តុលាការកំពូលនឹងសម្រេចលើបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំរបស់លោក ថាច់ សេដ្ឋា នៅចុងសប្ដាហ៍ក្រោយ
2023.06.12
(រូបឯកសារ) លោក ថាច់ សេដ្ឋា អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន នៅឯតុលាការ កាលណីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣។
រូបពីពលរដ្ឋ
តុលាការកំពូល នឹងប្រកាសសេចក្ដីសម្រេចបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំរបស់អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនគឺ លោក ថាច់ ស៊ីថា នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនាខាងមុខនេះ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀន និងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងដូចៗ គ្នាថា តុលាការកំពូលគួរតែដោះលែងលោក ថាច់ សេដ្ឋា ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ព្រោះបទចោទទៅលើលោក ថាច់ សេដ្ឋា នេះ ជាហេតុផលនយោបាយ ជាជាងហេតុផលការអនុវត្តច្បាប់។
ប្រធានចៅក្រមនៃក្រុមប្រឹក្សាអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល លោក សឹង បញ្ញាវុឌ្ឍ បើកសវនាការជំនុំជម្រះក្ដីលើបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំរបស់លោក ថាច់ សេដ្ឋា អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន ពេញមួយព្រឹកនៅថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា។ សវនាការនេះ មានអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀនមួយចំនួនចូលរួមតាមដាន។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អង្គចៅក្រមមិនអនុញ្ញាតឱ្យលោក ថាច់ សេដ្ឋា បាននិយាយអ្វីនោះឡើយ ដោយចៅក្រមបានចោទសួរតែមេធាវីការពារក្ដីលោកតែប៉ុណ្ណោះ គឺលោក ជូង ជូងី។ ដោយឡែក នៅខាងមុខតុលាការកំពូលវិញ មានសកម្មជនគណបក្សភ្លើងទៀនជាង ១០នាក់ បានទៅលើកទឹកចិត្តដល់លោក ថាច់ សេដ្ឋា ផងដែរ។
ប្រពន្ធលោក ថាច់ ស៊ីថា គឺលោកស្រី ថាច់ សុខបូរ៉ានី ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា សុខភាពប្ដីរបស់លោកស្រីកាន់តែមានសភាពទ្រុឌទ្រោមពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពីព្រោះលោក ថាច់ សេដ្ឋា មានជំងឺប្រចាំកាយដូចជាជំងឺលើសឈាម លើសជាតិស្ករ លើសជាតិអាស៊ីដ និងជំងឺបេះដូងខ្សោយជាដើម។ ដោយសារតែបញ្ហាទាំងនេះ លោកស្រីសំណូមពរឱ្យតុលាការដោះលែងប្ដីលោកស្រី ឱ្យមានសេរីភាពវិញ ពីព្រោះប្ដីរបស់លោកស្រីមិនបានប្រព្រឹត្តិខុសច្បាប់ ដូចការចោទប្រកាន់របស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញឡើយ។
លោកស្រី ថាច់ សុខបូរ៉ានី៖ «សំណូមពរឱ្យតុលាការអាណិតគាត់ ហើយអាណិតក្មេងៗ ឱ្យគាត់បានមកមើលថែសុខភាពខ្លួនគាត់ផង បានមើលក្មេងៗ នៅផ្ទះ ដោយសារអីក្មេងៗ នឹករលឹកគាត់ ក្នុងគ្រួសារ។ តែអត់ពីគាត់ទៅ ពិបាក។ ក្មេងៗ សួររករហូត»។
បើទោះបីជាជើងរបស់លោក ថាច់ សេដ្ឋាហើម ដែលអាចបណ្ដាលមកពីការលើសជាតិអាស៊ីតក្ដី ប៉ុន្តែលោកនៅតែបង្ហាញទឹកមុខស្វាហាប់ និងស្មារតីរឹងមាំនៅក្នុងតុលាការដដែល។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៦ មករា ដោយចោទប្រកាន់ពីបទមិនបំពេញកាតព្វកិច្ចចំពោះឧបករណ៍អាចជួញដូរបាន ឬចេញសែកអត់លុយចំនួនប្រាំសន្លឹក។ បន្ថែមពីលើនេះកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់លោក ថាច់ សេដ្ឋា នូវបទល្មើសថ្មីពីរទៀត គឺបទញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងបទញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើង ជុំវិញការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសជប៉ុន កាលពីចុងឆ្នាំ២០២២។ ផ្ទុយពីការចោទប្រកាន់នេះ អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងថា ការឃុំខ្លួនលោក ថាច់ សេដ្ឋា ធ្វើឡើងដោយសារតែរបបលោក ហ៊ុន សែន រើសអើងនិន្នាការនយោបាយ និងមិនមែនជាការអនុវត្តច្បាប់អ្វីនោះឡើយ។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក រ៉ុង ឈុន ដែលបានចូលរួមតាមដានសវនាការនេះដែរ លើកឡើងថា លោក ថាច់ សេដ្ឋា មិនបានប្រព្រឹត្តិកំហុសដូចការចោទប្រកាន់របស់តុលាការនោះឡើយ ពីព្រោះពាក្យសំដីរបស់លោក ថាច់ សេដ្ឋា ដែលត្រូវបានគេផ្សព្វផ្សាយក្នុងពេលធ្វើទស្សនៈកិច្ចនៅប្រទេសជប៉ុននោះ គ្រាន់តែជាការរំលឹកប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរកម្ពុជាក្រោមតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្ថែមថា សកម្មភាពលោក ថាច់ សេដ្ឋា ក៏មិនបានបញ្ជាក់ពីសកម្មភាពញុះញង់ណាមួយឡើយ ពីព្រោះតាំងពីលោកមកដល់កម្ពុជាវិញ លោកមិនបានកៀរគរប្រជាពលរដ្ឋដែលនាំឱ្យមានការរើសអើង ឬបង្កអសន្តិសុខសង្គមណាមួយឡើយ។
