លោក សម រង្ស៊ី រិះគន់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាដែលគ្មានការប្រកួតប្រជែងពិតប្រាកដថាជាជ័យជំនះក្លែងក្លាយ
2018.07.29
អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ថ្លែងសារនៅថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧។ Photo courtesy of Sam Rainsy's Facebook Page
Photo courtesy of Sam Rainsy's Facebook Page
ប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី រិះគន់ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៩ កក្កដាថា ជាជ័យជំនះក្លែងក្លាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ការរិះគន់នេះ ដោយសារតែការបោះឆ្នោតនេះធ្វើឡើងដោយគ្មានគណបក្សប្រឆាំងដែលជាដៃគួរប្រកួតប្រជែងពិតប្រាកដជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចចូលរួមបោះឆ្នោត។
ប្រធានចលនាសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា គណបក្សរបស់លោកហ៊ុន សែនទទួលបានជ័យជំនះនេះ យ៉ាងងាយស្រួល ក្រោយពីរបបហ៊ុន សែនបានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សប្រឆាំងតែមួយគត់ ដែលអាចដណ្ដើមយកជ័យជំនះលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ។
លោកសម រង្ស៊ី បន្ថែមថា ជ័យជំនះនេះ គ្មានន័យអ្វីនោះទេ ហើយមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ នៅកម្ពុជាដែលកំពុងតែជួបបញ្ហាបានទេ ហើយសម្រាប់មហាជន ដែលមិនមានជម្រើស ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ដោយសារតែអវត្តមានគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនេះ មិនអាចឆ្លុះបញ្ចាំងឆន្ទៈប្រជារាស្ត្រខ្មែរបានទេ។
លោក សម រង្ស៊ី ថានេះជាលើកទីមួយ ក្នុងរយៈពេល ២៥ ក្រោយពីការបោះឆ្នោតរៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ដែលកម្ពុជា គ្មានរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ដែលទទួលស្គាល់ដោយសហគមន៍អន្តរជាតិទាំងមូល។ ដូច្នេះ វិបត្តិនយោបាយ នៅតែបន្ត ហើយកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។
អតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ក៏បានអះអាងក្នុងហ្វេសប៊ុកថា ប្រជារាស្ត្រខ្មែរភាគច្រើនលើសលុប មិនចង់ចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយនេះទេ ពីព្រោះមិនអាចជ្រើសរើសគណបក្ស ដែលម្នាក់ៗ ស្រលាញ់ក្នុងចិត្ត។ ចំណែកអត្រានៃអ្នកចូលរួមបោះឆ្នោត ដែលអាជ្ញាធរប្រកាស មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីបំណងពិតប្រាកដ នៃអ្នកបោះឆ្នោតនោះទេ ដោយសារតែកត្តា ២យ៉ាង ដូចជាកត្តាបរិយាកាសភ័យខ្លាច និងការគំរាមកំហែង បានបង្ខំឲ្យពលរដ្ឋរាប់មិនអស់ ចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ដោយផ្ទុយពីឆន្ទៈរបស់ខ្លួន ដូចជាករណីកម្មករ កម្មការិនីប្រមាណ ៧ សែននាក់(៧០០,០០០) ត្រូវបានគេគាបសង្កត់ឲ្យទៅចូលរួមបោះឆ្នោតនេះ ដែលផ្ទុយពីការបោះឆ្នោតមុនៗ ដែលមានការចូលរួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ។ ប៉ុន្តែពេលនេះ រដ្ឋអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ឲ្យកម្មករឈប់ ៣ ថ្ងៃ ដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោត ដែលមិនមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ កម្មករ កម្មការិនីណា ដែលម្រាមដៃមិនប្រឡាក់ដោយទឹកខ្មៅ ពេលត្រឡប់មករោងចក្រវិញ អាចត្រូវគេគំរាមបញ្ឈប់ពីការងារ។
ករណីមួយទៀត ការលួចបន្លំ និងការបំភ្លៃសន្លឹកឆ្នោត នៅតាមគ្រប់ការិយាល័យបោះឆ្នោត ត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយសារតែ គណបក្សកាន់អំណាច ជាអ្នកត្រួតត្រាដំណើរការបោះឆ្នោត ពីដើមទី ដល់ចុងបញ្ចប់ ព្រោះក្រោយពីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមក គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតគ.ជ.ប. ក្លាយទៅជាឧបករណ៍របស់គណបក្សកាន់អំណាច ហើយស៊ុមគ្រលុំ ជាមួយគណបក្សនេះ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន បង្ហាញមោទនភាពថា នៃការបោះឆ្នោតនេះថា ជាជ័យជំនះដ៏ធំធេងរបស់គណបក្សលោក ដោយសារមានប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមបោះឆ្នោតយ៉ាងច្រើនកុះករ។ លោក សុខ ឥសាន អះអាងទៀតថា បើទោះបីជាមិនមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលរួមក៏ដោយ ប៉ុន្តែមានគណបក្សចំនួន២០ប្រកួតប្រជែងដែរ ហើយលោកថា រឿងការប្រកួតប្រជែងល្អមិនយ៉ាងនោះ មិនមែនស្ថិតលើបុគ្គលសម រង្ស៊ីវាតម្លៃនោះទេ៖ «»
ទោះជាយ៉ាងការបោះឆ្នោតនេះ មានអង្គការមួយឯករាជចំនួន ដែលមានឯកទេសខាងបោះឆ្នោត និងធ្លាប់បានចូលរួមសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតជាច្រើនអាណត្តិរួចមកហើយនោះ មានដូចជា អង្គការ ខុមហ្វ្រែ ល (COMFREL) អង្គការ និចហ្វិក (NICFEC) និងអង្គការ តម្លាភាពកម្ពុជា (TI Cambodia) និងអង្គការ ឯករាជ្យជាច្រើនទៀតដែលធ្លាប់ជាសមាជិកបន្ទាប់ស្ថានការណ៍ មិនបានចូលរួមសង្កេតការ ណ៍បោះឆ្នោតនេះឡើយ ដោយសារបរិយាកាសនយោបាយមិនល្អ ខណៈក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យលោកខាងលិច ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប និងជប៉ុនជាដើម ក៏មិនបានបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍របស់ខ្លួន ទៅឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតនេះដែរ ដោយពួកគាថា ការបោះឆ្នោតនេះមិនស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធការចោទរបស់វៀតណាម ដែលថា ព្រែកជីកហ្វូណនសម្រាប់សម្រួលវត្តមានយោធាចិន
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រោយពេលវៀតណាមរិះគន់
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ការជីកព្រែកហ្វូណនជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា គ្មានការចាំបាច់បំភ្លឺគ្រប់រឿងដល់វៀតណាមទេ
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើជួបមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាភ្លាមៗក្រោយឡើងតំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសចង់ឃើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំខ្មែរ