លោកហ៊ុន សែន បង្ហាញមុខមាត់ពិតថា ចិត្តជាទេវទត្តមាត់ជាទេវតា រឿងប្រកាសឲ្យអាស៊ីសេរីបើកដំណើរការវិញ
2018.12.18
មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ បានបង្ហាញមុខមាត់ពិត នៅពីក្រោយខ្នងនៃការអនុញ្ញតឲ្យដំណើរការប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ដែលបានបិទទ្វារ ដោយសារការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់របបនេះកន្លងមក។ ក្រុមអ្នកវិភាគលើកឡើងថា របបនេះ កំពុងប្រឈមមុខនឹងភាពទាល់ច្រក ផ្នែកនយោបាយ ទើបធ្វើដូចជាបន្ទន់ឥរិយាបថ ដើម្បីកែសម្រួលស្ថានការណ៍ឲ្យប្រសើរឡើងវិញ។
ការបន្ទន់ឥរិយាបថរបស់របបក្រុងភ្នំពេញ ដែលធ្លាប់អះអាងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនកន្លងមកនេះ បើតាមធាតុពិត ត្រូវបានក្រុមអ្នកវិភាគមើលឃើញថា ផ្ទុយគ្នាស្រឡះទៅនឹងចេតនាពិតរបស់មេដឹកនាំលោក ហ៊ុន សែន។
ចេតនាពិតរបស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ ត្រូវបានលាតត្រដាងនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្តាច់មុខដ៏កម្រមួយ តាមទូរស័ព្ទរបស់អាស៊ីសេរី ជាមួយមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ គឺលោក ហ៊ុន សែន ទាក់ទិននឹងការអនុញ្ញាតឲ្យដំណើរការឡើងវិញ ចំពោះវិទ្យុផ្សាយជាខេមរៈភាសា របស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺវិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) និងវិទ្យុវីអូអេ (VOA)។
លោក ហ៊ុន សែន មិនត្រឹមតែបន្តរក្សាជំហរមិនស្វាគមន៍វិទ្យុអាស៊ីសេរីនោះទេ លោកថែមទាំងចោទប្រកាន់ថា វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត៖ «ថាខ្ញុំមិនចង់និយាយទេ កុំសួរសំណួរទាក់ទងនឹងនេះ ពីព្រោះវាអាក្រក់ពេកវិទ្យុលោក។ ប្រាប់ហើយបើថា លោកចង់យកទៅផ្សាយ យកសំឡេងខ្ញុំទៅផ្សាយទៅថា វិទ្យុហ្នឹង អាក្រក់ពេក ដែលខ្ញុំមិនអាចនិយាយជាមួយ។ គេនិយាយពីលិច ឯងនិយាយពីកើត។ គេនិយាពីស ឯងនិយាយពីខ្មៅ។ គិតនិយាយតែពីរឿងនេះ។ មិនចាំបាច់សួរទេ ខ្ញុំមិនឆ្លើយព័ត៌មានឲ្យអស់លោកទេ។ ចាំស្តាប់ពីអ្នកដទៃទៅ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក ហ៊ុន សែន មិនបានបញ្ជាក់ថា តើព័ត៌មានអ្វីខ្លះ ដែលលោកចោទថា វិទ្យុអាស៊ីសេរីផ្សាយមិនពិតនោះទេ។
សេចក្តីថ្លៃងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ស្តីពីវិធានការនានា ដើម្បីពង្រឹងលិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងលំហរនយោបាយ បានសរសេរថា វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងវិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក វីអូអេ បានផ្តួចផ្តើមបិទការិយាល័យតំណាងដោយខ្លួនឯង។ ដូច្នេះ ស្ថានីយទាំងពីរក៏មានសេរីភាពបើកការិយាល័យរបស់ខ្លួនឡើងវិញនៅកម្ពុជា។
អ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លៃងការណ៍ និងអ្វីដែលបាននិយាយចេញមកក្រៅ តាមរយៈបទសម្ភាសន៍របស់លោក ហ៊ុន សែន ជាមួយអាស៊ីសេរី មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងរបបនេះ ដែលអះអាងស្វាគមន៍វត្តមានរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅកម្ពុជាវិញនោះទៅវិញ។