លោក រ៉ុង ឈុន៖ «ករណីលោក ថាច់ សេដ្ឋា ត្រូវតែផ្ដល់សេរីភាពជូនគាត់ ពីសំណាក់តុលាការ មិនត្រូវបន្តការឃុំខ្លួនរបស់គាត់ បន្តទៀតនោះទេ ហើយបើយើងមានការដោះលែង យើងបើកលំហសេរីភាព លំហសិទ្ធិនយោបាយ និងទទួលបានការគាំទ្រពីអន្តរជាតិ ក៏ដូចជាជាតិ ហើយនឹងទទួលបានរក្សានូវការងារជូនកម្មករ កម្មការិនី»។
ជុំវិញរៀងនេះដែរ មន្ត្រីផ្នែកច្បាប់នៃអង្គការសង់ត្រាល់ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត លើកឡើងថា តុលាការបានចោទប្រកាន់លោក ថាច់ សេដ្ឋា និងបង្កើតបទចោទថ្មីៗជាបន្តបន្ទាប់ដូច្នេះ មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការអនុវត្តច្បាប់អ្វីនោះឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ការបន្តឃុំខ្លួនលោក ថាច់ សេដ្ឋា មិនត្រឹមតែបង្ហាញ ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សតែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែនាំឱ្យគេមើលឃើញថាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកាន់តែអាក្រក់ផងដែរ។
លោក វ៉ន ចាន់ឡូត៖ «បើយើងនិយាយនីតិវិធីច្បាប់ ការសម្រេចឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នគេត្រូវពិចារណាល្អិតល្អន់ណាស់ ព្រោះអាហ្នឹងវាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសេរីភាព។ លោក ថាច់ សេដ្ឋា ថ្វីត្បិតតែត្រូវបានចោទប្រកាន់មែន ក៏ប៉ុន្តែគាត់អត់ទាន់ក្លាយជាអ្នកទោសទេ ហើយប្រទេសនានា នៅលើសកលលោក គឺគេកម្រនឹងយកជនដែលត្រូវចោទហ្នឹងទៅដាក់ពន្ធនាគារណាស់។ ខ្ញុំឧទាហរណ៍ករណីថ្មីៗ មន្ត្រីនៃក្រសួងកសិកម្មខ្មែរ ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចោទប្រកាន់ពីបទជួញដូរសត្វស្វា។ គេអត់មានយកទៅឃុំខ្លួនយូរទេ ហើយឥឡូវគេដោះលែងឱ្យនៅខាងក្រៅឃុំ ក៏ប៉ុន្តែគេមានយន្តការក្នុងការតាមដាន»។
ប្រព័ន្ធតុលាការនៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ក្លាយជាឧបករណ៍នយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ផ្ដាច់មុខ ហើយនៅមុនការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រក្នុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ ព្រោះអ្នកទោសនយោបាយមួយចំនួន តែងតែទទួលបានការលើកលែងទោស និងទទួលបានតួនាទីធំៗនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលក៏មាន ឱ្យតែពួកគេសុំទោសលោក ហ៊ុន សែន។ ជុំវិញបណ្ដឹងលោក ថាច់ សេដ្ឋា សុំនៅក្រៅឃុំវិញ តុលាការកំពូលនឹងប្រកាសសេចក្ដីសម្រេចនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ខាងមុខ ក៏ប៉ុន្តែការសម្រេចណាមួយរបស់តុលាការកំពូលនោះ គេមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេ ថាតើតុលាការកំពូលនឹងឱ្យលោក ថាច់ សេដ្ឋា បាននៅក្រៅឃុំ ឬយ៉ាងណានោះ ក្នុងពេលលោក ថាច់ ស៊ីថា មិនបានធ្វើលិខិតសុំទោស ឬធ្វើលិខិតសុំចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- មេធាវីគ្រោងដាក់សេចក្តីសន្និដ្ឋានទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំលោក កឹម សុខា
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- លោក ហ៊ុន សែន អួតនៅក្នុងវេទិកាប្រទេសកូរ៉េថា កម្ពុជាមានសន្តិភាព ខណៈអ្នកតវ៉ាទាមទារប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- គណបក្សកម្លាំងជាតិបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងលោក ជា មុនី ធ្វើជាប្រធានបក្ស
- លោក រ៉ុង ឈុន ថា លោកមិនខ្លាចក្នុងការចូលបំភ្លឺតុលាការទេ ពាក់ព័ន្ធបទចោទ «មិនរាងចាល»
- អ្នកឃ្លាំមើលថា លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ទើបប្រកាសធ្វើច្បាប់ចោទអ្នករិះគន់ថា ជាក្រុមភេរវកម្ម
- ពលរដ្ឋខ្មែរប្រកាសនាំគ្នាតវ៉ាប្រឆាំងលោក ហ៊ុន សែន នៅមុខអគាររៀបចំវេទិកាចំណេះដឹងពិភពលោកក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង
- គណបក្សកម្លាំងជាតិ នឹងធ្វើសមាជវិសាមញ្ញ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា