វិធីដាំដំណាំចម្រុះជាលក្ខណៈគ្រួសារ (ភាគ២)
2010.03.28
អ្នកស្រី ឡេង យៀត រស់នៅភូមិគោកងួន ឃុំត្រពាំងឫស្សី ស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តកំពង់ធំ។ អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា ការដាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់ មិនខុសពីការដាំបន្លែក្រៅផ្ទះសំណាញ់ទេ គ្រាន់តែផ្ទះសំណាញ់នេះវាជួយការពារសត្វចង្រៃចង់បំផ្លាញដំណាំដែលប្រើជីធម្មជាតិ។
អ្នកស្រី ឡេង យៀត បានឲ្យដឹងដូច្នេះ ៖ «មន្ទីរកសិកម្ម គេឃើញខ្ញុំធ្វើល្អ គេបានផ្ដល់ផ្ទះសំណាញ់ហ្នឹងឲ្យ ហើយទទួលខ្ញុំដាំអត់មានប្រើជាតិគីមី គេយកកន្លែងនេះសម្រាប់ពិសោធន៍របស់កសិកម្ម។ ផ្ទះសំណាញ់នេះទើបនឹងដាក់ក្នុងខែ១១ ថ្ងៃទី១១ ប៉ុន្តែអត់ទាន់បានធ្វើរួចឯណា។ ទើបសង់ចប់នៅចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩»។
អ្នកស្រីថា មុនដាំត្រូវរើសទីតាំងដាំជាដីទួលមិនលិចទឹក ទាំងប្រាំងទាំងវស្សា ប៉ុន្តែជាដីដាំបន្លែដែលមានល្បាយខ្សាច់និងកណ្ដេង។ ដីនោះត្រូវនៅក្បែរទឹកក្នុងរដូវប្រាំងផងដែរ ៖ «ស្លឹកគ្រៃវាធន់នឹងកម្ដៅខ្លាំងនោះណាស់ ទោះបីក្ដៅយ៉ាងណាវាសុខចិត្តស្លោក ពេលភ្លៀងមកវាស្រស់ភ្លាម។ ដំណាំល្ហុងអីក៍វាធន់ថ្ងៃបានយូរដែរ យើងមិនប្រើទឹកដូចស្ពៃ ដូចត្រកួនអីត្រូវការទឹកព្រឹកល្ងាច រកខានស្រោច១ពេលមិនបាន ដូចជាខ្ទឹមអី ត្រឡាចអី ត្រូវស្រោចចាក់ទឹកឲ្យដល់។ បើត្រសក់ស្រូវដាំខែនេះចាក់ទឹកតិចៗ បើត្រសក់ផ្អរអត់ទឹកមិនបានទេ អាពូជត្រសក់ទ្រើងនោះ។ បើសណ្ដែកក្រហមនោះវាធន់នឹងកម្ដៅខ្លាំងបាន វាមិនសូវត្រូវការទឹកខ្លាំងទេ។ ព្រោះតែពីខែ១១ មកបេះផ្លែរួចទុកឲ្យដើមវានៅអ៊ីចេះ ដល់ពេលធ្លាក់ភ្លៀងភ្ជួរលុបធ្វើជី ព្រោះវាមានជាតិអាហ្សូត រួចដាំល្ងទៀត»។
អ្នកស្រី ឡេង យៀត ថា មុនដាំបន្លែត្រូវភ្ជួរដីឲ្យបានច្រើនសា រួចយកដំបងដំដីនោះឲ្យហ្មត់។ រួចមកចាប់ផ្ដើមលើករង។ រងនីមួយៗអាចយកក្បាល១ម៉ែត្រ ទៅ ១,៥០ម៉ែត្រ បណ្ដោយ ៥ ទៅ ១០ម៉ែត្រ កម្ពស់រង ០,៣ ទៅកន្លះម៉ែត្រ។ គម្លាតពីរងមួយទៅរងមួយត្រូវទុកចន្លោះសម្រាប់ដើរ ងាយស្រោចទឹក។
