លោក ហ៊ុន សែន ថា មរណភាព​មេ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម ជា​ការ​បាត់​បង់​ដ៏​ធំ​ធេង​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​និង​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​កម្ពុជា

ដោយ ខាន់ លក្ខិណា
2024.07.26
លោក ហ៊ុន សែន ថា មរណភាព​មេ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម ជា​ការ​បាត់​បង់​ដ៏​ធំ​ធេង​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​វៀតណាម​និង​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​កម្ពុជា ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ទៅគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ​មេ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​លោក ង្វៀន ភូជុង (Nguyen Phu Trong) នៅ​ប្រទេសវៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី២៥ កក្កដា ២០២៤។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន

លោក ហ៊ុន សែន ថា​មរណភាព​របស់​មេ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​លោក ង្វៀន ភូជុង (Nguyen Phu Trong) ជា​ការ​បាត់​បង់​ដ៏​ធំ​ធេង សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​​វៀតណាម និង​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ឃ្លាំមើល​នយោបាយ​លើក​ឡើង​ថា លោក ង្វៀន ភូជុង និង​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​ជា​ស្ថាបត្យករ​ជំនាញ ដែល​បំផ្លាញ​ អធិបតេយ្យ​ជាតិ​និង​បំបែក​បំបាក់​ខ្មែរ។

ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា​លោក ហ៊ុន សែន បាន​ដឹក​នាំ​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​ពី​កម្ពុជាទៅ​ចូលរួម​ពិធី​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​របស់​​អគ្គលេខាធិការ​គណៈកម្មាធិការ​មជ្ឈិម​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​ លោក ង្វៀន ភូជុង (Nguyen Phu Trong) ដែល​បាន​ទទួល​មរណភាព​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៩ ខែកក្កដា។ រីឯ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ដឹកនាំ​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​ទៅ​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​មេដឹកនាំ​វៀតណាម​រូប​នេះ នៅ​ស្ថានទូត​វៀតណាម​ប្រចាំ​កម្ពុជា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​កក្កដា​។

ក្រៅ​ពី​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​សព​លោក ង្វៀន ភូជុង លោក ហ៊ុន សែន ក៏​ឆ្លៀត​ឱកាស​​ជួប​ក្រុម​មេ​ដឹក​នាំ​វៀតណាម ដើម្បី​រំឭក​ពី​ស្នាដៃ​របស់​លោក ង្វៀន ភូជុង ផង។

ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម​លោកហ្វាម មិញ ជិញ (Pham Minh Chinh) នៅ​ទី​ក្រុង​ហាណូយ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៥ ខែកក្កដា ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា​ និង​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​លោក ហ៊ុន សែន ចាត់​ទុក​មរណភាព​របស់​លោក ង្វៀន ភូជុង ជា​ការ​បាត់​បង់​ដ៏​ធំ​ធេង​សម្រាប់​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត រដ្ឋាភិបាល និង​ប្រជាជន​វៀតណាម ក៏​ដូច​ជា​សម្រាប់​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដែរ។

តាម​កាសែត VietnamPlus ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៥ ខែកក្កដា លោក ហ៊ុន សែន បាន​និយាយ​ថា ក្រោម​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​អគ្គលេខាធិការបក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​រូប​នេះ ទំនាក់ទំនង​មិត្តភាព​កម្ពុជា-វៀតណាម​ត្រូវ​បាន​បន្ត​ពង្រឹង និង​អភិវឌ្ឍន៍​ជា​ បន្ត​បន្ទាប់ ដោយ​នាំ​មក​នូវ​ផល​ប្រយោជន៍​យ៉ាង​ធំ​ធេង​ដល់​ប្រជាជន នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ។

លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ដែរ​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា នឹង​បន្ត​ពូន​ជ្រំ​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​នេះ ជាមួយ​ភាគី​វៀតណាម ដោយ ឈរ​លើ​មូលដ្ឋាន​នៃ​កេរ្តិ៍ដំណែល​របស់​អគ្គលេខាធិការបក្ស​លោក ង្វៀន ភូជុង។

ក្រៅ​ពី​មាន​ជំនួប​ជាមួយ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម​លោក ហ៊ុន សែន ក៏​ជួប​ប្រធានាធិបតី​វៀតណាម​លោក តូ ឡឹម (To Lam) ប្រធាន​រដ្ឋសភា​វៀតណាម​លោក ត្រឹង ថាន់ មឹង (Tran Thanh Man) និង​សមាជិក​ការិយាល័យ​ នយោបាយ​ប្រចាំការ​គណៈ​លេខាបក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​លោក លឿង គឿង (Luong Cuong) ផង​ដែរ ដែល​សុទ្ធ​តែ​ជា​តួអង្គ​នយោបាយ ដែល​កាន់​អំណាច​កំពូល​ទាំង៤ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម។

