មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចចំអកឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ទាក់ទងនឹងឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី
2016.12.17
ទិដ្ឋភាពភាពនៅខាងមុខ ស្ដារ ម៉ាត (Star Mart) ស្ដុបបូកគោ ក្រោយពេលលោក កែម ឡី ត្រូវឃាតកបាញ់សម្លាប់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។
RFA/Uon Chhin
ប្រមុខដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងរស់នៅដោយនិរទេសខ្លួន បានស្នើឲ្យតុលាការអាមេរិក អន្តរាគមន៍ទៅទីចាត់ការធំនៃក្រុមហ៊ុនសាំងកាល់តិច (Caltex) នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឈ្មោះ ឆេវរ៉ុន (Chevron) ឲ្យក្រុមហ៊ុននេះបង្ហាញភស្តុតាងរូបភាពដែលថតបានពីកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បាញ់ប្រហារលោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ ចំណែកមន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ចាត់ទុកកិច្ចអន្តរាគមន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី នៅពេលនេះ ថាពុំមានហេតុផលអ្វីក្រៅពីស្តារប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកកំពុងស្រុតចុះនោះឡើយ។ បើទោះជាបែបណា ភាគីក្រុមហ៊ុនសាំងកាល់តិច ដែលកំពុងធ្វើអាជីវកម្មនៅស្រុកខ្មែរនេះ ធ្លាប់បានបដិសេធម្ដងរួចមកហើយក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិតជុំវិញកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពនេះ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចចំអកឲ្យប្រមុខដឹកនាំបក្សប្រឆាំងថា ការដើរដាក់បណ្ដឹងពាសវាលពាសកាលប្រឆាំងចំណាត់ការរបស់តុលាការក្នុងស្រុក និងនគរបាលយុត្តិធម៌ ជារបៀបដែលលោក សម រង្ស៊ី កំពុងព្រួយបារម្ភពីការធ្លាក់ចុះការគាំទ្រពីមហាជនប៉ុណ្ណោះ។
ការថ្លែងដូចនេះរបស់លោក សុខ ឥសាន ស្របពេលលោក សម រង្ស៊ី កំពុងឈឺឆ្អាលចំពោះឃាតកម្មលើអ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពល។ មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រូបនេះ យល់ឃើញថា មូលហេតុដែលមេបក្សប្រឆាំងធ្វើនេះ ដោយសារគ្មានការងារធ្វើ ម្យ៉ាងវិញទៀត ខ្លាចបាត់អ្នកគាំទ្រប៉ុណ្ណោះ។ លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់ជំហរថា កិច្ចការរបស់លោក សម រង្ស៊ី នេះ វានឹងមិនប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរបស់បក្សទាំងពីរកំពុងតែដំណើរការឡើយ៖ «យើងដឹងហើយថា សម រង្ស៊ី គាត់អស់ការងារធ្វើហើយ។ គាត់ខំបង្កើតការងារខ្លួនគាត់តែប៉ុណ្ណឹងទេ ហ្នឹងទី១។ ទី២ គាត់ចង់យកតួនាទីគាត់ធ្វើម៉េចឲ្យសតិអារម្មណ៍អ្នកគាំទ្រគាត់កុំឲ្យបាក់ទឹកចិត្តខ្លាំងពេក»។
ដោយឡែកមន្ត្រីតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ដែលបានទទួលសំណុំរឿងនេះបន្តពីនគរបាលយុត្តិធម៌ទៅចាត់ការនោះ នៅមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានពីពេលវេលាជាក់លាក់ ដែលអាចឈានទៅដល់បើកការជំនុំជម្រះបាននៅឡើយទេ ដោយអះអាងថា កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃការស៊ើបអង្កេតបន្ត។
ស្របពេលនេះ ប្រមុខដឹកនាំបក្សប្រឆាំងវិញ បានលើកយកករណីនេះមកសើរើដែរ។ លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅដោយនិរទេសខ្លួន បានផ្ញើលិខិតទៅតុលាការសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុន ឆេវរ៉ុន បង្ហាញវីដេអូឃ្លិបដែលលោក សម រង្ស៊ី ជឿជាក់ថា ក្រុមហ៊ុននេះបានថតដោយកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាព ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បាញ់ប្រហារលោកបណ្ឌិត កែម ឡី។
