"ការបង្កើនសមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃរបបលោក ហ៊ុន សែន ជាការរួមគ្នាបំផ្លាញថវិកាជាតិធ្ងន់ធ្ងរ"
2018.09.09
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បានរិះគន់មន្ត្រីគណបក្សនយោបាយ ដែលចាញ់ឆ្នោត នៅអាណត្តិទី៦នេះមួយចំនួន ថា បានចូលរួមលេងល្បែងបំភ័ន្តភ្នែកអន្តរជាតិ និងពលរដ្ឋខ្មែរ ដោយចង់ធ្វើឲ្យសភា និងរដ្ឋាភិបាលឯកបក្ស មើលទៅដូចជារដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។
ពួកគេរិះគន់ទៀតថា កាចូលរួមក្នុងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ ដែលបង្កើតឡើងជាលើកដំបូងនៅអាណត្តិទី៦ ដោយលោក ហ៊ុន សែន នេះ គឺជាការចូលរួមប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និង បំផ្លាញថវិកាជាតិធ្ងន់ធ្ងរ។
ប៉ុន្តែ គណបក្សដែលចាញ់ឆ្នោត ហើយរត់ចូលជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ក្រោមរូបភាព ឬច្រកឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្តល់យោបល់នោះ បានបដិសេធ ដោយអះអាងថា ពួកគេមិនលក់ឧត្ដមគតិជាតិឡើយ ដោយពួកគេនឹងធ្វើអ្វីៗដើម្បីជាតិ និងពលរដ្ឋជាធំ។
ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដោយមានបញ្ចូលឈាមថ្មី គឺក្រុមឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ ដែលមិនធ្លាប់មាន ក្នុងល្ខោននយោបាយរបស់បក្សប្រជាជនកន្លងមកនោះ បានធ្វើឲ្យមានការរិះគន់ជុំទិស ទាំងស្ថាប័នជាតិ និងអន្តរជាតិ។
ក្នុងនោះក៏មានទស្សនៈផ្ទុយគ្នាដែរ រវាងអ្នកថា និងអ្នកធ្វើ ឬអ្នកដែលបានចូលលេងផ្ទាល់ ក្នុងល្បែងនយោបាយ របស់លោក ហ៊ុន សែន នាដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ។
អ្នកចូលលេងល្បែងទាំងនោះ បើគិតជាប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារ គឺមិនអត់អំពើនោះទេ ដោយប្រធានបក្ស បានទទួលបុណ្យស័ក្ដិ ឬឋានៈ ស្មើទេសរដ្ឋមន្ត្រី រីឯអនុប្រធានបក្ស ទទួលបាន ឋានៈរដ្ឋមន្ត្រី មានប្រាក់ខែខ្ពស់ និងសម្ភារៈ ព្រមទាំងមានប្រាក់ឧបត្ថម្ភមួយចំនួនទៀតពេលចុះបេសកកម្មម្ខាងៗ។ គណបក្សខ្លះ បានទទួលលាភសក្ការៈនេះ ទាំងប្តី និងប្រពន្ធតែម្ដង។
ស្ថិតក្នុងបរិបទនេះ នាយកប្រតិបត្តិទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ី របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams) ចាត់ទុកការបង្កើតមុខតំណែង និងតួនាទីខ្ពស់ស្មើទេសរដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រី គឺជាការរួមគ្នាប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និង បំផ្លាញថវិកាជាតិ អត់ប្រយោជន៍ ស្របពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរ កំពុងរស់នៅ ក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រស្ទើរពេញផ្ទៃប្រទេស៖ «ច្បាស់ណាស់ នេះគឺជាទម្រង់នៃអំពើពុករលួយមួយ។ នៅពេលនរណាម្នាក់ បង្កើតជាបក្សនយោបាយតូចតាច គ្មានការចាប់អារម្មណ៍ និងគ្មានអ្នកគាំទ្រ គឺគ្រាន់តែបង្កើតឲ្យមានតែនាម និងឡប់ឡែ ដើរតាមខ្សែញាក់ កំដរឆាកនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបន្លំភ្នែកអ្នកផងទាំងពួង ថាកម្ពុជាមានការបោះឆ្នោត តាមរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស អ្នកធ្វើបែបនេះ មិនទទួលបានកិត្តិយស និងការគោរពនោះទេ ប៉ុន្តែ ទទួលសំណែន ជាការសូកប៉ាន់ តាមរយៈរូបភាពនៃការផ្តល់តំណែង ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល»។
