អ្នកស្រាវជ្រាវមើលឃើញថា យុវវ័យបានយល់ដឹងកាន់តែច្រើនពីអត្ថន័យនៃបុណ្យក្ដីស្រឡាញ់
2020.02.14
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីអាកប្បកិរិយា ឬការប្រព្រឹត្តរបស់យុវជនក្នុងថ្ងៃនៃក្ដីស្រឡាញ់១៤ កុម្ភៈ មើលឃើញថាយុវវ័យភាគច្រើនបានយល់ពីអត្ថន័យបុណ្យនៃក្ដីស្រឡាញ់ និងអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវក្នុងថ្ងៃនេះ ដែលខុសប្លែកកាលពី១០ឆ្នាំមុន។ បើទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមអង្គការសង្គមមើលឃើញពីចំណុចមួយចំនួនដែលត្រូវធ្វើ និងកែលំអដែរ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពសម្រាប់យុវតីនៅក្នុងថ្ងៃបុណ្យនេះ។
អ្នកសិក្សាពីទំនោរ និងការប្រព្រឹត្តរបស់យុវជននៅថ្ងៃបុណ្យនៃក្ដីស្រឡាញ់ លោក តុង សុប្រាជ្ញ លើកឡើងថា មកដល់ពេលនេះគឺមានភាពផ្ទុយស្រឡះគ្នារវាងឥរិយាបថយុវវ័យកាលពី១០ឆ្នាំមុន ពោលគឺពួកគេមានការយល់ដឹងច្រើនពីអត្ថន័យពិតប្រាកដនៃពិធីបុណ្យនេះ ហើយទំនោររបស់គេផ្លាស់ប្ដូរមកធ្វើសកម្មភាពបែបសាមញ្ញៗ បង្ហាញពីក្ដីស្រឡាញ់ជាជាង សកម្មភាពដែលមានបំណងតែទៅរកការចង់រួមភេទ។
លោក សុប្រាជ្ញ មើលឃើញទៀតថា មានយុវវ័យជាច្រើនងាកមកធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗ ជាច្រើន នៅទីសាធារណៈ ដែលមិនមែនជាទីស្ងាត់កំបាំងដូចពេលមុនទៀតឡើយ៖ «ហាក់បីដូចជាមានការយល់ដឹងច្រើន មានតិចតួចបំផុតនូវការទិញផ្កា។ ការស្រឡាញ់គ្នាហាក់បីដូចជារ៉ូមែនទិកច្រើនជាងការឈូឆរ ជ្រួលច្របល់រកខារ៉ាអូខេ កម្សាន្ត ឬមួយក៏រកកន្លែងដូចនៅបាក់ខែង កន្លែងសម្រាប់គ្នា ២នាក់ដេកអីចឹងទៅ។ មូលដ្ឋានទៅលើការស្រាវជ្រាវឥឡូវហ្នឹងការទៅមើលកុន គឺប្រមាណពាក់កណ្ដាលហើយជាមួយគូសង្សារ មិត្តស្រី ឬមិត្តភ័ក្ដិរបស់គាត់ ហើយសួរថា បន្ទាប់ពីហ្នឹងគាត់ធ្វើអី គាត់ថាគាត់ចង់ទៅញ៉ាំអី ទៅលេងល្បែងផ្សេងៗ»។
មិនខុសគ្នានេះដែរយុវតីម្នាក់ កញ្ញា អយ ម៉ារិនី ដែលធ្វើការងារនៅអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលលើកឡើងដែរថា មកដល់ពេលនេះគឺមានភាពខុសប្លែកគ្នា បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប៉ុន្មានឆ្នាំមុន ចំពោះការប្រព្រឹត្តរបស់ក្រុមយុវវ័យក្នុងថ្ងៃ១៤ ខែ កុម្ភៈ ។ កញ្ញាបន្តថា ពីមុនរាល់ការប្រព្រឹត្តរបស់យុវវ័យក្នុងថ្ងៃនេះគឺភាគច្រើនទាក់ទងនឹងស្នេហារវាងយុវជន និងយុវតី ដែលនាំទៅដល់ការរួមភេទ ដើម្បីបង្ហាញក្ដីស្រឡាញ់ ដែលជាការយល់ខុសពីអត្ថន័យថ្ងៃបុណ្យនេះ។ មកដល់ពេលនេះយុវជនមានសកម្មភាពផ្សេងៗ ដែលបង្ហាញក្ដីស្រឡាញ់ពួកគេជាទូទៅមិនចំពោះតែរឿងស្នហា និងការរួមភេទតទៅទៀតហើយ។
