មេធាវីស្នើតុលាការបន្ថែមថ្ងៃជំនុំជម្រះក្ដីលោក កឹម សុខា យ៉ាងតិច ៣ថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍
2022.02.22
លោក កឹម សុខា ពេលធ្វើដំណើរចេញពីគេហដ្ឋានរបស់លោកស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីចូលរួមសវនាការនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។
រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឱ្យ
មេធាវីស្នើតុលាការបន្ថែមថ្ងៃជំនុំជម្រះក្ដី លោក កឹម សុខា ឲ្យបាន៥ថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ឬយ៉ាងតិចណាស់៣ថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ដើម្បីពន្លឿនក្នុងការផ្ដល់យុត្តិធម៌ ដល់ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរូបនេះ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ដែលឃ្លាំមើលសវនាការនេះសង្កេតឃើញថា ព្រះរាជអាជ្ញា និងមេធាវីការពារក្ដីលោក កឹម សុខា នៅតែតឹងសរសៃកដាក់គ្នាទាក់ទងរឿងការដាក់ភស្តុតាងរហូតពេលខ្លះត្រូវចៅក្រមធ្វើអន្តរាគមន៍។
សំណើមេធាវីការពារក្ដីស្នើតុលាការបន្ថែមថ្ងៃជំនុំជម្រះក្ដីលោក កឹម សុខា ត្រូវបានប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសន្យានឹងលើកយកទៅពិចារណា ដែលខុសពីលើកមុនៗ ដែលតុលាការតែងឆ្លើយបដិសេធ។
មេធាវីការពារក្ដីប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា លើកឡើងថា មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ជាមនុស្ស ស្អាតស្អំ ដូច្នេះ លោកនឹងទទួលបានយុត្តិធម៌ នៅពេលតុលាការបញ្ចប់ការជំនុំជម្រះ។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី បើសំណុំរឿងនេះមានការពន្យារ ឬការយឹតយ៉ាវ ក្នុងការផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់លោក កឹម សុខា។
សហមេធាវីការពារក្ដីឱ្យប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក កឹម សុខា គឺលោក ចាន់ ចេន ថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានក្រោយចេញពីបន្ទប់សវនាការថា រឿងក្ដីនេះ បានអូសបន្លាយពេលជាង ៤ឆ្នាំមកហើយ គិតពីថ្ងៃចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ កូនក្ដីរបស់លោក។ លោករំពឹងថា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះលោកចៅក្រម កូយ សៅ នឹងឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានលើសំណើនេះ៖ «រឿងនេះយើងបានសំណូមពរតាំងពីចាប់ផ្ដើមដំបូង ប៉ុន្តែអំបិញមិញនេះប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះលោកមានប្រសាសន៍ក្នុងអង្គសវនាការដែរថា គាត់នឹងពិនិត្យនូវសំណើរបស់យើងជាសហមេធាវី ក៏ដូចជាលទ្ធភាពរបស់តុលាការ»។
សវនាការជំនុំជម្រះប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ជាសវនាការលើកទី៣១ តុលាការបានពិភាក្សាលើភស្តុតាងចំនួន៥ គឺវីដេអូ ឬឯកសារលេខ១៦ ដល់លេខ២០។ ក្រុមមេធាវីបានព្យាយាមដាក់ភស្តុតាងដោះបន្ទុកលោក កឹម សុខា រួមមានឯកសារស្ដីពីភាពមិនប្រក្រតីនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គ.ជ.ប កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ដែលជាការរកឃើញរបស់អង្គការតម្លាភាព និងការផ្សាយព័ត៌មានរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។
នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អ្នកស្រី ចក់ សុភាព ដែលតាមដានសវនាការនេះកត់សម្គាល់ឃើញថា ស្ថានភាពក្នុងសវនាការគឺ មានភាពតានតឹងរវាងអយ្យការ និងមេធាវីការពារក្ដីលោក កឹម សុខា ជាញឹកញយដោយមានការប្រើពាក្យចាក់ដោត ឌឺដងគ្នា និងបន្ទោសគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយពេលខ្លះគឺសំឡេងបន្លឺខ្លាំងៗ ដែលរូបភាពនេះ មិនគួរបន្តកើតឡើងក្នុងតុលាការឡើយ។ ចំពោះការអូសបន្លាយពេលវេលាជំនុំជម្រះក្ដីលោក កឹម សុខា វិញ អ្នកស្រី ចក់ សុភាព យល់ថា ជាការបំពានដល់សិទ្ធិសេរីភាពខាងនយោបាយ ដែលកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។