អាស៊ីសេរី បានព្យាយាមសុំការពន្យល់ពីលោក ហ៊ុន សែន តាមទូរស័ព្ទអំពីថា តើហេតុអ្វីបានលោក និងមន្រ្តីរបបនេះ ប្រកាសថា ចង់ឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី បើកដំណើរការឡើងវិញ បើលោកមិនស្វាគមន៍ដូច្នេះ។ លោក ហ៊ុន សែន មិនត្រឹមតែមិនឆ្លើយសំណួរនេះទេ ប៉ុន្តែលោកបែរជាតិះដៀលអាស៊ីសេរីទៅវិញ៖ «ឆ្កួតទេ? បើគេថា មិនឆ្លើយហើយ ចាំនិយាយអ្វីទៀត? ឥឡូវយកទៅផ្សាយទៅអាសំឡេងហ្នឹង។ បើលោកឯងពូកែ យកទៅផ្សាយទៅ។ ដោយសារតែវាភ្លើអ៊ីចឹងហើយ បានវាភ្លើចុះ»។
កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ វិទ្យុអាស៊ីសេរី បានបង្ខំចិត្តបិទការិយាល័យរបស់ខ្លួនក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយសារមិនអាចស៊ូទ្រាំនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញឥតស្រាកស្រាន្តពីរបបលោក ហ៊ុន សែន។
សហគមអន្តរជាតិ បានរិះគន់របបលោក ហ៊ុន សែន យ៉ាងខ្លាំង ក្រោយពីរបបនេះបានរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេមិនឲ្យចូលរួមបោះឆ្នោត និងចាប់លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សឃុំឃាំងក្នុងផ្ទះ ចាប់សកម្មជនគណបក្សនយោបាយ និងសកម្មជនដីធ្លីដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង បិទសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបានដើរចេញពីគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
អតីតអ្នកយកព័តមានវិទ្យុអាស៊ីសេរីពីរនាក់ គឺលោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ត្រូវបានរបបក្រុងភ្នំពេញចាប់ឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស អស់រយៈពេល ២៨០ថ្ងៃ។ ក្រោយមកអ្នកទាំងពីរត្រូវបានដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្តោះអាសន្ន តែដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ។ ចំណែកអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរីជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត បានរត់គេចខ្លួន ដោយភ័យខ្លាចអំពីការតាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញ។
នាយកនៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ហៅកាត់ថា (CCIM) លោក ប៉ា ងួនទៀង បានបញ្ជាក់ថា ដោយសារសម្ពាធជាអន្តរជាតិបានបង្ខំឲ្យរបបក្រុងភ្នំពេញទាល់ច្រក រួចហើយបែរជាមកងាកកែសម្រួលស្ថានភាពនយោបាយឲ្យបានល្អប្រសើរឡើងវិញ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកបានសម្ដែងការព្រួយបារម្មណ៍ថា តាមចរិតរបស់របបក្រុងភ្នំពេញ ច្រើនតែនិយាយមិនដូចជាការអនុវត្តទេ៖ «ដោយសារមានសម្ពាធជាអន្តរជាតិ ដោយសារពេលនេះជាដំណាក់កាល ៦ខែដំបូង នៃការចរចាគ្នារវាងសហគមន៍អឺរ៉ុប និងរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ ដើម្បីសម្រេចទៅលើ EBA»។
ក្រោយរងសម្ពាធអន្តរជាតិខ្លាំង នៅមុនដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៨ នេះ របបលោក ហ៊ុន សែន ចាប់ផ្តើមកែប្រែឥរិយាបថខ្លះ។
មិនត្រឹមតែក្រសួងការបរទេសទេ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ក៏បានប្រកាសថា វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងវិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក អាចបើកការិយាល័យ និងដំណើរការផ្សាយព័ត៌មានរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងភ្នំពេញវិញបាន។ ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់កាសែត ឌឹ ខេបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) វិញ។
