ខ្ញុំបាទធ្លាប់បានក្រើនបន្តិចហើយថា នៅប្រទេសជិតខាងរដ្ឋាភិបាលគេជំរុញឲ្យកសិករងាកមកធ្វើស្រែដាំស្រូវដោយពុំប្រើសារធាតុគីមីយ៉ាងសកម្មព្រោះអង្ករក្រអូប ជាពិសេសអង្ករស្រូវផ្កាម្លិះ ស្រូវសុមាលី ឬស្រូវផ្ការំដួល ដែលមិនប្រើជីគីមីដើម្បីដាំដុះអាចលក់បានថ្លៃខ្ពស់ជាងអង្ករពីស្រូវដែលដាំដោយប្រើជីគីមីនោះច្រើនដងណាស់។
អ្នកជំនាញការខ្លះយល់ស្របដែរចំពោះហេតុផលដែលកសិករខ្លះអះអាងថា ជីធម្មជាតិពិបាកប្រមូលយកក្នុងបរិមាណច្រើន តែគេក៏មិនគាំទ្រឲ្យប្រើជីគីមីក្នុងបរិមាណច្រើននោះដែរ។
មន្ត្រីថ្នាក់ដឹកនាំនៃនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម និងសហគមន៍របស់អាជ្ញាធរអប្សរាមានប្រសាសន៍ពីរឿងនេះដូច្នេះ ៖ «តែប្រើហួសពេកអត់ទេ។ ខ្ញុំទាញឧទាហរណ៍ដូចស្រូវសុមាលីអ៊ីចឹង គាត់មិនប្រើជីធម្មជាតិទេ គាត់ប្រើតែជីគីមី ដល់យូរៗទៅដីក៏ខូច ក្លិនសុមាលីដែលក្រអូបលែងក្រអូប។ អានេះបញ្ជាក់បានថា ផលិតផលគីមីកាលណាយើងប្រើហួសហេតុពេកទៅអត់មានការគួបផ្សំអាហ្នឹងខូចគុណភាព»។
កសិករនៅអូរព័ទ្ធខេត្តតាកែវមួយរូប បានប្រាប់ខ្ញុំថា ចង់មិនចង់គាត់ក៏នៅតែចាំបាច់ទិញជីគីមីពីឈ្មួញក្នុងតម្លៃខ្ពស់ព្រោះជីធម្មជាតិមានមិនគ្រប់គ្រាន់ប្រើ ៖ «ជីជឿគេ អត់មានលុយទិញផ្ទាល់ដៃទេ ជឿគេ ជឿនៅផ្សារ។ ជឿគេមួយបាវហ្នឹង បើគេលក់លុយដល់ដៃ ១៤ម៉ឺនរៀល ហ្នឹងជីអន់ យើងជឿគេថែមស្រូវមួយតៅទៀត ពេលច្រូតហើយឲ្យស្រូវមួយតៅទៀត។ ផ្ទះខ្ញុំប្រើ ៤បាវមួយឆ្នាំ កូនខ្ញុំបែប៣បាវ ៧បាវជំពាក់ចិន។ ដល់ហើយកូនរកសងគេទៅ ហើយការស្រូវគេមួយបាវមួយតៅៗ ៧តៅ។ ...ខ្ញុំសន្សំបោសសំរាម កម្ទេចផេះទុកជាមួយអាចម៍គោហ្នឹងទៅបាចទៅ នៅមិនគ្រប់គ្រាន់វាមិនបានល្អទេ»។
កាលពីថ្ងៃមុនខ្ញុំបាទបានផ្សព្វផ្សាយបទសម្ភាសន៍មួយជាមួយកសិករវ័យក្មេងមួយរូបនៅខេត្តសៀមរាប ដែលធ្វើប៉ូលិសអភិរក្សផង ធ្វើស្រែជាង២០ហិកតារផងបានដោយជោគជ័យ ដោយប្រើអ៊ី.អឹម. ដែលជាអតិសុខុមប្រាណដ៏មានប្រសិទ្ធភាពយកមកបំប្លែងជីកំប៉ុស្តឲ្យរឹតតែមានគុណសម្បត្តិខ្លាំងក្លាណាស់ទៅទៀត។
