មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងការពារជំហរតស៊ូដោយអហិង្សាដើម្បីផ្លាស់ប្ដូររបបផ្ដាច់ការថា ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ
2019.02.09
មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថ្លែងការពារជំហរតស៊ូដោយអហិង្សា ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូររបបផ្ដាច់ការ ថាជាការអនុវត្តសិទ្ធិពលរដ្ឋខ្មែរ ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្រោយរបបលោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកការអំពាវនាវ ឱ្យពលរដ្ឋក្រោកប្រឆាំងរបបនេះ គឺជាអំពើខុសច្បាប់។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក អេង ឆៃអ៊ាង លើកឡើងថា ការតស៊ូនយោបាយ នៅក្នុងសង្គមមួយ ដែលអយុត្តិធម៌ និងមានមេដឹកនាំផ្ដាច់ការដូចសព្វថ្ងៃ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មានសិទ្ធិរើបម្រាស់ តាមមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដោយសន្តិវិធី ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំបែបនេះ។ សិទ្ធិនេះ លោកបញ្ជាក់បន្ថែមថា មានធានាទាំងក្នុងច្បាប់កំពូលរបស់កម្ពុជា និងច្បាប់អន្តរជាតិ៖ «ការតស៊ូដោយអហិង្សាហ្នឹង គឺជាការតស៊ូដោយត្រឹមត្រូវ ស្របតាមច្បាប់របស់កម្ពុជា គឺរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកតិកាសញ្ញា សន្ធិសញ្ញា ឬ អនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិនយោបាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ»។
បើតាមច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ សិទ្ធិនយោបាយ និងការតវ៉ាដោយសន្តិវិធីនេះ មានចែងក្នុងមាត្រា ៣៥ និង មាត្រា ៣៧ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ដែលចែងថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ។ សេចក្ដីស្នើទាំងឡាយ របស់ប្រជាពលរដ្ឋ រដ្ឋត្រូវតែទទួលយមកពិនិត្យ និងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់។ ពលរដ្ឋខ្មែរ មានសិទ្ធិធ្វើកូដកម្ម និងធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី។
ប្រទេសកម្ពុជា មិនត្រឹមតែជាប់កាតព្វកិច្ច អនុវត្តតាមច្បាប់ជាតិនោះទេ កម្ពុជាជាប់កាតព្វកិច្ចអនុវត្តច្បាប់អន្តរជាតិផង ព្រោះប្រទេសនេះ បានចុះសច្ចាប័នលើកិច្ចព្រមព្រៀង និងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិជាច្រើន។ សិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ដែលកម្ពុជា ត្រូវគោរពតាម ក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិ គឺមានចែងក្នុងមាត្រា៣ នៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និង សិទ្ធិនយោបាយ ដែលចែងថារដ្ឋជាភាគីនៃអនុសញ្ញានេះ ត្រូវធានាសិទ្ធិស្មើគ្នារបស់ពលរដ្ឋខ្លួន ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ អាចអនុវត្តសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ឱ្យបានពេញលេញ។
ប្រតិកម្មរបស់មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ធ្វើឡើងជាការឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់របបលោក ហ៊ុន សែន ដែលចាត់ទុកការអំពាវនាវរបស់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបំផុសមហាជន ឱ្យអនុវត្តសិទ្ធិនយោបាយរបស់ខ្លួន ដោយក្រោកឡើងទាំងអស់គ្នា ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូររបបសព្វថ្ងៃ ថា ជាអំពើខុសច្បាប់។
ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរបបលោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ចាត់ទុកសារអំពាវនាវរបស់លោក សម រង្ស៊ី និងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង នៅឯនាយសមុទ្រ ដល់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ កុំឱ្យបាញ់បង្ក្រាបអ្នកតវ៉ាដោយសន្តិវិធី ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃការក្រោកតវ៉ារបស់កសិករ កម្មករ និង ពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ ក្នុងការទាមទារឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរនេះ ថា ជាសកម្មភាពភេរវកម្មនយោបាយ ដែលញុះញង់កម្លាំងមហាជនប្រឆាំងនឹងច្បាប់។ ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យដដែល អះអាងបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលសព្វថ្ងៃ កើតចេញពីការបោះឆ្នោតស្របច្បាប់។ ដូច្នេះសកម្មភាពទាំងឡាយណា ដែលប្រឆាំងនឹងនីត្យានុកូលភាពនេះ គឺជាការញុះញង់ និងជាសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋ។ របបលោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងព្រមានចាត់វិធានការ យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ លើក្រុមមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងទាំងនេះ។
ការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ ដែលផាត់ចោលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ រងការរិះគន់ និងថ្កោលទោសជុំទិស ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ថាជាការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ មិនឆ្លុះបញ្ចាំងឆន្ទៈពិតប្រាកដ របស់ប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត។ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប មិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតនោះដែរ។ ប្រទេសទាំងនេះ ថែមទាំងបានដាក់ទណ្ឌកម្មជាបណ្ដើរៗ និង ព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមទៀត ស្ថានភាពអាក្រក់នៅតែបន្តដូច្នេះ។
លោក អេង ឆៃអ៊ាង ចាត់ទុកសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់របបលោក ហ៊ុន សែន បែបនេះ ថាជាការបង្ហាញចរិតធម្មជាតិ របស់ជនផ្ដាច់ការ ដែលមានអាកប្បកិរិយាហិង្សា គំរាមកំហែង សម្លុតបំភ័យ និង រំលោភស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ និងរំលោភស្មារតី នៃច្បាប់អន្តរជាតិផង។ លោកបន្ថែមថា ប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមពហុបក្ស គេមិនជ្រើសរើសយកវិធីសាស្ត្របែបនេះ ដើម្បីបន្តក្រាញអំណាចនោះឡើយ ពោលគឺត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន មានសិទ្ធិពេញលេញ ក្នុងជីវភាពនយោបាយ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកថា នេះបង្ហាញពីភាពភ័យខ្លាចរបស់របបលោក ហ៊ុន សែន ភ័យខ្លាចបាត់បង់អំណាចផ្ដាច់ការ ដោយសារតែអំពើរបស់ខ្លួន ក្បត់ឆន្ទៈរាស្ត្រពាក់កណ្ដាលប្រទេស និងខ្វះការគាំទ្រ និងការទទួលស្គាល់ជាទូទៅបែបនេះ៖ «ពួករបបលោក ហ៊ុន សែន ហ្នឹងដោយសារខ្លួនឯងប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ ចំពោះប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន គឺភិតភ័យ។ ភិតភ័យការងើបឡើង របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ ដោយកម្លាំងប្រជាពលរដ្ឋ។ ភ័យខ្លាចការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និង យុត្តិធម៌។ អ៊ីចឹងហើយ បានជាតែងតែព្យាយាមយាយី រារាំងមិនឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលទៅដឹកនាំ នយោបាយ ក្នុងប្រទេសទេ ព្រោះគេដឹងថា បើកាលណាលោក សម រង្ស៊ី ចូលទៅដឹកនាំ ហើយលោក កឹម សុខា មានសេរីភាព និងមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ របបពួកគេនឹងចាញ់»។
រយៈពេលចុងក្រោយនេះ របបលោក ហ៊ុន សែន ចាប់ផ្ដើមបញ្ចេញសារ និងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាច្រើន ដើម្បីទប់ទល់ទៅនឹងស្ថានការណ៍ ដែលអាចមានចលនាមហាជន ក្រោកឡើងទាមទារ ឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររបបសព្វថ្ងៃ ក្រោយលោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសវិលចូលស្រុកខ្មែរវិញ ឱ្យខាងតែបាន នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩ នេះ។ លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានថ្លែងផងដែរថា នៅពេលដែលលោក វិលត្រឡប់ចូលស្រុកខ្មែរវិញ លោកនឹងដឹកនាំពលរដ្ឋខ្មែរ ទៅចាប់ខ្លួនលោក ហ៊ុន សែន កាត់ទោសពីបទក្បត់ជាតិ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកថែមទាំងផ្ញើសារអំពាវនាវ ដល់កសិករខ្មែរទាំងអស់ នាំគ្នាងើបឡើងប្ដូររបបសព្វថ្ងៃចេញ ដើម្បីរំដោះខ្លួនចេញពីបំណុល។
អ្នកវិភាគបានព្រមានរបបលោក ហ៊ុន សែន ថាចលនាមហាជន ដែលមិនពេញចិត្តរបបដឹកនាំបែបផ្ដាច់ការសព្វថ្ងៃនេះ នឹងផ្ទុះឡើងជាក់ជាមិនខាន ប្រសិនបើរបបនេះ មិនស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដើម្បីរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតមួយដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះទេ៕