កញ្ញា អយ ម៉ារិនី មើលឃើញថា ការផ្លាស់ប្ដូរនេះមានកត្តាសំខាន់២ គឺការអប់រំ និងការចាត់វិធានការរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ៖ «ការអប់រំកន្លែងនេះខ្ញុំមិននិយាយតែក្នុងប្រព័ន្ធទេ គឺការអប់រំក្រៅប្រព័ន្ធទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាដើមហ្នឹង។ មួយទៀតចំណាត់ការរបស់អ្នកពាក់ព័ន្ធក៏ជំរុញឱ្យមានភាពប្រសើរ។ ប្រសិនបើគាត់នៅស្ងៀមៗអត់និយាយ អាចលនាហ្នឹងវានោះ តែផុសផុលប្រែក្លាយរឿងហ្នឹងទៅជាការខុសឆ្គង។ នៅពេលមានការហាមប្រាមអីពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធខ្ញុំសង្កេតឃើញថា សន្ទុះក្រោយៗគឺមានភាពប្រសើរមែនទែន»។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំក្រសួងអប់រំ តែងចេញវិធានការអប់រំតាមសាលា និងអាណាព្យាបាលសិស្ស ជាពិសេសគឺក្រុមសិស្សសាលាកំពុងរៀននៅវិទ្យាល័យកុំឱ្យយល់ខុស អនុវត្តខុសចំពោះថ្ងៃបុណ្យ១៤កុម្ភៈ។ មិនខុសពីរៀងរាល់ឆ្នាំដែរក្រសួងអប់រំ បានចេញសេចក្ដីណែនាំទៅបណ្ដាគ្រឹះស្ថានអប់រំទាំងអស់ ឱ្យយកចិត្តទុកដាក់អប់រំណែនាំសិស្សកុំឱ្យយល់ខុសពីអត្ថន័យថ្ងៃបុណ្យនេះ ពង្រឹងការអនុវត្តវិន័យឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ តាមដានវត្តមានរបស់សិស្សជាប្រចាំ ជំរុញសកម្មភាពមិត្តអប់រំមិត្ត មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទជាមួយមាតាបិតា អាណាព្យាបាល និងសហគមន៍ ទាក់ទងនឹងសកម្មភាពមិនប្រក្រតីរបស់សិស្ស ដើម្បីទប់ស្កាត់ កែលម្អទាន់ពេលវេលា។ ចំណែកក្រសួងកិច្ចការនារីក៏បានចេញសេចក្ដីអំពាវនាវទៅដល់យុវវ័យកុំឱ្យយកថ្ងៃបុណ្យនៃក្ដីស្រឡាញ់ទៅប្រព្រឹត្តសកម្មភាព ដែលប្រាសចាកពីសីលធម៌ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ល្អរបស់ខ្មែរ។ ក្រសួងដដែលនេះអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋគ្រប់រូបជាពិសេសយុវវ័យពិចារណាធ្វើអ្វីៗសម្រាប់ខ្លួនឯង ក្រុមគ្រួសារ ដោយការផ្ដល់តម្លៃឱ្យគ្នា ចែករំលែកក្ដីស្រឡាញ់ ការដឹងគុណ និងថ្លៃថ្នូរ។ លើសពីនេះក៏បានផ្ដែផ្ដាំទៅអាណាព្យាបាលយកចិត្តទុកដាក់ក្រើនរំឭក ណែនាំ ដល់បងប្អូនកូនចៅចូលរួមរក្សាទំនៀមទម្លាប់ល្អរបស់ខ្មែរ។ ក្រៅពីនេះក្រសួងកិច្ចការនារីក៏បានធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយតាមហ្វេសប៊ុកពីអត្ថន័យថ្ងៃ១៤កុម្ភៈទៅក្រុមយុវវ័យ ដោយបង្ហោះសារ រូបភាព និងកំណាព្យអប់រំជាដើម។
លោក តុង សប្រាជ្ញ មើលឃើញទៀតថា ការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថយុវវ័យនៅពេលនេះក៏មានចំណែកនៃការធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពលពីការប្រព្រឹត្តរបស់យុវវ័យនៅក្នុងប្រទេសថៃ បានធ្លាក់ចុះដែរ ដោយសារទំនោរនៃការប្រព្រឹត្តខុសឆ្គងនៅក្នុងថ្ងៃនៃក្ដីស្រឡាញ់របស់យុវវ័យថៃក៏ធ្លាក់ចុះដែរ។
បើទោះជាមានការលើកឡើងពីភាពប្រសើរឡើងចំពោះការអនុវត្តនៅថ្ងៃនៃ ក្ដីស្រឡាញ់នេះ ទាំងអ្នកស្រាវជ្រាវ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល នៅមើលឃើញថា មានចំណុច ដែលគួរមានការកែលម្អបន្ថែម។