ចំពោះកសិករដែលមិនបានទទួលការអប់រំអំពីការប្រើអ៊ី.អឹម. ក៏នៅអាចប្រើជីធម្មជាតិជំនួសជីគីមីបានតាមការអធិប្បាយណែនាំ របស់លោកប្រធានវិទ្យាស្ថានសន្តិភាពនិងអភិវឌ្ឍន៍ នូវ កាស៊ី ៖ «សាន សុវិទ្យ ៖ សព្វថ្ងៃហ្នឹងអ្នកស្រែភាគច្រើននៅតែពឹងជីគីមីហ្នឹងនៅឡើយហើយជំពាក់ចិន ...។ នូវ កាស៊ី ៖ បាទ! ជំពាក់ឈ្មួញឲ្យគ្នាខ្ចីហើយមានការមានអីថែមអី បានផលស្រូវមកសងតែថ្លៃជីហ្នឹងវិញ សល់បន្តិចបន្តួចមិនគ្រប់គ្រាន់នឹងជីវភាពរស់នៅ ដូច្នេះវិធីដោះស្រាយទាល់តែម្ចាស់ស្រែហ្នឹងគាត់ចេះសន្សំជី។
សាន សុវិទ្យ ៖ យើងធ្លាប់ប្រើជីគីមីទៅហើយ ដាក់អាចម៍គោទៅវាមិនផ្ដល់ផល ធ្វើម៉េចអាហ្នឹង? នូវ កាស៊ី ៖ ផលផ្ដល់មិនដូចចិត្តទេ តាមពិតផ្ដល់ផល ប៉ុន្តែវាមិនទាន់ដូចចិត្តដូចអ្នកម្ចាស់ស្រែហ្នឹងគាត់រំពឹងចង់បាន។ គាត់ធ្លាប់ថាដាក់ទៅដុះដល់ដៃភ្លាមមួយរំពេច បាចជីគីមីប្រាវ មួយអាទិត្យមកឃើញលូតខៀវស្រងាត់ ស្រាប់តែគាត់មកដាក់ជីអាចម៍គោមួយអាទិត្យ ដល់មួយខែអត់ឃើញអី គាត់ថាហ្នឹងវាខកចិត្ត។ តាមពិតមិនមែនអ៊ីចឹងទេ តាមពិតជីធម្មជាតិវាទៅធ្វើការជាមួយដីសិន បើជីគីមីវាធ្វើការដើមដំណាំភ្លាមមួយរំពេចហ្នឹង ហើយវាសម្លាប់ដី ហើយបើជីធម្មជាតិវិញ វាទៅធ្វើការជាមួយដីសិន ទៅធ្វើមិត្តជាមួយដីហ្នឹងសិន ត្រូវឫសគ្នាជាមួយដីហ្នឹងសិន ហើយបានបង្កើត បំប្លែងដីហ្នឹងឲ្យទៅជាដីមានជី។ វាខុសគ្នាពីជីគីមីទៅដល់បំប៉នដំណាំតែម្ដង ជីនេះទាល់តែធ្វើការជាមួយដីសិន ត្រូវការពេលវេលាមួយខែ ២ខែ ៣ខែ។ ហើយដល់កាលណាដីហ្នឹងក្លាយទៅជាដីដែលមានជីធម្មជាតិហើយ គឺល្អរហូតហើយ ដូច្នេះផលម្យ៉ាងម្នាក់»។
