ការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការលាងសាច់ឆៅមុនចម្អិននៅផ្ទះ
2019.05.16
សាច់ជ្រូក ដែលគេដាក់លក់ក្នុងផ្សារមួយ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
RFA
ភ្នាក់ងារសុខាភិបាលសាធារណៈនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមានចំពោះគ្រោះថ្នាក់នៃការលាងសាច់ឆៅ រួមមានសាច់មាន់ សាច់គោ និងសាច់ជ្រូក ជាដើម មុនពេលចម្អិន ដោយលើកហេតុផលថា ប្រសិនបើមិនបានលាងសំអាត ដោយប្រុងប្រយ័ត្ននោះទេ មេរោគ (Bacteria) ដែលអាចមាននៅក្នុងសាច់ទាំងនោះ នឹងរាលដាលឆ្លងទៅ ប្រដាប់ប្រដាប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះបាយ និងម្ហូបអាហារ ឬបន្លែផ្សេងៗទៀត ដែលបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
តើត្រូវធ្វើដូចម្ដេចខ្លះ ដើម្បីកាត់បន្ថយកុំឱ្យឆ្លងមេរោគពីសាច់ឆៅ នៅពេលចម្អិនម្ហូបនៅផ្ទះ?
អនាម័យនៃការលាងសំអាតសាច់ឆៅ និងទុកដាក់ម្ហូបអាហារ មានសារៈសំខាន់ណាស់ ដើម្បីការពារនូវជំងឺមួយចំនួន រួមមានការរាករូស ក្អួតចង្អោរ គ្រុនក្ដៅ និងបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងទៀតដល់អ្នកបរិភោគ។
អ្នកស្រាវជ្រាវកម្មវិធីសុខភាពសាធារណៈនៃសមាគមគាំទ្រសុខភាពខ្មែរ និងសាកលវិទ្យាល័យ កូណិតទីខាត់ (Connecticut) លោក បណ្ឌិត គង់ សេងលី មានប្រសាសន៍ប្រាប់អាស៊ីសេរីតាមទូរស័ព្ទពីទីក្រុងឡូវ៉ែល (Lowell) រដ្ឋម៉ាស្សាឈូសេត (Massachusetts) ថា ការស្រាវជ្រាវនៅសហរដ្ឋអាមេរិកថ្មីៗ នេះរកឃើញថា នៅក្នុងសាច់ឆៅទាំងនោះ ច្រើនមានផ្ទុកបាក់តេរី ឬមេរោគម្យ៉ាង ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ លោកថា នៅពេលដែលលាងសាច់ទាំងនោះ មិនបានប្រុងប្រយ័ត្ន និងសំអាតនៅជុំវិញកន្លែងលាងមិនបានត្រឹមត្រូវ មេរោគនោះក៏ឆ្លងទៅប្រដាប់ប្រដាប្រើប្រាស់ និងបន្លែផ្លែឈើ ដែលដាក់ក្បែរនោះ៖ «មូលហេតុដែលគេមិនចង់ឱ្យលាងនៅក្នុងកន្លែងលាងចាន (sink) កញ្ចប់សាច់ដែលទិញពីហាងនោះ គឺដោយសារវាមានបាក់តេរី យ៉ាងតិច ២ប្រភេទ ដែលជាទូទៅ គឺមាននៅក្នុងសាច់ ដូចជា សាច់មាន់ សាច់គោ សាច់ជ្រូក សាច់ចៀមជាដើមនោះ និងមានក្នុងទឹកដោះគោផងដែរ។ បាក់តេរីនោះ នឹងធ្វើឱ្យយើងរាករូស ជំងឺរលាកក្រពះ រលាកពោះវៀន ធ្វើឱ្យក្អួតចង្អោរ គ្រុនក្តៅ និងឈឺក្បាល។ល។»។
