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់ និង​មាន​ហេតុផល​សមរម្យ​នៅ​ឡើយ​ទេ ជុំវិញ​បញ្ហា​កោះគជ់​នេះ។

ចំណែក​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ការពារ​ជាតិ​ថៃ លោក ភូមិថាំ វេឆាយាឆៃ (Phumtham Wechayachai) បាន​ប្រកាស​កាល​ពី​ថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ថា ការ​បង្កើត​គណៈកម្មាធិការ​បច្ចេកទេសចម្រុះ (JTC) ឬ JTC ដើម្បី​ចរចា​លើ​អនុស្សរណៈ​យោគយល់​គ្នា​ឆ្នាំ​២០០១ (MOU44) ស្ដីពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​រួមគ្នា​សម្រាប់​វិស័យ​ធនធាន​ថាមពល (OCA) ជាមួយ​កម្ពុជា​នោះ នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​នៅ​ឡើយ ដោយ​ការ​បង្កើត​គណៈកម្មការ​នេះ កំពុង​រៀបចំ​ពិភាក្សា​នៅ​ក្នុង​ក្រសួង​ការបរទេស មុន​នឹង​លើក​យក​មក​ពិភាក្សា​បន្ត​នៅ​ក្នុង​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ ប្រធាន​អង្គការ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ខ្មែរ ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី (Australia) លោក ស៊ឹង សែនករុណា មាន​ប្រសាសន៍​ថា តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ) គឺ​ជា​ស្ថាប័ន​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ដោះស្រាយ​វិវាទ​លក្ខណៈ​អន្តរជាតិ និង​បញ្ចៀស​ការ​ប្រើប្រាស់​កម្លាំង​រវាង​ប្រទេស​នឹង​ប្រទេស។ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល គួរតែ​ស្ដាប់​នូវ​ការ​លើកឡើង​របស់​ពលរដ្ឋ ដោយ​លើកយក​ករណី​កោះគជ់ ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ) ដូច​ករណី​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ ដែល​កម្ពុជា ធ្លាប់​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ​កាល​ពី​ឆ្នាំ១៩៦២ និង​ឆ្នាំ​២០១៣ ដើម្បី​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា និង​ថៃ បាន​ស្ងប់​ចិត្ត ព្រមទាំង​បញ្ជាក់​អំពី​សិទ្ធិ​គ្រប់គ្រង​លើ​តំបន់​នេះ ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​លាស់។

លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ដើម្បី​ការពារ​ជាតិ មិន​ចាំ​បាច់​ទៅ​ច្បាំង​ប្រើប្រាស់​នូវ​អាវុធ​យុទ្ធភណ្ឌ ធ្វើ​ឲ្យ​បាត់បង់​អាយុ​ជីវិត​របស់​កង​ទ័ព របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​អី្វ​នោះ​ទេ គឺ​យើង​អាច​ប្រើប្រាស់​ត្រឹមតែ​យន្តការ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ គឺ​ជា​យន្តការ​មួយ ដែល​ល្អ​បំផុត ។ ខ្ញុំ​ក៏​មាន​ការ​គាំទ្រ​ដែរ​បើសិនជា រដ្ឋាភិបាល​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ វា​ជា​រឿង​មួយ​ដ៏​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​បញ្ជាក់ និង​កាត់​សេចក្ដី ផ្ដល់​នូវ​ភាព​យុត្តិធម៌​ទៅ​ដល់​គ្រប់​ភាគី​មិន​មែន​តែ​កម្ពុជា ឬក៏​ថៃ​ទេ»

ទន្ទឹម​នឹង​ភាព​ស្ងប់ស្ងាត់​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ត្រកូល «ហ៊ុន» កោះគជ់​ទាំង​ស្រុង កំពុង​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ថៃ។

ជាក់ស្ដែង​អគ្គ​មេបញ្ជាការ​កង​ទ័ព​ជើង​ទឹក​ថៃ កំពុង​ដំណើរការ​រៀបចំ​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​កង​នាវាចរណ៍​ប្រចាំ​ឆ្នាំ នៅ​ឈូង​សមុទ្រ​ថៃ ចន្លោះ​ពី​ថ្ងៃទី១០ ដល់​ថ្ងៃ​ទី១២ ខែធ្នូ ដោយ​កង​នាវិក​ថៃ ត្រៀម​ចល័ត​សព្វាវុធ នាវាមុជទឹក នាវាចម្បាំង និង​បោះយុថ្កា​នៅ​ក្បែរ​ទីតាំង​កោះគជ់​នេះ​តែ​ម្ដង។

ពលរដ្ឋ និង​អ្នកឃ្លាំមើល​ទទូច​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ឲ្យ​ លើក​យក​សំណុំ​រឿង​តំបន់ ដែល​អះអាង​ថា«ត្រួតស៊ីគ្នា»នេះ ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បី​បញ្ចប់​មន្ទិលសង្ស័យ​រវាង​ប្រទេស​នៅ​ជាប់​របង​នឹង​គ្នា ព្រម​ទាំង​បង្ការ​កុំ​ឱ្យ​មាន​ជម្លោះ​ប្រដាប់​អាវុធ និង​កុំ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ មាន​អរិភាព​ជាមួយ​គ្នា៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
លោក ឃួង ស្រេង ពី​មន្ត្រី​ខណ្ឌ​តូច​តាច​ទៅ​ជា​អភិបាល​ក្រុង​ភ្នំពេញ​ដោយសារ​ស្នាដៃ​បម្រើ​គ្រួសារ​ត្រកូល​ហ៊ុន
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។