"ព្រៃ​ឈើ​បន្ត​រង​ការ​គំរាម​កំហែង​ដោយសារ​តម្រូវ​ការ​ឈើ​ប្រណីត​ក្នុង​ប្រទេស​ចិន​កើន​ឡើង"

ដោយ ចេង ម៉េងជូ
2015.12.28
គល់​ឈើ​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ ៦២០ យុវជន​ចុះ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ព្រៃ​ឈើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​កាប់​រំលំ​​ក្នុង​តំបន់​ព្រៃ​ឡង់ ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង។ រូបថត​ថ្ងៃ​ទី​២៧ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៥
RFA/Brach Chev

អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​អន្តរជាតិ ធ្វើ​ការងារ​ការពារ​ព្រៃ​ឈើ​ឈ្មោះ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន (Washington) សហរដ្ឋ​អាមេរិក រក​ឃើញ​ថា ព្រៃ​ឈើ​នៅ​បណ្ដា​ប្រទេស​អាស៊ាន​មួយ​ចំនួន នៅ​តែ​បន្ត​រង​ការ​គំរាម​កំហែង​ដោយសារ​តម្រូវ​ការ​ឈើ​ប្រណីត​នៅ​ប្រទេស​ចិន កើន​ឡើង​ខ្លាំង។

ការ​និយម​ឈើ​ប្រណីត​នៅ​ប្រទេស​ចិន ក៏​កំពុង​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​សកម្មភាព​ឈើ​ខុស​ច្បាប់​កើត​ឡើង​កាន់​តែ​ច្រើន​នៅ​តាម​បណ្ដា​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​តំបន់​អាហ្វ្រិក (Africa) ដែរ ខណៈ​ព្រៃ​ឈើ​នៅ​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​កាន់​តែ​តិច។

ចិន ជា​ប្រទេស​ប្រើប្រាស់​ឈើ​ប្រណីត​ច្រើន​ជាង​គេ​នៅ​លើ​ពិភពលោក ដោយសារ​ឈើ​ប្រណីត​ដែល​ចិន ហៅ​ថា ហុងមូ (Hongmu) ឬ​ឈើ​ក្រហម ជា​អត្តសញ្ញាណ​មួយ​នៃ​វប្បធម៌​ចិន។ ទន្ទឹម​នឹង​ប្រទេស​ចិន មាន​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្លាំង រួម​ទាំង​ការ​លូតលាស់​នៃ​វិស័យ​សំណង់​នៅ​មួយ​រយៈ​ចុង​ក្រោយ​នេះ​ផង ការ​និយម​ប្រើប្រាស់​ឈើ​ប្រណីត​ធ្វើ​ជា​គ្រឿង​សង្ហារិម និង​គ្រឿង​តុបតែង​លម្អ​គេហដ្ឋាន​ក៏​កើន​ឡើង។

ការ​វិភាគ​របស់​អង្គការ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) លើ​តួលេខ​ពាណិជ្ជកម្ម​ឈើ​ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០១៤ បង្ហាញ​ថា ប្រទេស​ចិន បាន​នាំ​ចូល​ឈើ​ប្រណីត​ច្រើន​បំផុត​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៤។ និន្នាការ​នៃ​កំណើន​នេះ ចាប់​ផ្ដើម​ងើប​ឡើង​ជា​លំដាប់​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០០ មក។

នៅ​ឆ្នាំ​២០១៤ ប្រទេស​ចិន បាន​នាំ​ចូល​ឈើ​ប្រណីត​ទាំង​ឈើ​ស្រស់ និង​ឈើ​ស្ងួត​សរុប​ជិត ២​លាន​ម៉ែត្រ​គូប (១,៩៦​លាន​ម៉ែត្រ​គូប) កើន​ឡើង ៧០% ពី​ឆ្នាំ​២០១៣។ បើ​គិត​ជា​ទឹក​ប្រាក់ បរិមាណ​ឈើ​ទាំង​នោះ​មាន​តម្លៃ​សរុប ២,៦​ពាន់​លាន​ដុល្លារ កើន​ឡើង​សឹង​ទ្វេ​ដង​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣។