លើករងរួចហើយត្រូវយកជីកំប៉ុសដែលផ្សំរួចគ្របទុកយូរហើយនៅក្នុងរោង ឬពាងនោះ ត្រូវជ្រើសរើសយកតែកន្លែងណាសំរាម និងលាមកសត្វបានរលួយចូលគ្នា ឬហៅថាពុកមកប្រើមុន។ ពេលយកមកប្រើត្រូវហិតជីនោះមើល បើគ្មានក្លិនស្អុយ និងស្ទាបទៅមិនក្ដៅទេ ទើបជីនោះជាកំប៉ុសកាច់ល្អដែលគេអាចយកវាទៅប្រើមិនប៉ះពាល់ដំណាំ។
អ្នកស្រីថា បើយកជីកំប៉ុសដែលមានក្លិនស្អុយនិងមានកម្ដៅ ជីនោះមិនទាន់កាច់ល្អទេ។ ពេលយកវាទៅប្រើលើដំណាំ កម្ដៅវាភាយចេញក្រៅអាចប៉ះពាល់ដល់ឫសដំណាំ។ អ្នកស្រីបន្តថា ជីកំប៉ុសល្អនោះត្រូវយកវាទៅលាយឲ្យសព្វជាមួយដីក្នុងរងដែលលើករួចនោះ។
បន្ទាប់ពីលាយជីកំប៉ុសរួច បើសិនជាចង់ដាំត្រឡាច ត្រូវយកគ្រាប់ត្រឡាចទុំដែលខ្ចប់ហាលទុកក្នុងក្រណាត់កាលពីរដូវប្រាំង ដែលមិនលាងទឹកនោះ មកកប់ក្នុងរណ្ដៅដីជម្រៅ ០,៣ម៉ែត្រ។ ត្រូវមានគម្លាតពីគុម្ពមួយទៅគុម្ពមួយប្រវែងកន្លះម៉ែត្រ។ គម្លាតនេះទុកឲ្យដើមត្រឡាចវារងាយលូតលាស់។
អ្នកស្រីថា បើដាំស្ពៃ មានស្ពៃចង្កឹះ ស្ពៃជើងទា សាលាដ មុនដាំ គាត់យកគ្រាប់ទៅសាប។ នៅពេលកូនស្ពៃដុះបាន៧ថ្ងៃ ត្រូវដកវាថ្នមៗយកមកដាំក្នុងរងដែលលើកជាស្រេចនោះ ៖ «បើអស់សណ្ដែកកួរទៅ យើងដាក់ស្ពៃ។ ស្បៃចង្កឹះក៏ដាំ ស្បៃខ្មៅក៏ដាំ ស្ពៃតឿក៏ដាំ ឬគេហៅស្ពៃប្លក់ចយ ក៏ដាំ។ ដល់ពេលមកខែនេះ វាក្ដៅហែង វាអស់ទឹកស្រះ យើងស្រោចស្រពវាមិនអាចដាំ ចូលដល់បានទេ។ យើងលើកយកទៅដាំនៅកន្លែងខាងនោះ ជិតទឹកស្រះម្ដង»។
រីឯការថែទាំស្រោចទឹកក្នុងរដូវប្រាំង នៅពេលកូនស្ពៃទើបដាំ ស្រោចក្នុង១ថ្ងៃឲ្យបាន៣ដង។ ប៉ុន្តែបើស្ពៃដុះបាន១អាទិត្យ ការស្រោចទឹកត្រូវថយ។ ប៉ុន្តែត្រូវដាក់ជីកំប៉ុសទឹក បំប៉នដើមនិងស្លឹក និងត្រូវបោចស្មៅផងដែរ។
អ្នកស្រី ឡេង យៀត ឲ្យដឹងដូច្នេះ ៖ «ស្រោចទឹកចាំបាច់។ នេះស្រោចតិចៗ ចាំមើលទឹកភ្លៀង។ ដូចជាស្លឹកគ្រៃស្រួលដាំខ្លាំងណាស់ ចាំមើលតែភ្លៀង ជ្រំគល់វា ជីកដាក់ជី ផេះ និងកម្ទេចសំរាមដាក់ទៅចាក់ទឹក២ដងរីកគុម្ព ឬធំៗ ឡើងសស្គុះ ព្រោះយើងចាក់ជីទៅ យើងជ្រោយជ្រំៗ ហើយពូនតែគុម្ពវាទៅលូតហើយ»។
អ្នកស្រីថា ការដាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់ ត្រូវការពារកុំឲ្យសត្វរុយចូលទៅក្នុងនោះ ព្រោះវាជាភ្នាក់ងារបង្កើតដង្កូវ។