លោក សម រង្ស៊ី បង្ហោះសារ និងឯកសារថតចម្លងនៃបណ្ដឹងទៅតុលាការសហរដ្ឋអាមេរិក នោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោកផ្ទាល់ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ នៅក្រោយពេលលោកបានដាក់បណ្ដឹងកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ដដែលនេះ។
ជុំវិញរឿងនេះ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ក្រុមហ៊ុនកាល់តិច ដែលជាប្រតិបត្តិករដ៏ធំរបស់ក្រុមហ៊ុន ឆេវរ៉ុន នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ បានបដិសេធក្នុងការផ្ដល់ចម្លើយមកអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរី ម្ដងរួចមកហើយ ពាក់ព័ន្ធអំពើឃាតកម្មនេះ ដោយចាត់ទុកថា រាល់សំណួរដែលបានលើកឡើងជុំវិញបទឧក្រិដ្ឋនេះ សុទ្ធតែជារឿងចចាមអារ៉ាម និងជាសំណួរមិនប្រាកដប្រជា។ បន្ថែមពីលើនេះ តំណាងក្រុមហ៊ុនកាល់តិច ក៏បានបង្វែរសំណុំរឿងនេះឲ្យទៅសួរសមត្ថកិច្ចវិញចុះ។
បើទោះបីជាយ៉ាងណា អ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយ លោក គឹម សុខ យល់ឃើញថា រឿងកិច្ចអន្តរាគមន៍របស់បក្សប្រឆាំងក្នុងរឿងក្តីនេះ ចៀសមិនផុតពីការជជែកដេញដោលរវាងតុលាការអាមេរិក និងក្រុមហ៊ុន ឆេវរ៉ុន ទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត មានហេតុផលខ្លះដែលនាំឲ្យតុលាការស្រុកខ្មែរយឺតយ៉ាវក្នុងការស្វែងរកអ្នកពាក់ព័ន្ធបន្តទៀតនោះ ប្រាកដណាស់ រឿងក្ដីគឺស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់បុគ្គលមានអំណាចណាម្នាក់នៅកម្ពុជា។
លោក គឹម សុខ បន្តថា៖ «បញ្ហាសំខាន់អ៊ីចេះ រដ្ឋាភិបាលមិនហ៊ានបង្ហាញវាអាចមកពីរដ្ឋាភិបាលមានចំណុចដែលជាគន្លឹះបែបណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងហ្នឹងហើយ មិនមែនចោទរដ្ឋាភិបាលទេ ចំណុចគន្លឹះហ្នឹងអាចជារឿងដែលមន្ត្រី ឬក៏មនុស្សដែលមានឥទ្ធិពលក្នុងលក្ខខណ្ឌណាមួយ វាប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់មុខមាត់របស់រដ្ឋាភិបាល ប្រសិនបើបង្ហាញ (វីដេអូ)»។
លោក សម រង្ស៊ី បានសរសេរនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកទៅតុលាការអាមេរិកថា អំពើឃាតកម្មលើអ្នកវិភាគសង្គមដ៏មានប្រជាប្រិយភាពនេះ ធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានថ្ងៃពេលលោកវិភាគលើរបាយការណ៍ដ៏ស៊ីជម្រៅទៅលើការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក (Global Witness) ស្ដីពីក្រុមគ្រួសារត្រកូល "ហ៊ុន"។
ជុំវិញសំណុំរឿងដ៏រសើបនេះ បណ្ដាលឲ្យសមាជិកព្រឹទ្ធសភារបស់បក្សប្រឆាំងម្នាក់ គឺអ្នកស្រី ថាក់ ឡានី ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ដាក់ពន្ធនាគារ ១ឆ្នាំកន្លះ និងពិន័យលុយ ៨លានរៀល ហើយសងជំងឺចិត្តឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ១០០រៀលថែមទៀតផង។ អង្គហេតុក្នុងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌនេះ ដោយសារសមាជិកព្រឹទ្ធសភារូបនេះ ចោទថា លោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកបញ្ជាឲ្យបាញ់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរអ្នកគាំទ្រ លោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់ជំហរចុងក្រោយរបស់លោកនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ផ្ទាល់ថា លោកមិនញញើតចំពោះការផ្ដន្ទាទោសណាមួយក្នុងរបបរបស់លោក ហ៊ុន សែន ឡើយ សំខាន់គឺលោកត្រូវតែរកយុត្តិធម៌ឲ្យជនរងគ្រោះ។