លោក ប្រ៊ែដ អាដាម ចាត់ទុកសំណែននេះ គឺផ្តល់ជូនអ្នកបង្កើតបក្សទាំងនោះ ជាថ្នូរនឹងការជួយកំដរឆាកល្ខោននយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលហាក់ចង់បង្ហាញឲ្យគេជឿថា ស្រុកខ្មែរមានប្រជាធិបតេយ្យ៖ «ទង្វើបែបនេះ គឺជាទង្វើថោក គួរឲ្យអាម៉ាស់ និងស្អប់ខ្ពើមបំផុត ព្រោះស្រុកខ្មែរ ជាស្រុកក្រីក្រ។ ពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនលើសលប់ ជាពិសេសពលរដ្ឋជនបទ កំពុងរស់នៅក្នុងជីវភាពខ្វះខាតយ៉ាងខ្លាំង ស្ទើររកអង្ករច្រកឆ្នាំងមិនបាន រកព្រឹកខ្វះល្ងាច។ របបលោក ហ៊ុន សែន មិនប្រឹងរកវិធីជួយពលរដ្ឋក្រីក្រទាំងនោះ តែបែរជាបង្ហិនបង្ហោចថវិកាជាតិ ដើម្បីចិញ្ចឹមប្រធាន និងអនុប្រធានគណបក្សនយោបាយ អស់ទាំងនោះ ដែលគ្រាន់តែអ្នកជួយចិញ្ចឹមមហិច្ឆតា ក្រាញអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅវិញ»។
លោក ប្រ៊ែដ អាដាម បន្ថែមទៀតថា លោក ហ៊ុន សែន ប្រឹងទិញទឹកចិត្តថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស នយោបាយទាំងអស់នេះ ដើម្បីទប់កុំឲ្យមានអ្នកតវ៉ា និងរិះគន់របបនេះតែប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ អ្នកដែលបានទទួលតំណែងទាំងនោះ គឺចូលរួមក្នុងអំពើសូកប៉ាន់ និងអំពើពុករលួយ ដ៏គួរឲ្យខ្មាសអៀន។ចំណែកអ្នកវិភាគ និងសង្គមស៊ីវិលវិញ យល់ថា ក្រុមគណបក្សនយោបាយចំនួន១៤ ដែលចូលរួមក្នុងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ ហើយទើបទទួលបានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់នោះ ក៏មើលឃើញដែរថា ក្រុមនេះទំនងជាមិនអាចជួយសង្គមជាតិបានច្រើននោះទេ ព្រោះពួកគេគ្មានឥទ្ធិពលនិងមានបទពិសោធន៍ក្មេងខ្ចី ក្នុងការផ្ដល់យោបល់ ដល់របបក្រុងភ្នំពេញ។
អ្នកវិភាគ និងសង្គមស៊ីវិល រិះគន់ថា ក្រុមគណបក្សនយោបាយ ដែលចូលរួមក្នុងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ គឺជាក្រុមល្មោភអំណាច ជាបន្ទុកខ្ជះខ្ជាយថវិកាជាតិ និងគ្មានឆន្ទៈជួយជាតិពិតប្រាកដ នោះទេ។
សមាជិកអ្នកវិភាគវ័យក្មេង លោក បុង ដែត នៅតែមានមតិថា ឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់នេះ គ្រាន់តែជារូបភាពល្អមើលប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវការភាពស្របច្បាប់ និងមិនចង់ឲ្យមើលឃើញពីសភាឯកបក្សរបស់លោក។
លោកបន្តថា ចំពោះគណបក្សដែលចូលរួមឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់នេះ ក៏ប្រឈមនឹងការរិះគន់ពីសាធារណជនថា ជាក្រុមស្រេកឃ្លានអំណាច ហើយនឹងបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពធ្ងន់ធ្ងរ៖ «ឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានេះ ក៏មិនខុសពីគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយដែរ ព្រោះឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់នេះ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីតបស្នងដល់គណបក្សដែលចូលរួមការបោះឆ្នោតកន្លងមក ហើយឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានេះគ្មានឥទ្ធិពលនោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀតធ្វើដើម្បីតែល្អមើល និងដើម្បីប្រជាប្រិយភាពដែលថា ខ្លួនឯងជាអ្នកបង្រួមបង្រួមជាតិ។ លើសពីនេះ វាជាការខ្ជះខ្ជាយថវិការដ្ឋ»។
