អង្គការ​អន្តរជាតិ​រក​ឃើញ​ថា​ស្ថាប័ន​តុលាការ​ប៉ូលិស​និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ពុក​រលួយ​ជាង​គេ

ដោយ យ៉ង ចាន់តារា
2017.02.28
ព្រាប កុល ២០១៧ ១៤៤០ ប្រធាន​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា លោក ព្រាប កុល ផ្ដល់​បទសម្ភាសន៍​អំពី​របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​វាស់វែង​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​សកល​ឆ្នាំ​២០១៦ របស់​អង្គការ​តម្លាភាព​អន្តរជាតិ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៧។ RFA/Cheu Sideth
RFA/Cheu Sideth

អង្គការ​តម្លាភាព​អន្តរជាតិ (Transparency International) រក​ឃើញ​ថា ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ចាត់​ទុក​មន្ត្រី​តុលាការ ប៉ូលិស និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល ថា​ពុក​រលួយ​ខ្លាំង​ជាង​គេ។ ការ​លើក​ឡើង​នេះ ផ្អែក​លើ​របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​វាស់វែង​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​សកល​ឆ្នាំ​២០១៦ ចេញ​ផ្សាយ​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១៧។ មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ច្រានចោល​របាយការណ៍​នេះ និង​ចាត់​ទុក​ថា​វា​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​វាយ​ប្រហារ​រដ្ឋាភិបាល​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​វាស់វែង​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​សកល​ឆ្នាំ​២០១៦ របស់​អង្គការ​តម្លាភាព​អន្តរជាតិ ដែល​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា នេះ មាន​អ្នក​ចូលរួម​ផ្តល់​បទសម្ភាសន៍​ចំនួន​ជាង ១​ពាន់​នាក់ (.០០៣​នាក់) ដែល​បាន​បង្ហាញ​ទស្សនៈ និង​បទពិសោធន៍​របស់​ពួក​គេ​ទាក់ទង​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ។

លទ្ធផល​នៃ​របាយការណ៍​នេះ​បង្ហាញ​ថា ស្ថាប័ន​សាធារណៈ​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​គោល​បំណង​ការពារ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បី​ផ្តល់​យុត្តិធម៌ និង​លើក​កម្ពស់​សិទ្ធិ​មនុស្ស ត្រូវ​បាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​មើល​ឃើញ​ថា ជា​ស្ថាប័ន​ដែល​រំលោភ​អំណាច និង​មុខងារ​ទៅ​វិញ។ ស្ថាប័ន​ទាំងនោះ គឺ​តុលាការ ប៉ូលិស និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា លោក ព្រាប កុល សង្កត់​ធ្ងន់​ថា របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​វាស់វែង​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​សកល បង្ហាញ​ពី​ទស្សនៈ និង​បទពិសោធន៍​របស់​ម្ចាស់​ឆ្នោត គួបផ្សំ​នឹង​របាយការណ៍​សន្ទស្សន៍​នៃ​ការ​យល់​ឃើញ​ពី​អំពី​ពុក​រលួយ មាន​សារសំខាន់​ជា​ខ្លាំង​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​នូវ​ទស្សនទាន និង​ចក្ខុ​វិស័យ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ ព្រម​ទាំង​គណបក្ស​នយោបាយ​ដើម្បី​បង្កើត​យុទ្ធសាស្ត្រ និង​វិធានការ​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ដើម្បី​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ។ លោក​បន្ត​ថា នៅ​ពេល​ដែល​សាធារណជន​បញ្ជាក់​ថា អំពើ​ពុក​រលួយ​បាន​រីក​រាលដាល​ពេញ​ក្នុង​សង្គម​ទៅ​ហើយ​នោះ ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ក្នុង​សង្គម​នោះ​គួរ​តែ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើ​បញ្ហា​ពុក​រលួយ​ឲ្យ​បាន​កាន់​តែ​ខ្លាំង និង​ធ្វើ​ការ​ឆ្លើយតប​ឲ្យ​បាន​ទាន់​ពេលវេលា«ពុក​រលួយ​នយោបាយ ការ​វិនិយោគ​ធំៗ ការ​គ្រប់គ្រង​ធនធាន​ធម្មជាតិ ការ​គ្រប់គ្រង​ថវិកា​ជាតិ ការ​ដេញ​ថ្លៃ​ធ្វើ​លទ្ធកម្ម​សាធារណៈ​ដែល​មាន​ទឹក​លុយ​ធំៗ ការ​ប្រមូល​ពន្ធ ការ​កត់ត្រា​ពន្ធ​នាំ​ចេញ​នាំ​ចូល រឿង​ធំៗ​ហ្នឹង​ណា គឺ​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​ទេ។ ដ្បិត​តែ​យើង​មាន​ការ​កើន​ចំណូល​ពន្ធ​ដែល​ជា​ចំណុច​វិជ្ជមាន ក៏ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​ចំណុច​ចន្លោះ​ប្រហោង​ដែល​ត្រូវ​បិទ ដែល​ត្រូវ​កែលំអ»

មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​ទីស្ដីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ច្រានចោល​របាយការណ៍​នេះ ដោយ​ចាត់​ទុក​ថា វា​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​វាយ​ប្រហារ​មក​លើ​រដ្ឋាភិបាល និង​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​បម្រើ​និន្នាការ​របស់​អង្គការ​តម្លាភាព​អន្តរជាតិ តែ​ប៉ុណ្ណោះ។ លោក​ថា រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ខ្លាំង​ចំពោះ​ការ​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ ហើយ​កន្លង​ទៅ មាន​មន្ត្រី​តុលាការ និង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ជាច្រើន​នាក់​ដែល​ត្រូវ​បាន​ផ្ដន្ទាទោស​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សំណុំ​រឿង​ពុក​រលួយ«អ្វី​ដែល​លើក​ឡើង​ថា តុលាការ​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជាង​គេ ខ្ញុំ​យល់​ឃើញ​ថា គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​វាយ​ប្រហារ មិន​មែន​ជា​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ទេ ដ្បិត​អី​អង្គការ​តម្លាភាព​នេះ​មិន​ទាន់​បាន​រួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​ទេ។ រាជ​រដ្ឋាភិបាល និង​តុលាការ​បាន​រៀបចំ​គោល​នយោបាយ​ច្បាប់ និង​យន្តការ ហើយ​មេធាវី និង​ចៅក្រម​មួយ​ចំនួន​បាន​ជាប់​ពន្ធនាគារ»

របាយការណ៍​ស្ដីពី​ការ​វាស់វែង​អំពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ជា​សកល (GCB) ខុស​គ្នា​ពី​របាយការណ៍​សន្ទស្សន៍​ការ​យល់​ឃើញ​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ (CPI) នៅ​ត្រង់​ថា វា​ជា​ការ​ស្ទង់​មតិ​សាធារណជន​ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​អំពី​ទស្សនៈ និង​បទពិសោធន៍​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ ទាក់ទង​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ ចេញ​ផ្សាយ​រៀង​រាល់ ២ ទៅ ៣​ឆ្នាំ​ម្តង។ ចំណែក​ឯ​របាយការណ៍​សន្ទស្សន៍​ការ​យល់​ឃើញ​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ (CPI) គឺ​ជា​ការ​យល់​ឃើញ​របស់​អ្នក​ជំនាញ​អន្តរជាតិ​ខាង​អភិបាលកិច្ច នីតិរដ្ឋ និង​ធុរកិច្ច ទាក់ទង​នឹង​អំពើ​ពុក​រលួយ ចេញ​ផ្សាយ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ។

របាយការណ៍​សន្ទស្សន៍​ការ​យល់​ឃើញ​ពី​អំពើ​ពុក​រលួយ​ឆ្នាំ​២០១៦ (CPI) របស់​អង្គការ​តម្លាភាព​អន្តរជាតិ ដែល​ទើប​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ចុង​ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៧ កន្លង​ទៅ បង្ហាញ​ថា កម្ពុជា ទទួល​បាន​ពិន្ទុ​២១ ស្ថិត​ក្នុង​លេខ​រៀង​ទី​១៥៦ ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​១៧៦។ លទ្ធផល​នៃ​សន្ទស្សន៍​នេះ​បង្ហាញ​ថា កម្ពុជា នៅ​តែ​ជា​ប្រទេស​ដែល​មាន​អំពើ​ពុក​រលួយ​កម្រិត​ខ្ពស់ ហើយ​នៅ​តែ​ឈរ​ក្នុង​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទាប​បំផុត​ក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន និង​ចំណាត់​ថ្នាក់​ទាប​បំផុត​លំដាប់​ទី​៣ នៅ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក។

អង្គការ​តម្លាភាព ទទូច​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា អនុវត្ត​កំណែ​ទម្រង់​ជា​លក្ខណៈ​រចនាសម្ព័ន្ធ និង​ប្រព័ន្ធ​ក្នុង​ស្ថាប័ន​ជាតិ​សំខាន់ៗ ដោយ​ផ្ដោត​លើ​កំណែ​ទម្រង់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ និង​ភ្នាក់ងារ​អនុវត្តន៍​ច្បាប់ ជាពិសេស​គឺ​ការ​ធានា​នូវ​ឯករាជ​ភាព​របស់​ស្ថាប័ន​តុលាការ និង​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ ព្រម​ទាំង​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ។

ក្រៅ​ពី​នេះ អង្គការ​តម្លាភាព ក៏​ទទូច​ឲ្យ​លុប​បំបាត់​ការ​អនុវត្ត​បែប​បក្សពួក​និយម និង​ទំនាស់​ផល​ប្រយោជន៍​ក្នុង​ស្ថាប័ន​សាធារណៈ អនុម័ត​ច្បាប់​ស្ដីពី​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន​ព័ត៌មាន និង​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​ការពារ​បុគ្គល​រាយការណ៍ ព្រម​ទាំង​លើក​កម្ពស់​វប្បធម៌​សុចរិត​ភាព តម្លាភាព និង​គណនេយ្យ​ភាព​ក្នុង​សង្គម៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។