ក៏ប៉ុន្តែ​កំណើន​នេះ ធ្លាក់​ចុះ​វិញ​នៅ ៦​ខែ​ដើម​ឆ្នាំ​២០១៥ ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូច​គ្នា​នៃ​ឆ្នាំ​២០១៤។ ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នេះ មន្ត្រី​ធ្វើ​ការងារ​ក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​ឈើ​ប្រណីត​នៃ​ប្រទេស​ចិន ប្រាប់​អង្គការ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) ថា អាច​បណ្ដាល​មក​ពី​ការ​ស្តុក​ឈើ​ទុក​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៣ និង​ឆ្នាំ​២០១៤ មក​ពី​យុទ្ធនាការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ចិន ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប​អំពើ​ពុក​រលួយ ហើយ​ក៏​អាច​ដោយសារ​អតិថិជន​វ័យ​ក្មេង​នៅ​ប្រទេស​ចិន មិន​សូវ​ពេញ​និយម​ប្រើប្រាស់​ឈើ​ប្រណីត​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃ។ យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ អង្គការ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) ថា និន្នាការ​នេះ​មិន​ទាន់​ជាក់លាក់​នៅ​ឡើយ ត្រូវ​ការ​ការ​តាម​ដាន​បន្ថែម​ទៀត។

អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​នេះ​បញ្ជាក់​ថា ឈើ​ប្រណីត​ដែល​ប្រទេស​ចិន នាំ​ចូល​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ​មាន​ប្រភព​មក​ពី​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ រួម​មាន​ប្រទេស​កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម ថៃ និង​មីយ៉ាន់ម៉ា។ ក្រៅ​ពី​នេះ គឺ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី។ បច្ចុប្បន្ន វិនាសកម្ម​នេះ​កំពុង​រាល​ដាល​ទៅ​តំបន់​អាហ្វ្រិក ខណៈ​ព្រៃ​ឈើ​មាន​គុណភាព​ខ្ពស់​ដែល​អាច​រក​បាន​នៅ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍​មាន​ចំនួន​កាន់​តែ​តិច មិន​អាច​ផ្គត់ផ្គង់​តម្រូវ​ការ​ទីផ្សារ​បាន​គ្រប់គ្រាន់។

របាយការណ៍​ដដែល​លើក​ឡើង​ថា ទោះ​បី​ជា​ប្រទេស​ទាំង​នោះ​មាន​ក្របខ័ណ្ឌ​ច្បាប់​ហាម​ឃាត់​ការ​កាប់​ឈើ​ប្រណីត​ក៏ដោយ ក៏​សកម្មភាព​ជួញ​ដូរ​ឈើ​ប្រណីត​នៅ​តែ​មាន​លក្ខណៈ​ខ្លាំងក្លា​ដដែល ហើយ​គ្រប​ដណ្ដប់​ដោយ​សកម្មភាព​របស់​ក្រុម​ឈ្មួញ​មាន​អំណាច។

អង្គការ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) ថា​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៤ ប្រទេស​ឡាវ ជាប់​លេខ​មួយ​ខាង​ផ្គត់ផ្គង់​ឈើ​ប្រណីត​ដល់​ទីផ្សារ​ប្រទេស​ចិន។ សកម្មភាព​នាំ​ឈើ​ប្រណីត​ចូល​ទីផ្សារ​ប្រទេស​ចិន តែង​ធ្វើ​ឡើង​ទាំង​តាម​ផ្លូវ​សមុទ្រ និង​ផ្លូវ​គោក ក៏ប៉ុន្តែ​ច្រក​ដែល​ពេញ​និយម​បំផុត​ដែល​ឈ្មួញ​ឈើ​ប្រើ​បច្ចុប្បន្ន គឺ​ច្រក​កំពង់ផែ​ហុងកុង ដោយសារ​ទំនិញ​ឈើ​ប្រណីត​នាំ​ចូល​តាម​ច្រក​នេះ ត្រូវ​បាន​លើក​លែង​ពន្ធ​នាំ​ចូល និង​មាន​នីតិវិធី​មិន​សូវ​តឹងតែង​ដូច​តាម​ច្រក​ចិន​ដី​គោក។ បន្ទាប់​មក ឈើ​ទាំង​នោះ​នឹង​ត្រូវ​ដឹក​ជញ្ជូន​បន្ត​ពី​ក្រុង​ហុងកុង ទៅ​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​សិនជិន (Shenzhen) ភាគ​ខាង​ត្បូង​ឆៀង​ខាង​កើត​នៃ​តំបន់​ដី​គោក​ប្រទេស​ចិន។

