លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅអឺរ៉ុបចុងឆ្នាំនេះ ខណៈអឺរ៉ុបមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលឆ្នោត
2018.08.03
លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសថា លោកត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗមួយចំនួននៅឯទ្វីបអឺរ៉ុបនៅចុងឆ្នាំ២០១៨នេះ ហើយជំរុញឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរនៅអឺរ៉ុប ដែលនិយមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រៀមធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរូបលោក។ ការប្រកាសអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចទៅប្រជុំនៅអឺរ៉ុបនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលសភាអឺរ៉ុប ជំរុញឲ្យគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប ពិចារណាលុបចោលការផ្ដល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពិសេស EBA និងឲ្យត្រៀមវិធានការណ៍ឆ្លើយតបសមស្របប្រឆាំងនឹងរបបលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាធ្លាក់ចុះដុនដាបនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសជាសាធារណៈនៅថ្ងៃទី២ សីហា នេះថា លោកត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗចំនួនបីនៅអឺរ៉ុបនៅចុងឆ្នាំ២០១៨នេះ។ កិច្ចប្រជុំសំខាន់ៗទាំងនោះរួមមាន កិច្ចប្រជុំអាស៊ីអឺរ៉ុប កិច្ចប្រជុំអាស៊ានអឺរ៉ុប ដែលនឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែល ប្រទេសបែលហ្សិក និងកិច្ចប្រជុំសន្និសីទអន្តរជាតិ ស្ដីពីពាណិជ្ជកម្មនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។ ជាមួយគ្នានេះ លោកក៏គ្រោងទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសតួគី និងគ្រោងជួបក្រុមពលរដ្ឋខ្មែរនៅទ្វីបអឺរ៉ុបដែលគាំទ្ររូបលោកនៅទីនោះផងដែរ។ ដោយប្រកាសក្ដែងៗពីកាលបរិច្ឆេទច្បាស់លាស់នៃកិច្ចប្រជុំ និងពេលវេលាជាក់លាក់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចនៅអឺរ៉ុបនេះ គឺចាប់ពីអំឡុងថ្ងៃទី១៨ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ខាងមុខនេះ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងឌឺដង និងជំរុញឲ្យបងប្អូនខ្មែរនៅសហភាពអឺរ៉ុប ដែលមិនគាំទ្ររូបលោក ឲ្យត្រៀមធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងទៅនឹងវត្តមានរបស់លោកនៅទីនោះទៀតផង៖ «សូមបញ្ជាក់ជូនឲ្យហើយប្រាប់អំពីកាលបរិច្ឆេទ ប្រធានស្នងការអឺរ៉ុប ប្រធានគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប និងប្រធានស្នងការអឺរ៉ុបបានបញ្ជូនលិខិតពីរមកកាន់ពូ ទីមួយអញ្ជើញចូលប្រជុំអាស៊ីអឺរ៉ុប ទីពីរអញ្ជើញប្រជុំអាស៊ានអឺរ៉ុប។ ពូបានឆ្លើយយល់ព្រមហើយ គ្រោងចេញដំណើរពីទីក្រុងភ្នំពេញឆ្ពោះទៅទីក្រុងប្រ៊ុចសែល នៅល្ងាចថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា។ ថ្ងៃទី១៨ និង១៩ គឺប្រជុំអាស៊ីអឺរ៉ុប និងអាស៊ានអឺរ៉ុប ដល់ថ្ងៃទី២០ និងថ្ងៃទី២២ គឺទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសតួគី។ ថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ត្រូវចេញដំណើរទៅស្វីស ដើម្បីចូលរួមប្រជុំសន្និសីទអន្តរជាតិស្ដីពីពាណិជ្ជកម្មនៅឯហ្សឺណែវ។ អ៊ីចឹងសូមបងប្អូននៅអឺរ៉ុប ដែលពេលនេះ មួយចំនួនមិនទាន់ភ្ញាក់ពីដេកទេ ប្រាប់ផែនការទុកឲ្យហើយ ដើម្បីឲ្យដឹងការធ្វើដំណើរទៅអឺរ៉ុប ហើយប្រមូលគ្នាមក ហើយប្រមូលគ្នាទៅ។ ឥឡូវនេះ មានប្រទេសមួយចំនួនដែលជាម្ចាស់ប្រទេស គេបានធុញទ្រាន់ជាមួយនឹងខ្មែរធ្វើបាតុកម្មនៅស្រុកគេហើយ។ អ៊ីចឹង សូមបន្តបន្ថែមធ្វើបាតុកម្មទៅ!»។
ប្រសិនបើមិនមានអ្វីប្រែប្រួលទេ ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅអឺរ៉ុបនេះ គឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទីមួយហើយ ក្រោយពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន និងរបបរបស់លោកបានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ ដ៏ចម្រូងចម្រាសកាលពីថ្ងៃ២៩ កក្កដា ដែលត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកថាជា ការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។ ការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន នាពេលនេះ ស្របពេលដែលប្រធានអនុគណៈកម្មាធិធិការសភាអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ជំរុញឲ្យគណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុបស្នើដាក់វិធានការណ៍នានាប្រឆាំងនឹងការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និងអំពាវនាវដល់គណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប និងនាយកដ្ឋានកិច្ចការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ឲ្យពិចារណាលុបចោលការផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពិសេស EBA និងឲ្យត្រៀមវិធានការណ៍ឆ្លើយតបសមស្របប្រឆាំងនឹងរបបលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាធ្លាក់ចុះដុនដាបនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
