"ពលរដ្ឋមិនសូវចាប់អារម្មណ៍នឹងការចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី"
2018.10.19
ពលរដ្ឋនាំគ្នាទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅសង្កាត់មួយ នារាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦។
RFA/Brach Chev
មន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) និងអ្នកឃ្លាំមើលលើវិស័យនេះ សង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ហាក់មិនសូវបានសកម្មក្នុងការទៅចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ។ យុទ្ធនាការចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជី បានចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី១៨ តុលា គ.ជ.ប បង្ហាញថា មានពលរដ្ឋ ជាង១៩ម៉ឺននាក់ បានទៅចុះឈ្មោះថ្មី។
គ.ជ.ប បង្ហាញថា រយៈពេល១៨ថ្ងៃ នៃយុទ្ធនាការចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យមើលបញ្ជីឈ្មោះ មានអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី ចំនួន ១៩៥.០៨៧នាក់។ អ្នកដែលត្រូវលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីមានចំនួន ៥៤.១៦៥នាក់។ ចំណែកអ្នកដែលបានកែតម្រូវទិន្នន័យ មានចំនួន ១.៥៥៣នាក់។
អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា ប្រាប់ថា កត្តាដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមិនសូវសកម្មទៅចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំនេះ ដោយសារតែជាទម្លាប់ពលរដ្ឋ គឺទាល់តែពេលបោះឆ្នោត ទើបពលរដ្ឋទៅចុះឈ្មោះច្រើន៖ «យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា នេះជាទម្លាប់ទៅហើយ នៅពេលជិតដល់ឆ្នាំបោះឆ្នោត ទើបប្រជាពលរដ្ឋ គាត់មានការចូលរួមខ្លាំង»។
កាលពីថ្ងៃទី១៨ កញ្ញា គ.ជ.ប បានប្រកាសព័ត៌មានថា ស្ថាប័នមួយនេះ គ្រោងចុះឈ្មោះពលរដ្ឋថ្មី ចំនួន ជិត ៥សែន (៤៨៩,៩៦៣) នាក់។ បើតាមតួលេខសរុប សម្រាប់យុទ្ធនាការចុះឈ្មោះថ្មី បង្ហាញថា គ.ជ.បទទួលបានការចុះឈ្មោះ មិនដល់ ៥០ភាគរយទេ។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតនៃគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អង្គការខុមហ្វ្រែល លោក កន សាវាង្ស ឲ្យដឹងថា ខាងខុមហ្វ្រែល ក៏ទទួលបានទិន្នន័យពីក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ បង្ហាញថា ពលរដ្ឋដែលបានទៅចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ពិតជាមានតិចជាង ៥០ភាគរយមែន។
លោក កន សាវាង្ស បន្ដថា មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួនតិចជាង៥០ភាគរយ ដោយសារកត្តានយោបាយ កត្តាផ្លូវច្បាប់ និងការអប់រំអំពីការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មិនទាន់អាចធ្វើឲ្យពលរដ្ឋយល់ដឹងច្បាស់។ សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ថា នៅក្នុងកំឡុងពេលយុទ្ធនាការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ១៨ថ្ងៃរបស់គ.ជ.ប ពលរដ្ឋជាច្រើន ហាក់បង្ហាញការអស់សង្ឃឹមលើការបោះឆ្នោត ព្រោះឆន្ទះរបស់ពួកគាត់ មិនត្រូវបានគ.ជ.បគោរព។