អ្នក​សរសេរ​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) ដែល​ចេញ​ផ្សាយ​នៅ​ដើម​ខែ​ធ្នូ លោក ណាអូមិ បាស៊ីក ទ្រាន័រ (Naomi Basik Treanor) លើក​ឡើង​ថា តម្រូវ​ការ​ដ៏​ខ្ពស់​របស់​ប្រទេស​ចិន នាំ​មក​នូវ​ផល​ប៉ះពាល់​យ៉ាង​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​ជីវភាព​ប្រជាជន​ដែល​រស់នៅ​អាស្រ័យ​ផល​ពី​ព្រៃ​ឈើ។ លោក​បាន​លើក​ឡើង​ពី​ភាព​ខ្វះ​ចន្លោះ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ការពារ​ព្រៃ​ឈើ នៅ​តាម​បណ្ដា​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន​ដែល​សម្បូរ​ដោយ​ឈើ​ប្រណីត៖ «ប្រទេស​ជាច្រើន​នៅ​តំបន់​អាហ្វ្រិក និង​អាស៊ី ហាមប្រាម​ការ​កាប់​ឈើ និង​ការ​នាំ​ចេញ​ឈើ​ប្រណីត ក៏ប៉ុន្តែ​ផលិតផល​ទាំង​នេះ​នៅ​តែ​អាច​ទៅ​ដល់​ប្រទេស​ចិន។ ជា​អកុសល ក្របខ័ណ្ឌ​ច្បាប់​នៅ​តាម​បណ្ដា​ប្រទេស​មាន​ព្រៃ​ឈើ​ប្រណីត ជា​រឿយៗ​នៅ​មិន​ទាន់​គ្រប់គ្រាន់ មិន​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត ឬ​រាំង​ស្ទះ​ដោយសារ​ការ​ស៊ី​សំណូក និង​អំពើ​ពុក​រលួយ។ ឧទាហរណ៍ បម្រាម​ជាច្រើន​ទៅ​លើ​ការ​កាប់ និង​នាំ​ចេញ​ឈើ​ប្រណីត មិន​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត ដោយសារ​តែ​មន្ត្រី​ពុក​រលួយ ហើយ​ច្បាប់​ខ្លះ​តែងតែ​ត្រូវ​បាន​បំពាន​ក្នុង​ប្រទេស ដែល​មាន​សមត្ថភាព​អនុវត្ត​ច្បាប់ និង​អភិបាលកិច្ច​ខ្សោយ»

ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​អាស៊ាន ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ទាំង​១០ បាន​បង្កើត​បណ្ដាញ​អនុវត្ត​ច្បាប់​អភិរក្ស​ព្រៃ​ឈើ និង​សត្វ​ព្រៃ​មាន​ឈ្មោះ​ហៅ​កាត់​ថា អាស៊ាន វិន (ASEAN-WEN) តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០០៥ មក ក្នុង​បំណង​បង្កើន​សមត្ថភាព​របស់​អាស៊ាន​ក្នុង​ការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​សកម្មភាព​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ជួញ​ដូរ​ព្រៃ​ឈើ និង​សត្វ​ព្រៃ​ឆ្លង​ដែន និង​ដើម្បី​អនុវត្ត​កិច្ចព្រមព្រៀង​របស់​អាស៊ាន លើ​អនុសញ្ញា​ស្ដីពី​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ​លើ​ប្រភេទ​សត្វ និង​រុក្ខជាតិ​ព្រៃ​ដែល​កំពុង​រង​គ្រោះថ្នាក់ ហៅ​កាត់​ថា សៃតេស (CITES)។

យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ អង្គការ ហ្វរែស ទ្រែនស៍ (Forest Trends) លើក​ឡើង​ក្នុង​របាយការណ៍​របស់​ខ្លួន​ថា បណ្ដាញ​ឧក្រិដ្ឋជន​ជួញ​ដូរ​ព្រៃ​ឈើ ច្រើន​មាន​នៅ​តំបន់​ទន្លេ​មេគង្គ ហើយ​បណ្ដាញ​ទាំង​នោះ​ភាគ​ច្រើន​ជា​ឈ្មួញ​ជនជាតិ​ចិន និង​វៀតណាម ដែល​ជួញ​ឈើ​ប្រណីត​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ឡាវ និង​មីយ៉ាន់ម៉ា៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។