លោក សុក សំអឿន ប្រធានការិយាល័យមេធាវីអ្នកច្បាប់អមរិន្ទ្រ ហាក់មានភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងអត្ថាធិប្បាយជុំវិញចំណាត់ការរបស់តុលាការអាមេរិក អំពីបណ្តឹងរបស់លោក សម រង្ស៊ី នេះ។ មេធាវីរូបនេះ យល់ឃើញថា ផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់បើតុលាការមិនចេញដីកាបង្គាប់ទេ ភាគីក្រុមហ៊ុននៅតែអាចមានសិទ្ធិបដិសេធមិនសហការបាន៖ «នៅអាមេរិក គេច្បាប់ផ្សេង ខ្ញុំមិនដឹងតើគេអាចទទួលទេណា។ គ្រាន់តែបណ្ដឹងហ្នឹងទៅឥតរួច ព្រោះកាល់តិច គេអាចនិយាយថា កាមេរ៉ាគេអត់បានមើលទេ។ គេប្រគល់ឲ្យអាជ្ញាធរអស់ហើយ។ បើគេឆ្លើយប៉ុណ្ណឹងមួយម៉ាត់ទៅ ធ្វើម៉េចទៅ មិនចប់បាត់ហើយ»។
ព្រឹត្តិការណ៍បាញ់ប្រហារលោកបណ្ឌិត កែម ឡី លើកនេះ មិនខុសពីអំពើឃាតកម្មមុនៗឡើយ ពីខាងរដ្ឋាភិបាលតែងបង្ហាញជំហរស្ងប់ស្ងាត់។ ស្ថិតក្រោមទិដ្ឋភាពនេះហើយ ដែលក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលមិនដែលឈឺឆ្អាល ហើយរឹតតែពុំមានការស៊ើបអង្កេតឲ្យបានស៊ីជម្រៅថែមទៀតផង រាល់ឃាតកម្មលើអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីឲ្យមានយុត្តិធម៌សង្គម។
យ៉ាងណា លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់ថា ដោយសារសំណុំរឿងនេះបានចូលដល់ដៃតុលាការទៅហើយនោះ ហេតុនេះ រដ្ឋាភិបាល ឬសមត្ថកិច្ចពុំមានសិទ្ធិណាមួយគ្របដណ្ដប់លើយុត្តាធិការរបស់តុលាការកំពុងតែដំណើរការទេ។
បច្ចុប្បន្នសំណុំរឿងនៃបទឧក្រិដ្ឋនេះ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងដៃចៅក្រមស៊ើបសួរនៃតុលាការក្រុងភ្នំពេញ លោក សេង លាង។ លោក លី សុផាណា អ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ធ្លាប់បញ្ជាក់ជំហរថា រឿងក្ដីនេះចៅក្រមកំពុងតែបន្តនីតិវិធី ហើយក៏មិនទាន់បានកំណត់ពេលជំនុំជម្រះដែរ។ ក្រោយអំពើឃាតកម្មបានកើតឡើង មានរយៈពេលជាង ៥ខែមកហើយនេះ គឺមានជនជាប់ចោទម្នាក់ប៉ុណ្ណោះត្រូវចាប់ឃុំខ្លួន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- មេធាវីគ្រោងដាក់សេចក្តីសន្និដ្ឋានទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំលោក កឹម សុខា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើតែងតាំងលោក គុយ សុផល ភ្លាមៗ «ខ្លាចព្រះមហាក្សត្រយកមនុស្សក្រៅពីបក្ខពួកខ្លួន»
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា យុវជន ៩នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំ ពាក់ព័ន្ធនឹង «គម្រោងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល»
- បទសម្ភាសន៍៖ អតីតមនុស្សជំនិតសម្ដេចក្រុមព្រះថា លោក ហ៊ុន សែន ជ្រៀតជ្រែកព្រះមហាក្សត្រលើការតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងថ្មី
- សមាគមឧកញ៉ារំឭកឧកញ៉ាឱ្យបង់វិភាគទានប្រចាំឆ្នាំ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន អួតនៅក្នុងវេទិកាប្រទេសកូរ៉េថា កម្ពុជាមានសន្តិភាព ខណៈអ្នកតវ៉ាទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ
- ពលរដ្ឋខ្មែរប្រកាសនាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅមុខអគាររៀបចំវេទិកាចំណេះដឹងពិភពលោកក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េនឹងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងវត្តមានលោក ហ៊ុន សែន ដែលនឹងចូលរួមវេទិកានៅកូរ៉េ
- អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមថា គ្រួសារ ហ៊ុន សែន ជាគ្រួសារនាំគ្រោះដល់ប្រទេសជាតិ
- នាវាចម្បាំងចិន ២គ្រឿងផ្តល់ឲ្យកម្ពុជា បង្កក្ដីបារម្ភអំពីវត្តមាននាវាចិនអចិន្ត្រៃយ៍នៅឈូងសមុទ្ទថៃ