លោក តុង សុប្រាជ្ញ ដែលជាទីប្រឹក្សាផ្នែកសុខភាពបន្តពូជផងនោះ លើកឡើងថា ភាគីពាក់ព័ន្ធគួរបង្កើតសកម្មភាពថ្មីៗ ផ្នែកសង្គមឱ្យបានច្រើនសម្រាប់យុវជន ដើម្បីឱ្យពួកគេបានចូលរួម និងងាកចេញពីសកម្មភាពដែលមានភាពខុសឆ្គង។ លើសពីនេះក៏ត្រូវផ្តោតទៅលើការអប់រំផ្នែកសុខភាពបន្តពូជបន្ថែមទៀត ដើម្បីធានាថា យុវវ័យនឹងមិនប្រឈមចំពោះការមានផ្ទៃពោះនៅវ័យក្មេង៖ «សំខាន់គឺចំណេះដឹងការយល់ដឹងពីសុខភាពបន្តពូជក៏ដូចជាការការពារជំងឺឆ្លងពីការរួមភេទ ឬក៏ការមានផ្ទៃពោះដោយចៃដន្យ នៅមានកម្រិតនៅឡើយទេ សំខាន់គឺយើងត្រូវបង្ហាញត្រូវពន្យល់ ត្រូវតែបង្រៀនគាត់ប្រាប់គាត់ឱ្យច្បាស់ពីបញ្ហាពាក់ព័ន្ធ អ្វីដែលកើតឡើងសម្រាប់គាត់នៅពេលអនាគត»។
ស្របគ្នានេះដែរ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏មានយុទ្ធនាការអប់រំយុវវ័យឱ្យយល់ដឹងពីការអនុវត្តត្រឹមត្រូវ និងមានសុវត្ថិភាពក្នុងថ្ងៃបុណ្យនៃក្ដីស្រឡាញ់។ ទំព័រហ្វេសប៊ុកដែលមានឈ្មោះ ជាភាសាអង់គ្លេសថា Safe Cities for Women ឬយុទ្ធនាការទីក្រុងសុវត្ថិភាពសម្រាប់ស្ត្រីបានផ្សព្វផ្សាយវីដេអូខ្លីមួយ ដើម្បីអប់រំទាក់ទិននឹងសុវត្ថិភាពស្ត្រីនៅថ្ងៃបុណ្យនៃក្ដីស្រឡាញ់។
ប្រធានបទវីដេអូខ្លីនេះ គឺការប្រារព្ធទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ដោយផ្តោតលើពាក្យថាស្នេហាជាការគោរព។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលយុទ្ធនាការនៃអង្គការ Action Aid អ្នកស្រី អ៊ូ សុភារី មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលដែលយុវវ័យយល់ដឹងពីការប្រព្រឹត្តត្រឹមត្រូវនឹងអាចចូលរួមដល់ការកាត់បន្ថយអំពើហិង្សាលើស្ត្រី ជាពិសេសការរំលោភបំពានផ្លូវភេទលើស្ត្រី៖ «អំពើហិង្សាលើស្ត្រីគឺអាចលប់បំបាត់បាននៅពេល ដែលបុរសគាត់ផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថ បុរសហ្នឹងយល់អំពីទំនាក់ទំនងស្នេហាមានការគោរព គឺគាត់នឹងលែងប្រព្រឹត្តអំពើដែលជាការបៀតបៀនជាការរំលោភបំពានអីហ្នឹង ប្រសិនបើគាត់ធ្វើសង្គមនឹងគឺមិនទម្លាក់កំហុស ឬត្រូវបន្ទោសខាងស្រីទេ គឺត្រូវនាម អ្នកប្រព្រឹត្តខុសនោះទៅដាក់ទោសតាមច្បាប់»។
ទាក់ទិននឹងការអប់រំពីអត្ថន័យថ្ងៃបុណ្យនៃក្ដីស្រឡាញ់នេះដែរ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែ កុម្ភៈ ក៏បានចេញការអំពាវនាវមួយដែរដោយបានដាស់តឿនឱ្យយុវវ័យស្វែងយល់ពីទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់នេះថា គឺជាការកំណត់របស់គ្រឹះសាសនិកជន ហើយទិវានេះបានជ្រៀតចូលក្នុងសង្គមជាតិខ្មែរជាពិសេសស្រទាប់យុវជន។ ជាមួយគ្នានេះយុវជនគួរស្វែងយល់ឱ្យបានច្បាស់ពីវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ខ្លួន រួមនឹងខ្លឹមសារឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់ពីខាងក្រៅ ដើម្បីបន្ស៊ីចូលទៅក្នុងឥរិយាបថ និងបរិបទសង្គមខ្លួន៕