ដូចរាល់ដងដែរសវនាការលោក កឹម សុខា សប្ដាហ៍នេះមានការចូលរួមតាមដានពីតំណាងស្ថានទូត សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប និងស្ថានទូតអូស្ត្រាលី ក្រៅពីក៏មានតំណាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ អាដហុក មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អ្នកសារព័ត៌មាន ហើយក៏មានសិស្សចៅក្រមចូលរួមឃ្លាំមើលផងដែរ។
សវនាការនេះនឹងបន្តជំនុំជម្រះ នៅថ្ងៃទី២ ខែមីនាខាងមុខទៀត។
ចំណែកនៅក្រៅរបងតុលាការ ក៏មានអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា និងការរឹតបន្តឹងសន្តិសុខរបស់ក្រុមអាជ្ញាធរផងដែរ។ លើកនេះពេលចប់សវនាការម៉ោងជិត ១២ថ្ងៃត្រង់សមត្ថកិច្ចការពារសន្តិសុខនៅតុលាការបានអនុញ្ញាតឲ្យឡានលោក កឹម សុខា ចេញតាមទ្វារមុខ ដែលខុសពីលើកមុនៗ សន្តិសុខតម្រូវឲ្យលោក កឹម សុខា ចេញចូលតាមទ្វារក្រោយ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា ដែលតាមសវនាការនេះដែរនោះ ឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា លោកនៅតែសង្កេតឃើញតាមរយៈភស្តុតាងរបស់មេធាវីការពារក្ដីតាំងពីដើមរហូតដល់ពេលនេះគឺ នៅតែបង្ហាញថា លោក កឹម សុខា ចង់មានការផ្លាស់ប្ដូរ ដោយការបោះឆ្នោតមិនមែនផ្លាស់ប្ដូរដោយការផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលដូចការចោទប្រកាន់ឡើយ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះយល់ថា ទោះពេលមានការបន្ថែមថ្ងៃជំនុំជម្រះ ក៏ពិបាករកទីបញ្ចប់បានដែរ បើគ្មានដំណោះស្រាយនយោបាយនោះ៖ «បើជាថែមពេលវេលា ក៏មិនទាន់អាចធ្វើឡើងឆាប់រហ័សដែរ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអាចឡើងឆាប់រហ័សទៅបាននោះ គឺធ្វើឡើងដោយការបញ្ចប់ជម្លោះដោយអ្នកនយោបាយដោយមិនប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ»។
ជុំវិញករណីនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីប្រធានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក តាំង ស៊ុនឡាយ បានទេ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា តែងលើកឡើងដូចៗ គ្នាសំណុំរឿងស្ថិតក្នុងដៃតុលាការមិនអាចមានស្ថាប័នណាជ្រៀតជ្រែកបានឡើយ។
កន្លងមកលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចង់ឃើញសំណុំរឿងនេះ ពន្យារពេលរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៤។
ទោះជាយ៉ាងណា ក៏ដោយ អ្នកវិភាគនយោបាយជើងចាស់ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ សរសេរលើកហ្វេសប៊ុកលោកថា ការពន្យារពន្យឺតការជំនុំជម្រះ សំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ជាការរំលោភសិទ្ធិមួយដ៏សំខាន់របស់លោក កឹម សុខា។ លោកបណ្ឌិតរំលឹកថា សិទ្ធិ "ត្រូវបានជំនុំជម្រះដោយឥតពន្យារពេលយូរហួស" មានធានានៅក្នុងមាត្រា១៤.៣ (គ) នៃកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ។ លោកបន្តទៀត កាន់តែខុសធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀតនោះ បើការពន្យារពន្យឺតនេះមានការគ្រោងទុកជាមុន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ការជីកព្រែកហ្វូណនជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា គ្មានការចាំបាច់បំភ្លឺគ្រប់រឿងដល់វៀតណាមទេ
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រោយពេលវៀតណាមរិះគន់
- តើកម្ពុជាអាចជម្នះសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោបានដែរឬទេ?
- លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធការចោទរបស់វៀតណាម ដែលថា ព្រែកជីកហ្វូណនសម្រាប់សម្រួលវត្តមានយោធាចិន