អ្នក​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​នយោបាយ លោក គឹម សុខ សម្ដែង​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា ទំនាក់ទំនង​ រវាង​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម និង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​កាន់​តែ​ល្អូកល្អិន ប្រទេស​កម្ពុជា​កាន់​តែ​ខាត​បង់​ធំ ហើយ​លោក​បាន​ហៅ​អគ្គលេខាធិការ​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម​លោក ង្វៀន ភូជុង និង​លោក ហ៊ុន សែន គឺ​ជា​ស្ថាបត្យករ​ជំនាញ ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​ទូទាំង​ពិភព​លោក ភ័យ​ព្រួយ​បាត់​បង់​ទឹក​ដី​ដូនតា។

លោក គឹម សុខ ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ថា ក្រោយ​វៀតណាម​ជួយ​លោក ហ៊ុន សែន ឱ្យ​ឈ្នះ​រដ្ឋ​ប្រហារ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៩៧ វៀតណាម​បាន​ចូល​កាន់​កាប់​ដែន​សមុទ្រ​កម្ពុជា ទំហំ​ប្រមាណ ៣ម៉ឺន​គីឡូ​ម៉ែត្រ​ការ៉េ ហើយ​អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​លោក ហ៊ុន សែន ថែម​ទាំង​លើក​សំណើ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៩៩ បង្កើត​តំបន់​ត្រីកោណ​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា-វៀតណាម-ឡាវ ដើម្បី​ផ្គាប់​ចិត្ត​វៀតណាម​ថែម​ទៀត។

លោក គឹម សុខ៖ «អគ្គលេខាធិការ​គណៈកម្មាធិការ​មជ្ឈិម​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម លោក ង្វៀន ភូជុង និង​លោក ហ៊ុន សែន នេះ គឺ​ជា​ស្ថាបត្យករ​ជំនាញ បំផ្លាញ​អធិបតេយ្យ​ជាតិ​កម្ពុជា ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទូទាំង​ពិភព​លោក ព្រួយ​រាល់​ថ្ងៃ​រឿង​បាត់​បង់​ទឹក​ដី​ខ្មែរ​ទៅ​ក្រោម​ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​វៀតណាម នូវ​ថ្ងៃ​ណា​មួយ​តាម​រយៈ​ការ​បន្ត​អនុវត្តន៍​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ខុស​ច្បាប់​ចាស់ៗ ហើយ​នឹង​ការ​បង្កើត​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ស៊ីជម្រៅ​ថ្មីៗ​បន្ថែម​ទៀត បិទ​បាំង​ភ្នែក​ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ»

ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា​លោក ហ៊ុន សែន និង​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម​លោក ហ្វាម មិញ ជិញ (Pham Minh Chinh) បាន​ព្រមព្រៀង​គ្នា បន្ត​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​ និង​ទំនុក​ចិត្ត​រវាង​បក្ស​និង​រដ្ឋ​ទាំង​ពីរ ពង្រីក​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ប្រតិភូ ពង្រឹង​ទំនាក់​ទំនង​ យុវជន​វ័យ​ក្មេង​កម្ពុជា-វៀតណាម ព្រម​ទាំង​សម្រួល​ការ​អនុវត្តន៍​ឱ្យ​បាន​ល្អ​នូវ​សេចក្ដី​ប្រកាស​រួម សន្ធិសញ្ញា​សហប្រតិបត្តិការ កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នានា និង​យន្តការ​សហប្រតិបត្តិការ ដែល​មាន​ស្រាប់ តាំង​ពី​ថ្នាក់​ជាតិ ក្រសួង ស្ថាប័ន និង​មូលដ្ឋាន។

ភាគី​ទាំង​ពីរ​បាន​អះអាង​ជា​ថ្មី នូវ​គោល​ការណ៍​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​កម្លាំង​អមិត្ត​ណា​មួយ ប្រើប្រាស់​ទឹក​ដី​របស់​ប្រទេស​មួយ ដើម្បី​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ប្រទេស​មួយ​ទៀត​ឡើយ និង​ ព្រមព្រៀង​គ្នា សម្រប​សម្រួល​ជួយ​គ្នា​យ៉ាង​សកម្ម​ទប់ស្កាត់​ការ​វាយ​បក​ក្នុង​គ្រប់ ស្ថានការណ៍ កសាង​ខ្សែ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម រួម​ទាំង​ដំណោះស្រាយ​លើ​បញ្ហា​ ដែល​កើត​ឡើង​នៅ​ដែន​សមុទ្រ។

នាយក​រដ្ឋមន្រ្តី​វៀតណាម​លោក ហ្វាម មិញ ជិញ បាន​សម្ដែង​ក្ដី​សង្ឃឹម​ថា ប្រធាន​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​លោក ហ៊ុន សែន នឹង​ដឹក​នាំ​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​ឱ្យ​បន្ត​បង្កើត​ នូវ​លក្ខខណ្ឌ​ផ្សេងៗ សម្រាប់​ជន​ជាតិ​វៀតណាម​នៅ​កម្ពុជា ជាពិសេស​ទាក់ទង​ នឹង​ឯកសារ​ផ្លូវ​ច្បាប់។