ចំណែកកត្តាផ្លូវច្បាប់វិញ លោក កន សាវាង្ស ថាពលរដ្ឋរស់នៅក្រៅប្រទេស និងពលករចំណាកស្រុកជាច្រើន មិនអាចទទួលបានការចុះឈ្មោះនៅក្រៅប្រទេស ដោយសារតែ គ.ជ.ប សំអាងថា គ្មានច្បាប់ចែង។ លោក កន សាវាង្ស បន្ដទៀតថា បើទោះជាគ.ជ.ប មាននីតិវិធីក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ ប៉ុន្តែ ការអប់រំ លើការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី នៅតែមិនទាន់អាចធានាថា ពលរដ្ឋទទួលយកបាន និងយល់ដឹងពីការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត៖ «គឺរឿងការមិនយល់ច្បាស់ពីប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង លោកកើតមាន។ ពលរដ្ឋថា លោកបានបោះឆ្នោត រួចហើយ តើលោកត្រូវការបោះឆ្នោតធ្វើអ្វីទៀត? អានេះជារឿងចំណុចមួយ ហើយមួយទៀត លោកថា តើលោកត្រូវចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតម្ដងទៀតឬ? អានេះជាចំណុច មានន័យថា ការអប់រំ ការទទួលព័ត៌មាន អ្វីទាំងអស់ហ្នឹង គឺពលរដ្ឋមិនទទួលបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ អ៊ីចឹងកត្តា៣ហ្នឹង វាជាចំណុចចូលរួមផ្សំដែរ សម្រាប់កត្តានៃការចុះឈ្មោះ វាមានចំនួនតិចតួច បន្ថែមពីអ្វីដែលគ.ជ.ប បានលើកឡើង»។
លទ្ធផលបណ្ដោះអាសន្ន អ្នកមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតសរុប ឆ្នាំ២០១៨ មានចំនួន ៨.៥៤៧.២៩៩នាក់ កើនឡើងជាងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១៧ ចំនួន ជាង១សែន (១៦៧.០៨២)នាក់។ បញ្ជីឈ្មោះឆ្នាំ២០១៧ អ្នកមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ចំនួន ៨.៣៨០.២១៧) នាក់។
នៅថ្ងៃទី២៦ វិច្ឆិកា គ.ជ.ប នឹងបិទផ្សាយបញ្ជីឈ្មោះដំបូង នៅតាមសាលាឃុំ សង្កាត់ចំនួន ១.៦៤៦ ឃុំសង្កាត់ នៅទូទាំងប្រទេស។ អ្នកនាំពាក្យគ.ជ.ប ថា កំឡុងពេលនោះ ពលរដ្ឋអាចទៅពិនិត្យមើលបញ្ជី និងប្ដឹងជំទាស់បាន ហើយនៅថ្ងៃទី៣១ ធ្នូ គ.ជ.ប នឹងប្រកាសសុពលភាពបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា ថា គ.ជ.ប តែងបានផ្សព្វផ្សាយជានិច្ច ដើម្បីជំរុញឲ្យពលរដ្ឋទៅចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែ សង្គមស៊ីវិលផ្ដល់អនុសាសន៍ថា គ.ជ.បគួរបន្ថែមកត្តាអប់រំដោយផ្ទាល់ទៅពលរដ្ឋ គឺតាមរយៈការចំណាយធនធាន ទៅលើមេភូមិ ឲ្យមេភូមិធ្វើការពន្យល់ពលរដ្ឋពីការចុះឈ្មោះដោយផ្ទាល់ ហើយសភាឯកបក្សនៃរបបក្រុងភ្នំពេញ គួរធ្វើច្បាប់ បើកផ្លូវឲ្យពលរដ្ឋរស់នៅក្រៅប្រទេស និងពលករចំណាកស្រុកមានលទ្ធភាព ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងកត្តាសម្របសម្រួលនយោបាយ ក៏ជាមូលហេតុជំរុញឲ្យពលរដ្ឋ មានទឹកចិត្តចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតឡើងវិញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធការចោទរបស់វៀតណាម ដែលថា ព្រែកជីកហ្វូណនសម្រាប់សម្រួលវត្តមានយោធាចិន
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រោយពេលវៀតណាមរិះគន់
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ការជីកព្រែកហ្វូណនជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា គ្មានការចាំបាច់បំភ្លឺគ្រប់រឿងដល់វៀតណាមទេ
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើជួបមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាភ្លាមៗក្រោយឡើងតំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសចង់ឃើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំខ្មែរ