ប្រតិកម្មតប និងការរិះគន់បែបនេះ អនុប្រធានគណបក្សខ្មែរតែមួយ លោក គុជ លី ដែលមានងារស្មើរដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សលោក មិនមើលឃើញបុណ្យសក្ដិ លុយកាក់ជាធំនោះទេ ប៉ុន្តែលោកមើលឃើញច្រក ឬមធ្យោបាយមួយចំនួន ដែលអាចចូលជួយប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិ ក្នុងចំណែកណាមួយ ជាជាងបានត្រឹមតែរិះគន់នៅក្រៅក្របខ័ណ្ឌច្បាប់៖ «សូមកុំនិយាយពីការខ្ជះខ្ជាយថវិកាជាតិ និងអសមត្ថភាព អ្វីដែលសំខាន់គឺពួកយើងត្រូវចុះទៅមូលដ្ឋានក្នុងគោលដៅគណបក្ស តើយើងអាចជួយអីបានដល់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោកអះអាងបន្តថា គណបក្សលោកមានយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើន ដែលត្រូវធ្វើការជាមួយរបបលោក ហ៊ុន សែន និងការជួយដោះស្រាយបញ្ហាជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ដូចជាបញ្ហាដីធ្លី និងបញ្ហាព្រំដែនជាដើម ហើយបើរាល់សំណើរបស់គណបក្ស ឬមតិរួមរបស់ក្រុមឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាស្នើទៅត្រូវបានទាត់ចោលទាំងស្រុងនោះ គណបក្សលោក នឹងដើរចេញមកវិញដោយមិនស្ដាយអ្វីទាំងអស់៖ «អ៊ីចឹងមានរឿងអីយើងត្រូវសួរគោលជំហរឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសិន តើដេកផ្ដួលនៅស៊ីតែប្រាក់ខែអត់គិតផលប្រយោជន៍ជាតិ ឬក៏យ៉ាងណា បើសិនរបៀបនេះខ្ញុំមិនអាចនៅក្នុងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់នេះបន្តទៀតបានទេ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងត្រូវតស៊ូមតិអោយដល់ចុងក្រោយ ហើយយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចទៀត»។
លោកឲ្យដឹងថា រហូតមកដល់ពេលនេះ មិនដឹងថា ក្រុមលោកនឹងទទួលបាន ប្រាក់ខែប៉ុន្មាន និងមានប្រាក់បេសកកម្មប៉ុន្មាននៅឡើយទេ ដោយថា រឿងនេះ មានលោក ឈឹម ផលវរុណ កំពុងចាត់ចែងរៀបចំរឿងនេះនៅឡើយ។
ចំណែក អនុប្រធាន គណបក្ស ឆន្ទៈខ្មែរ លោក ហ៊ីង យឿន មើលឃើញ ផ្ទុយពីនេះ និងមានទស្សនៈផ្ទុយពីប្រធានបក្សរបស់លោក គឺ លោក គង់ មូលីកា ដូច្នេះហើយបានជាលោកមិនចូលរួមក្នុងក្រុមឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានេះឡើយ។ លោកមិនសង្ឃឹមថា លោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីរបស់គាត់ នឹងយកយោបល់របស់បក្សផ្សេងពាក់ព័ន្ធនឹងការកែទម្រង់ចំណុចសំខាន់ៗសម្រាប់ជាតិ ដូចជា បញ្ហាតុលាការ បញ្ហាព្រំដែន បញ្ហាពុករលួយ គ្រួសារនិយម ដែលកំពុងកើតមានក្នុងសង្គមនោះឡើយ៖ «គេយកគ្រាន់តែរូបភាព ល្មមៗ អាសំខាន់ៗគេម៉េចយក ដូចជាបញ្ហាតុលាការ ឯករាជ្យ យើងទៅឲ្យយោបល់អាម៉េច បើគេកំពុងចាប់មនុស្សដាក់គុកតាមអំពើចិត្តហ្នឹង»។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់ប្រកាសបដិសេធ មិនទទួលយកយោបល់អ្នកដទៃ ក្នុងការកែទម្រង់ការដឹករដ្ឋាភិបាលលោកកន្លងមកនោះដែរ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជន មានគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនពិតប្រាកដ ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសជាតិ ដោយមិនត្រូវការយោបល់ពីក្រុមណាមួយឡើយ។