អ្នកស្រី ឡេង យៀត បន្តថា ដំណាំសាលាដតែក្នុងរយៈពេលជាង ២០ថ្ងៃបានផលលក់ហើយ ៖ «ដំណាំមានតែសាលាដ ស្ពៃ ត្រកួន ដាំឆាប់បានផលលឿន។ បើស្ពៃ ដាំក្រោម១ខែ អាចកាត់លក់បានហើយ តែ២៥ថ្ងៃទេ។ បើសាលាដទុកយូរ ក្រកាត់អាចល្វីង។ យកល្អសាលាដត្រូវកាត់វានៅចន្លោះថ្ងៃទី២០ ទៅ ២៥ថ្ងៃក្រោយការដាំដែលមិនប្រើជីគីមី។ បើគេប្រើជីគីមីតែ ១៥ថ្ងៃគេកាត់សាលាដបានហើយ។ បើស្ពៃយើងរវល់ អាចទុកបាន១ខែ បើស្ពៃក្រញាញ់ ដាំគ្មានជីគីមី ដាំបាន ២៥ ទៅ ៣០ថ្ងៃអាចកាត់បាន ព្រោះវាដាំតាមបែបធម្មជាតិ វាធំយឺតជាងគេ។ ទម្ងន់គីឡូវាស្រាលជាងគេ ប៉ុន្តែយើងហូបមិនប៉ះពាល់សុខភាព ហើយនិងមិនខូចជីជាតិដីរបស់យើង»។
អ្នកស្រី ឡេង យៀត ឲ្យដឹងថា គាត់បរាជ័យក្នុងការដាំបន្លែក្នុងផ្ទះសំណាញ់នោះ មកពីគាត់ដាំមិនបានដូរពូជបន្លែ ៖ «ខ្ញុំដាំកាត់សាមុន សាលាដ ស្ពៃក្រញាញ់ ស្ពៃចង្កឹះ។ សាក្រោយខ្ញុំដាំស្ពៃចង្កឹះសុទ្ធ ដល់ពេលសានេះគ្រាន់តែខ្ញុំសាបទៅវាកើតសត្វល្អិតហៅថា សត្វទាកគូ»។
អ៊ុក សាវបូរី ៖ ហេតុអីបានវាកើតសត្វល្អិតនោះបើដាំក្នុងផ្ទះសំណាញ់ហើយនោះ? ឡេង យៀត ៖ សត្វនេះវាកើតអំពីដី ដែលយើងដាំបន្លែជាន់ពូជគ្នាមិនបានដូរពូជ។ រីឯវិធីកម្ចាត់សត្វល្អិត (ទាកគូ) តាមមន្ត្រីកសិកម្មនៅខេត្តកំពង់ចាមប្រាប់ គឺយកខ្ទឹមស១គីឡូក្រាម បុកឲ្យហ្មត់ ត្រាំលាយជាមួយទឹក ២០លីត្រ រួចជ្រោយដីមានសត្វនោះស្រោចឲ្យសព្វ ជ្រោយស្រោចៗច្រើនដង សត្វនោះនឹងងាប់។
អ្នកស្រីពន្យល់ថា ដាំបន្លែដូរពូជនោះ បើដាំបន្លែស្លឹកមានសាលាដ ស្ពៃចម្រុះ ក្រោយការប្រមូលផលត្រូវដូរដាំបន្លែមើម មានសណ្ដែកដី ឆៃថាវជាដើម បន្ទាប់មកត្រូវដាំបន្លែឲ្យផលជាផ្លែ មានត្រប់ ពោត ត្រឡាច ត្រសក់ ម្ទេស សណ្ដែកកួរ សណ្ដែកខៀវជាដើម។ អ្នកស្រីថា ការប្ដូរពូជដំណាំនេះគឺជួយឲ្យដីមិនសូវប្រើអស់ជីជាតិពេកទេ។
បទពិសោធន៍របស់អ្នកស្រី ឡេង យៀត ដែលបានបង្ហាញជូនជ្រាបដោយត្រួសៗមកនេះ ប្រសិនបើលោកអ្នកនាងមិនទាន់យល់ច្បាស់ ចង់ចេះបន្ថែម សូមទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទលេខ ០៩២ ២១៦ ២២៨ ឬអញ្ជើញទៅផ្ទះអ្នកស្រី ឡេង យៀត ផ្ទាល់ នៅភូមិគោកងួន ឃុំត្រពាំងឫស្សី ស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តកំពង់ធំ៕