រីឯ​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ឃ្លាំមើល​កម្ពុជា​លោក ម៉ែន ណាត ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៦ ខែកក្កដា ថា ឥរិយាបថ​នយោបាយ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន នៅ​តែ​​បង្ហាញ​ថា​លោក​មិន​ភ្ញាក់​រឭក​កែ​ខ្លួន ដើម្បី​ជួយ​ស្ដារ​ស្ថានភាព​មិន​ល្អ​របស់​កម្ពុជា​នោះ​ទេ ដោយ​បំបែក​បំបាក់​ផ្ទៃ​ក្នុង​ជាតិ​ខ្មែរ និង​ជួយ​ជ្រោមជ្រែង​មហិច្ឆតា​ឥណ្ឌូចិន​ របស់​វៀតណាម។

លោក​ថា ជាក់​ស្ដែង​ណាស់លោក ហ៊ុន សែន នៅ​តែ​ចាត់​ទុក​មេ​ដឹក​នាំ​វៀតណាម​ ជា​ចៅហ្វាយ​ធំ និង​ប្ដេជ្ញា​បន្ត​អនុវត្តន៍​នយោបាយ​កុម្មុយនិស្ត​វៀតណាម ព្រម​ទាំង​​ពង្រីក​ផែនការ​សហប្រតិបត្តិការ​លើ​គ្រប់​វិស័យ តាម​ការ​ចង់​បាន​របស់​វៀតណាម។

លោក ម៉ែន ណាត៖ «គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​វៀតណាម។ អ៊ីចឹង ដើម្បី​ក្ដោបក្ដាប់​ពេញ​ដៃ​ពេញ​ជើង ក្ដោបក្ដាប់​អំណាច​គ្រប់​ទឹក​តែ​ម្ដង គឺ​លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​តែ​បន្ត​យន្តការ​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​គាំទ្រ​វៀតណាម  ពីព្រោះ​វៀតណាម​ជ្រោមជ្រែង​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុម​គ្រួសារ​ហ៊ុន​ឱ្យ​មាន​អំណាច​កំពូល​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ​ហ្នឹង។ ម្ល៉ោះ​ហើយ​បាន​ជា​លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើ​សម្បទាន​មិន​តិច​ទេ តាំង​ពី​គាត់​ឡើង​កាន់​អំណាច​តាំង​ឆ្នាំ១៩៧៩ មក​ដល់​បច្ចុប្បន្ន​គឺ​ច្រើន​ណាស់​ដូច​ជា​​បញ្ហា​ធ្វើ​ការ​សម្បទាន​កោះ​ត្រល់ ចង្កោម​កោះ​ក្រចក​សេះ​តាម​រយៈ ព្រំដែន​ទឹក​ឆ្នាំ១៩៨២ សម្បទាន​ទឹក​ដី​ព្រំដែន​គោក​តាម​រយៈ​បោះ​បង្គោល​ព្រំ​ដែន​ថ្មី»

នៅ​ក្រោយ​ពេល​កង​ទ័ព​វៀតណាម​ប្រមាណ ២០ម៉ឺន​នាក់ ចូល​វាយ​ផ្ដួល​រំលំ​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវ​បាន​វៀតណាម​ លើក​បន្តុប​ឱ្យ​កាន់​តំណែង​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬ​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ នៅ​ឆ្នាំ១៩៨៥ ដើម្បី​ដឹក​នាំ​អនុវត្តន៍​ផែនការ ក-៥ របស់​វៀតណាម ក្រោយ​ពី​វៀតណាម​ចាប់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ប៉ែន សុវណ្ណ ដាក់​គុក​នៅ​ទីក្រុង​ហាណូយ និង​បន្ទាប់​ពី​ការ​ស្លាប់​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ចាន់ ស៊ី នៅ​លើ​ទឹក​ដី​វៀតណាម។

ចំណែក​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដែល​ដឹក​នាំ​ដោយ​លោក ហ៊ុន សែន សព្វ​ថ្ងៃ​មាន​ឈ្មោះ​ដើម​ថា គណបក្ស​ប្រជាជន​បដិវត្តន៍​កម្ពុជា ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​លោក សឺន ង៉ុកមិញ ហៅ​អាចារ្យ​ មៀន នៅឆ្នាំ១៩៥១។ លោក សឺន ង៉ុកមិញ ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ជា​ភាសា​វៀតណាម​ថា ផាម យ៉ាំង ហួ (Phạm Văn Hua) និង​ដែល​មាន​ឪពុក​ជា​ខ្មែរ​ក្រោម និង​ម្ដាយ​ជា​ជន​ជាតិ​វៀតណាម​ នៅ​ខេត្តព្រះត្រពាំង​កម្ពុជា​ក្រោម​នោះ គឺ​ជា​អតីត​សមាជិក​គណបក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ឥណ្ឌូចិន ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​លោក ហូ ជីមិញ (Ho Chi Minh) តាំង​ពី​ឆ្នាំ១៩៣០៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
អ្នក​តាមដាន​នយោបាយ​ថា អាមេរិក​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជា​ការ​កាត់​ផ្ដាច់​សរសៃ​ឈាម​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​បក្ស​កាន់​អំណាច
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។