សហភាព​អឺរ៉ុប​​បារម្ភ​អំពី​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា

ដោយ សាន សែល
2016.05.31
ប៉ូលិស សង្គ្រោះ​ជាតិ ៨៥៥ ២០១៦ កង​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ពង្រាយ​នៅ​ក្បែរ​ទីស្នាក់ការ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ នា​សង្កាត់​ចាក់អង្រែលើ ខណៈ​ដែល​តំណាងរាស្ត្រ​គណបក្ស​នេះ​ត្រៀម​ហែ​ញត្តិ​ចេញ​ទៅ​ថ្វាយ​ព្រះមហាក្សត្រ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៦។
RFA/Leng Maly

គណៈប្រតិភូ​សហភាព​អឺរ៉ុប ប្រចាំ​កម្ពុជា កាល​ពី​យប់​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​ឧសភា ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​សម្ដែង​ការ​សោកស្ដាយ​យ៉ាង​ជ្រាលជ្រៅ​បំផុត ចំពោះ​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​ដ៏​គ្រោះថ្នាក់​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​ចុង​ក្រោយ​នេះ។ មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល ច្រាន​ចោល​ការ​ថ្លែង​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប ក៏ប៉ុន្តែ​សង្គម​ស៊ីវិល និង​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ យល់​ថា សហភាព​អឺរ៉ុប ដើរ​តួនាទី​សំខាន់​ក្នុង​ជួយ​ពង្រឹង​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​នីតិរដ្ឋ​នៅ​កម្ពុជា។

គណៈប្រតិភូ​សហភាព​អឺរ៉ុប អំពាវនាវ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល បញ្ឈប់​នូវ​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ​តាម​ផ្លូវ​តុលាការ ប្រឆាំង​នឹង​ប្រធាន​ស្តីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក កឹម សុខា និង​តំណាង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​នានា។

សហភាព​អឺរ៉ុប ជំរុញ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បន្ត​ការ​សន្ទនា​ដោយ​សន្តិវិធី និង​ប្រកប​ដោយ​ស្មារតី​ស្ថាបនា​ជាមួយ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ឲ្យ​បាន​ឆាប់​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន ដែល​សហភាព​អឺរ៉ុប យល់​ថា ជា​លក្ខខណ្ឌ​ចាំបាច់​សម្រាប់​ធ្វើ​ឲ្យ​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ​មាន​ភាព​ស្រប​ច្បាប់។

សង្គម​ស៊ីវិល និង​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ សុទ្ធតែ​គាំទ្រ​ជំហរ​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប។

មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត យល់​ថា សហភាព​អឺរ៉ុប បាន​ដឹង​ពី​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា កំពុង​ធ្លាក់​ចុះ​ដុនដាប។ លោក​បន្ត​ថា សហភាព​អឺរ៉ុប ជា​ម្ចាស់​ជំនួយ​ធំ​មួយ​ដែល​ដើរ​តួនាទី​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ជួយ​លើក​ស្ទួយ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​នីតិរដ្ឋ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា៖ «តួនាទី​សហភាព​អឺរ៉ុប សំខាន់​ណាស់ អាច​ជួយ​ផ្ចុច​ផ្ដើម​សម្រប​សម្រួល ដើម្បី​ស្ថានភាព​នយោបាយ និង​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា វិល​ទៅ​រក​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ»

កម្មវិធី​ជំនួយ​អភិវឌ្ឍន៍​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប សម្រាប់​កម្ពុជា មាន​តម្លៃ​ប្រមាណ​ជិត ២​ពាន់​លាន​ដុល្លារ (,៤​ពាន់​លាន​អឺរ៉ូ) សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០១៤ ដល់​ឆ្នាំ​២០២០។ សហភាព​អឺរ៉ុប ជា​ទិសដៅ​នាំ​ចេញ​សំខាន់​មួយ​របស់​កម្ពុជា តាម​រយៈ​គោល​នយោបាយ​ពិសេស​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប «អ្វីៗ​គ្រប់​យ៉ាង​លើក​តែ​អាវុធ»។ ការ​នាំ​ចេញ​របស់​កម្ពុជា ដូចជា​សម្លៀកបំពាក់ ស្បែក​ជើង អង្ករ និង​ស្ករ ទៅ​កាន់​សហភាព​អឺរ៉ុប ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៥ បាន​កើន​ឡើង​ដល់​ជាង ៤​ពាន់​លាន​ដុល្លារ (៤​ពាន់​លាន​អឺរ៉ូ)។ សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា ពឹង​ផ្អែក​ខ្លាំង​លើ​វិស័យ​វាយនភណ្ឌ និង​វិស័យ​កសិកម្ម។