លោកក៏បានឌឺដងឲ្យទៀតថា បើអ្នកណាមួយនោះមានគោលនយោបាយល្អ បើកបក្សនយោបាយ ហើយមកប្រកួតជាមួយជាមួយលោក បើឈ្នះចាំអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន សម្រាប់លោកមិនត្រូវការទេ។
ប្រធានគណបក្សចំនួន១៤ ដែលមិនបានកៅអីក្នុងរដ្ឋសភា ប៉ុន្តែស្ម័គ្រចិត្តចូលជាសមាជិកនៃឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះនិងផ្ដល់យោបល់ ដែលទើបនឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានក្លាយជាឯកឧត្ដម និងលោកជំទាវជាផ្លូវការហើយ ដោយ មានឋានៈស្មើទេសរដ្ឋមន្ត្រី។
ក្នុងនោះរួមមានប្រធានគណបក្សយុវជនកម្ពុជា លោក ពេជ្រ ស្រស់ ប្រធានគណបក្សខ្មែរក្រោក លោក សុខសុវណ្ណ វឌ្ឍនាសាប៊ុង ប្រធានគណបក្សសំបុកឃ្មុំសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ប្រធានគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិលោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ប្រធានគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គង់ មុនីកា និងប្រធានគណបក្សខ្មែរតែមួយលោក កែម រិទ្ធិសិត រួមទាំងប្រធានគណបក្សចំនួន៨ ផ្សេងទៀត ដែលបានចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិអាណត្តិទី៦។
ក្រៅពីប្រធានគណបក្សនៅមានអនុប្រធាន ឬតំណាងផ្សេងទៀតនៃគណបក្សទាំងនោះ ក៏ទទួលបានងារជាឯកឧត្ដម និងលោកជំទាវផងដែរ ដោយមានឋានៈ ស្មើរដ្ឋមន្ត្រី។
គិតមកទល់ពេលនេះ ក្នុងចំណោមគណបក្សនយោបាយចំនួន២០ ដែលបានចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាស កាលពីថ្ងៃទី២៩ កក្កដា មានគណបក្សចំនួន ២ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានជំហរច្បាស់លាស់មិនចូលរួមក្នុងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់របស់លោក ហ៊ុន សែន នេះ ក្នុងនោះមាន គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ( LDP ) និងគណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ ខណៈគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ( GDP ) គណបក្សមាតុភូមិយើង និងគណបក្សខ្មែរសាធារណរដ្ឋ ហាក់បង្ហាញជំហរមិនច្បាស់លាស់ ដោយនៅបើកចំហពីលទ្ធភាពនៃការចូលរួមក្នុងយន្តការនេះនៅឡើយ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ថា កម្ពុជាឥឡូវនេះ ក្លាយជារដ្ឋឯកបក្ស និង ផ្ដាច់ការជាផ្លូវហើយ ក្រោយលោក ហ៊ុន សែន បើកកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីលើកដំបូង នៃរបបថ្មីនេះ។
លោក ប្រ៊ែដ អាដាម (Brad Adams) ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា អ្វីដែលកំពុងកើតមានឡើងនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ គឺលោក ហ៊ុន សែន កំពុងដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា ទៅរកគ្រោះថ្នាក់ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និង ប្រជាធិបតេយ្យ ហើយមិនត្រឹមតែដឹកនាំដោយរបបឯកបក្សទេ គឺជារបបផ្ដាច់ការ ដោយមិនអាចប្រកែកបានឡើយ។
ប្រការនេះ លោកព្រមានថា កម្ពុជានឹងចៀសមិនផុត ពីការងើបបះបោរប្រឆាំងរបបនេះ នៅថ្ងៃណាមួយជាក់ជាមិនខាន ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន មិនស្វះស្វែងរកដំណោះស្រាយផ្សះផ្សាជាតិ ដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនោះទេ៕