លោក នូវ កាស៊ី បានឲ្យដឹងបន្តដូច្នេះ ៖ «បើចង់បានផលយូរលង់ហើយទៀងទាត់គឺជីធម្មជាតិ បើចង់បានផលរហ័សដល់ដៃគឺជីគីមី ប៉ុន្តែជីគីមីរហ័សដល់ដៃ ដល់ទៅឆ្នាំក្រោយត្រូវប្រើមួយជា២ មួយជាបី ឆ្នាំក្រោយមួយទៀតត្រូវមួយជាបួន មួយជាប្រាំ មួយជាដប់ អាហ្នឹងអស់ចំណេញហើយខូចដីទៀត។ ហើយដើម្បីឲ្យបានជីធម្មជាតិគ្រប់គ្រាន់ ខ្ញុំយល់ថាបងប្អូនគួរចាប់អារម្មណ៍លើដំណាំដែលដុះលូតលាស់លឿន ហើយមិនបាច់ធ្វើការច្រើន កំប្លោក ...សំរាម នៅក្នុងបាតបឹង ទាំងអស់ហ្នឹងសុទ្ធតែជាជី។ បើសិនជាគាត់រវៀស បើសិនជាបឹងរីងបឹងរាំងអស់ គាត់ទៅបារមមោកចេញពីបាតបឹងយកចាក់ស្រែទៅ សុទ្ធតែជីធម្មជាតិមានគ្រប់ទាំងអស់ មានជាតិរ៉ែមានជាតិអីមានគ្រប់ទាំងអស់។ ទី២ទៀតកន្លែងណាមានទឹកយើងកុំឲ្យថាដុះទទេ... ឲ្យកំប្លោកអីគាត់ដុះខ្លួនគាត់ទៅ ហើយកាលណាដុះធំពេញហើយ យើងបារជាងពាក់កណ្ដាលអីយកមកគរទុកឲ្យវាងាប់ៗ យកមកដាក់ក្នុងស្រែទៅ កំបោ្លកនៅសល់ដុះថែមមកវិញទៀត»។
លោក នូវ កាស៊ី មានប្រសាសន៍ដូច្នេះទៀតថា ៖ «ទី៣ទៀត ចកបាយទា ចកក្រហមធំៗ ហ្នឹងគឺថាដាក់មួយគីឡូ ២ខែឡើង១០គីឡូ ហើយយើងដាក់ ១០គីឡូ ពីរខែឡើង ១០០គីឡូ យើងដាក់ ១០០គីឡូ ២ខែឡើងមួយតោនគឺថាច្រើនដែរ យើងរកអាហ្នឹងមកចិញ្ចឹម។ នេះមិនមែនជាទ្រឹស្ដីទេ ខ្ញុំឃើញនៅប្រទេសជិតខាងគេចិញ្ចឹមចក កន្លែងណាទំនេរគេយកចកមកព្រលែង បានន័យថាយើងដាំជី ហើយឲ្យជីដុះខ្លួនឯងដោយយើងមិនបាច់ខ្វល់។ ធ្វើអ៊ីចឹងៗងាយជាង ព្រោះកសិករលោកមិនមានដើមទុនទៅទិញនៅផ្សារទេ ហើយអាហ្នឹងរកបានតែពូជចកបាយទា ចកក្រហមហ្នឹងមក អាហ្នឹងវាធំលឿន ព្រលែងទៅ ហើយពេលមួយនោះយើងឃើញវាដុះកក យើងបារ ៩០%មក ទុក ១០% ចោល ២ខែក្រោយទៀតពេញទៀតៗ យើងចាំតែប្រមូលយកទៅដាក់ធ្វើជាជី។ ចកបាយទាដាក់ជីក៏ត្រូវ ហាលឲ្យស្ងួតលាយជាមួយស្មៅឲ្យគោស៊ីក៏ល្អ យកលាយបាយជ្រូកឲ្យជ្រូកស៊ីក៏ល្អ លាយចំណីមាន់ឲ្យមាន់ស៊ីក៏ល្អ....»។
បាទទាំងខ្ញុំបាទទាំងលោក នូវ កាស៊ី សង្ឃឹមថា ការរៀបរាប់នេះនឹងជួយឲ្យបងប្អូនកសិករខ្មែរងាកមកប្រើជីធម្មជាតិ ដូចដែលលោក អេង ច័ន្ទតារា ប៉ូលិស-កសិករនៅខេត្តសៀមរាប បានធ្វើជាគំរូស្រាប់៕