មិន​សូវ​ខុស​គ្នា​នេះ​ដែរ នាយិកា​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា អ្នកស្រី ចក់ សុភាព បញ្ជាក់​ថា សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប មាន​អត្ថន័យ​គ្រប់គ្រាន់ ដែល​សហភាព​អឺរ៉ុប គួរ​តែ​លើក​ឡើង។

ចំពោះ​សាស្ត្រាចារ្យ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​វិញ លោក សូ ចន្ថា យល់​ថា សហភាព​អឺរ៉ុប មើល​ឃើញ​ប្រទេស​កម្ពុជា កំពុង​ដើរ​លើ​ផ្លូវ​គ្រោះថ្នាក់ ខណៈ​ការ​បោះឆ្នោត​ខិត​ជិត​មក​ដល់ តែ​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​ជ្រួល​ច្របល់ ដែល​ពិបាក​ធានា​ថា នឹង​អាច​ទទួល​បាន​ភាព​សេរី និង​យុត្តិធម៌៖ «សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​នេះ ជា​ការ​ដាស់តឿន​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ឲ្យ​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​នូវ​អ្វី​ដែល​ជា​សកម្មភាព​អនុវត្ត​កន្លង​មក»

មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង កត់​សម្គាល់​ថា នេះ​ជា​លើក​ទី​មួយ​ហើយ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​សហភាព​អឺរ៉ុប ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​បង្ហាញ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា។

ឆ្លើយ​តប​នឹង​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប នេះ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន សោកស្ដាយ​ចំពោះ​ការ​លើក​ឡើង​នេះ ហើយ​ថា សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​នេះ​មាន​ទិដ្ឋភាព​ជា​នយោបាយ។ លោក​អះអាង​ថា ទង្វើ​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប ជា​ទង្វើ​ការពារ​បុគ្គល ដែល​រំលោភ​ច្បាប់ សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​អសីលធម៌។ អតីត​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​រូប​នេះ ថែម​ទាំង​អួតអាង​ទៀត​ថា សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប មិន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ការ​ប្រឹងប្រែង​ពង្រឹង​នីតិរដ្ឋ​ដ៏​សស្រាក់សស្រាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ទេ៖ «វា​ដូចជា​ប្រឌិត កុហក​នូវ​គោលការណ៍​មួយ​ដែល​បង្កើត​ជា​បុរេវិនិច្ឆ័យ​នៃ​ការ​កាត់​ក្តី​ទៅ​លើ​ការ​បោះឆ្នោត ដែល​នឹង​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​អនាគត»

ចំណែក​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក គឹម សន្តិភាព ក៏​បាន​ច្រាន​ចោល​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប ផង​ដែរ ដោយ​អះអាង​ថា ប្រទេស​នីមួយៗ​មាន​ច្បាប់​រៀងៗ​ខ្លួន ដើម្បី​យក​មក​អនុវត្ដ។

ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ស្នើ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា គួរ​ព្យាយាម​កែ​តម្រូវ​ស្ថានការណ៍​នយោបាយ បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទៅ ប្រសើរ​ជាង។ អ្នកស្រី​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា សង្គម​ស៊ីវិល​តែង​ចង់​បាន​ប្រទេស​កម្ពុជា មួយ​ដែល​មាន​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ច្បាប់ ជា​រដ្ឋ​មួយ​មាន​ការ​បែង​ចែក​អំណាច​ត្រឹមត្រូវ ដើម្បី​សង្គម​មាន​យុត្តិធម៌ និង​ស្ថិរភាព​ពិត​ប្រាកដ។

សាស្ត្រាចារ្យ សូ ចន្ថា ជំរុញ​ឲ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ សន្ទនា​គ្នា​ដោយ​សន្តិវិធី ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ភាព​តានតឹង​នយោបាយ​បច្ចុប្បន្ន៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
តុលាការ​ដោះលែង​ស្ថាបនិក​គណបក្ស​បេះដូង​ជាតិ ​លោក សៀម ភ្លុក បន្ទាប់​ពី​លោក​អនុវត្ត​ទោស ២ឆ្នាំ ៦ខែ​នៅ​ក្នុង​ពន្ធនាគារ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។