ប្រធានអនុគណៈកម្មាធិការសភាអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស លោក ព្យែ អង់តូនីញ៉ូ ប៉ង់ហ្សឺរី (Pier Antonio Panzeri) មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់សភាអឺរ៉ុប ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ថា ព្រឹត្តិការណ៍កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ធ្វើឡើងនៅពីក្រោយលំហសម្រាប់គណបក្សនយោបាយជំទាស់ មានការកាត់បន្ថយ ខណៈដែលមានការកើនឡើងនៃការរឹតត្បិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ សេរីភាពនៃការជួបប្រជុំ និងការធ្វើសមាគមជាដើម។ លោកក៏បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បញ្ឈប់នូវនិន្នាការនេះ ដោយងាកមកគោរពគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់។ លោក សង្កត់ធ្ងន់ថា ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន គឺទឡ្ហីករណ៍ចម្បងនៃការផ្ដល់ឲ្យកម្ពុជា នូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធក្រោមកម្មវិធី៖ «អ្វីៗទាំងអស់លើកលែងតែអាវុធ» ហៅកាត់ថា EBA។ លោកអំពាវនាវដល់គណៈកម្មាធិការអឺរ៉ុប និងនាយកដ្ឋានកិច្ចការបរទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ឲ្យរាយការណ៍យ៉ាងប្រញាប់ជាទីបំផុត អំពីលទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃរបស់ខ្លួន ក្រោយពីបានបញ្ចប់បេសកកម្មស្វែងរកការពិត ជុំវិញករណីអនុលោមភាពរបស់កម្ពុជា ស្របតាមកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្ស ដូចដែលមានកំណត់ក្រោមដំណើរការតាមដានរបស់កម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធ EBA នេះ និងស្នើការឆ្លើយតបសមស្រប ចំពោះបញ្ហាធ្លាក់ចុះដុនដាប នៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភនេះ»។
ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ ប្រធានអង្គការសេរីនិយមអន្តរជាតិ (Liberal International) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡុងដ៏ ចក្រភពអង់គ្លេស លោក Juli Minoves ថ្លែងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១ សីហា ថា អង្គការសេរីនិយមអន្តរជាតិ បានតាមដានស្ថានការណ៍វិវត្តនៅកម្ពុជា ជាមួយនឹងក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការរម្លាយជាស្ថាពរនៃប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល១២ ខែចុងក្រោយនេះ ដែលនៅទីបំផុតទៅបណ្ដាលឲ្យនូវព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ។ លោកថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ត្រូវបានបង្ខំឲ្យចូលរួមក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតមួយដែលមិនស្របទៅនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាទាល់តែសោះ។ អង្គការសេរីនិយមអន្តរជាតិ បានចេញនូវសេចក្ដីសម្រេច ដែលបានអនុម័តដោយគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិរបស់អង្គការនេះនៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង កាលពីខែមិថុនា កន្លងទៅ ដោយបានកំណត់លក្ខខណ្ឌតម្រូវអប្បបរិមាសម្រាប់ការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៩ កក្កដា នេះ ដើម្បីឲ្យការបោះឆ្នោតនេះអាចជឿទុកចិត្តបាន និងមានភាពស្របច្បាប់។ ក៏ប៉ុន្តែ គ្មានឡើយផ្នែកណាមួយនៃលក្ខខណ្ឌតម្រូវនេះ ត្រូវបានរបបលោក ហ៊ុន សែន បំពេញតាមឡើយ។ លោកថ្លែងបន្តថា យើងបានឃើញពីការកើនឡើងនៃការបំភិតបំភ័យ និងការយាយីរំខានប្រឆាំងនឹងអ្នកទាំងឡាយណាដែលមានគំនិតផ្ទុយពីរបបលោក ហ៊ុន សែន។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការសេរីនិយមអន្តរជាតិ សង្កត់ធ្ងន់ៗថា ព្រឹត្តិការណ៍នៃការបោះឆ្នោតនេះ មិនអាចទទួលយកបានថា ជាការឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីឆន្ទៈពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានោះឡើយ។ ការបោះឆ្នោតនេះ នឹងបង្កើតនូវរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយ ដែលពុំអាចជឿទុកចិត្តបាន និងពុំមានភាពស្របច្បាប់ និងបង្កើតនូវរបបមួយដែលបដិសេធ មិនគោរពតាមកាតព្វកិច្ចស្របតាមច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ហេតុដូច្នេះ ប្រធានអង្គការសេរីនិយមអន្តរជាតិ គូសបញ្ជាក់ត្រង់ៗថា របបលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវទាំងស្រុងចំពោះវិធានការណ៍សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយណាមួយ ដែលនឹងដាក់ចេញដោយសហគមន៍នៃប្រជាជាតិ ដែលនិយមប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។
ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាស បណ្ដាប្រទេសនិយមប្រជាធិបតេយ្យ និងក្រុមប្រទេសបស្ចិមលោក រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា សហភាពអឺរ៉ុប អូស្ត្រាលី នូវែលហ្សេឡង់ បារាំង និងចក្រភពអង់គ្លេស សុទ្ធតែបញ្ជាក់ជំហរត្រង់ៗថា លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះ មិនអាចជឿទុកចិត្តបានឡើយ និងមិនអាចទទួលយកបានឡើយ ព្រោះការបោះឆ្នោតនេះខ្វះការប្រកួតប្រជែងស្មោះត្រង់ និងត្រឹមត្រូវ ហើយមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈរាស្ត្រពិតប្រាកដ។ រីឯសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រៅពីការសម្ដែងការខកចិត្តខ្លាំង បច្ចុប្បន្នកំពុងពិចារណាអំពីជំហានបន្ទាប់ទៀតតាមរយៈការពង្រីកបន្ថែមទៀតនូវបម្រាមទិដ្ឋាការ និងការដាក់ទណ្ឌកម្ម តាមគោលដៅផ្សេងៗទៀត៕