លោក ស ខេង តម្រូវឲ្យកាសែតមួយនេះ គិតគូរអំពីការបង់ពន្ធជាមុន ទើបអាចបើកឲ្យដំណើរការបោះពុម្ពផ្សាយព្រឹត្តិបត្ររបស់ខ្លួនឡើងវិញបាន៖ «វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក និងវិទ្យុអាស៊ីសេរី ក៏គ្មានពីណាបិទគាត់ដែរ គាត់បិទដោយខ្លួនឯង។ គាត់ចោទថា រងសម្ពាធនេះ រងសម្ពាធនោះ តែវាអត់មាន។ ការនិយាយអ៊ីចឹងវាអត់ត្រូវ ទាល់តែមានលាយលក្ខណ៍អក្សរ មានសកម្មភាពជាភស្តុតាងអ្វីមួយ។ គេទៅគំរាមថា លោកឯងត្រូវតែបិទ ត្រូវថាដក ទើបថាគេត្រូវ បើគ្រាន់តែអត់មានគេថាផង គាត់ខ្លាចខ្លួនឯង គាត់ភ័យខ្លួនឯង គាត់ដកដោយខ្លួនឯង ហើយគាត់ថាយើងទៅគំរាមកំហែងគាត់។ ឥឡូវយើងស្វាគមន៍ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ស្វាគមន៍ ដើម្បីវិទ្យុទាំងពីរមករៀបចំទីស្នាក់ការនៅក្រុងភ្នំពេញ នៅកម្ពុជាឡើងវិញ»។
ទោះបីលោក ស ខេង អះអាងថា គ្មានភ័ស្តុតាងអំពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើវិទ្យុអាស៊ីសេរី រហូតបង្ខំចិត្តបិទទ្វារ ក៏ក្រោយពេលអាស៊ីសេរីបិទការិយាល័យរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា និងបញ្ឈប់កិច្ចសន្យាការងាររបស់បុគ្គលិកក្នុងស្រុកទាំងអស់រួចហើយក្តី ក៏របបនេះបានចាប់ខ្លួនអតីតបុគ្គលិកអាស៊ីសេរីទាំងពីររូប និង ចោទប្រកាន់ពួកគាត់ពីបទចារកម្ម ដែលជាការចោទប្រកាន់គ្មានមូលដ្ឋាន និងមានចេតនានយោបាយ ដើម្បីគំរាមកំហែងស្ថាប័នផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានឯករាជ្យប៉ុណ្ណោះ។ ត្រឹមខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៧ របបនេះ បានបិទស្ថានីយវិទ្យុ FM ក្នុងស្រុកយ៉ាងហោចណាស់ ៣២ប៉ុស្តិ៍ ដែលបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ការផ្សាយរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។
អ្នកវិភាគឯករាជ្យលោក គឹម សុខ បានបញ្ជាក់ថា របប ហ៊ុន សែន កំពុងជាប់ផុងនឹងសម្ភាធអន្តរជាតិ ហើយដែលរុញច្រានឲ្យរបបនេះទាល់ច្រក៖ «សម្ពាធអន្តរជាតិធ្ងន់ធ្ងរណាស់សម្រាប់ ហ៊ុន សែន។ លោក ហ៊ុន សែន បំណងរបស់គាត់គឺសង្គ្រោះអំណាច គាត់ទៅយកខ្សែទៅចងកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចងកប្រទេសជាតិទាំងមូល»។
របាយការណ៍របស់អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន (The Reporters Without Borders) ស្តីពីសេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោក ឆ្នាំ២០១៨ បានឲ្យដឹងថា សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ពីលំដាប់លេខរៀងទី១៣២ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ មកត្រឹមលេខរៀងទី១៤២ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ នៅក្នុងចំណោមប្រទេស ១៨០។
ចំណាត់ថ្នាក់សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជានេះទាបជាងប្រទេសជិតខាងដូចជាថៃ និង ភូមា ប៉ុន្តែ គ្រាន់បើជាងប្រទេសកុម្មុយនិស្ត ដូចជា វៀតណាម និង ឡាវ។
អ្នកវិភាគ និងអ្នកជំនាញផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅតែមន្ទិល អំពីសុចរិតភាពរបស់របបលោក ហ៊ុន សែន ក្នុងការអះអាងថា ចង់ឃើញប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ មានវត្តមាននៅកម្ពុជាវិញ ព្រោះរបបនេះ តែងតែបន្ធូរស្ថានការណ៍ក្រោយបក្សកាន់អំណាចឈ្នះឆ្នោត រួចហើយចាប់ផ្តើធ្វើទុក្ខបុកម្នេញប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាថ្មីទៀតដដែលជាដដែលនៅកៀកពេលបោះឆ្នោត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។