កាលពីថ្ងៃចុងខែមេសាកន្លងទៅ មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យ និងការពារជំងឺនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហៅកាត់ថា (CDC) បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយ ព្រមានអំពីហានិភ័យខ្ពស់ នៃការលាងសាច់ឆៅ រួមមានសាច់មាន់ជាដើម។ របាយការណ៍គូសបង្ហាញថា នៅក្នុងសាច់ឆៅទាំងនោះ តែងតែមានផ្ទុកមេរោគម្យ៉ាងឈ្មោះ ខេមភីឡូ បាក់ធ័រ (Campylobacter) និងពេលខ្លះមានផ្ទុកមេរោគ សេលមូនេឡា (Salmonella) និង ក្លសទ្រីឌៀម (Clostridium)។
ទីភ្នាក់ងារសុខភាពសាធារណៈនេះ ក៏បញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រសិនបើសាច់មាន់ ឬសាច់ផ្សេងទៀត ចម្អិនមិនឆ្អិនល្អ ហើយឆ្លងមេរោគទៅភេសជ្ជៈ ឬម្ហូបផ្សេងទៀត អ្នកបរិភោគអាចមានបញ្ហាពុលអាហារ ដែលនាំឱ្យរាករូស និងក្អួតចង្អោរ។
ទាក់ទងនឹងការរកឃើញនេះ បណ្ឌិត គង់ សេងលី លើកឡើងថា អ្នកចម្អិនម្ហូបអាហារនៅផ្ទះ មិនបានចាប់អារម្មណ៍អំពីការឆ្លងមេរោគ នៅពេលដែលលាងសាច់ឆៅទាំងនោះទេ៖ «គេរកឃើញថា នៅពេលដែលយើងលាងនោះ ទឹកនោះ គឺវាខ្ចាយទៅប្រឡាក់នៅកន្លែងលាងចាន ឬកន្លែងផ្សេងទៀត នៅក្បែរនោះ មេរោគ (ត្រូវ) បានពាំនាំតាមរយៈការខ្ចាយទឹកហ្នឹង ប្រហែលពីកន្លះទៅមួយម៉ែត្រ ហើយមេរោគវាអាចនៅទីនោះ ដែលបណ្ដាលមកពីការលាងខ្ទាតនោះ ឆ្លងទៅម្ហូបអាហារដទៃទៀត ព្រោះយើងមិនបានលាងសំអាតល្អនៅជុំវិញនោះ ដូច្នេះវាងាយនឹងឆ្លងមេរោគ»។
របាយការណ៍របស់CDC ដដែល ក៏បានផ្ដល់ដំបូន្មានថា ដើម្បីការពារនៃការឆ្លងមេរោគពីសាច់ឆៅ នៅពេលទៅទិញពីហាងមក ត្រូវដាក់កញ្ចប់សាច់នោះទៅក្នុងថង់ មុនដាក់វាទៅក្នុងរទេះរុញ ឬទូរទឹកកកនៅផ្ទះ។ នៅពេលចម្អិនត្រូវប្រើជ្រញ់មួយដាច់ដោយឡែកសម្រាប់កាត់សាច់ និងកុំឱ្យដាក់សាច់ឆៅទាំងនោះ នៅក្បែរម្ហូបអាហារដែលចម្អិនរួចហើយ ឬនៅក្បែរបន្លែផ្លែឈើ។ បន្ថែមពីនេះ CDC ក៏បានហាមលាងសាច់ទាំងនោះ ដោយខ្លាចឆ្លងមេរោគ ទៅម្ហូបអាហារផ្សេងទៀតនៅពេលដែលលាងសំអាត ដោយមិនបានប្រុងប្រយ័ត្ន។
ចំពោះបញ្ហាហាមការលាងសាច់ឆៅនេះ លោក បណ្ឌិត គង់ សេងលី ពន្យល់ថា ពលរដ្ឋខ្មែរមិនអាចអនុវត្តបានដូចជានៅសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ ដោយសារការវេចខ្ចប់ នៅប្រទេសកម្ពុជា មិនបានតាមស្តង់ដារ អនាម័យត្រឹមត្រូវ ជាពិសេស នៅពេលទិញពីកន្លែងលក់នៅទីផ្សារ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកបណ្ឌិត ពន្យល់ពីវិធីមួយចំនួន ក្នុងការលាងសំអាតសាច់ឆៅទាំងនោះ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងមេរោគ៖ «នៅស្រុកអាមេរិក គេវេចខ្ចប់មានអនាម័យប្រសើរជាងម្ហូបអាហារ នៅស្រុកខ្មែររបស់យើង ដែលការវេចខ្ចប់មិនទាន់តាមស្តង់ដារនោះទេ។ ដូចនេះ បើយើងធ្វើតាមការឱ្យដំបូន្មានរបស់ CDC ប្រហែលជាមិនប្រាកដអាចអនុវត្តបាននៅកម្ពុជានោះទេ។ ខ្ញុំគិតថា ការលាងដោយប្រុងប្រយ័ត្ន កុំឱ្យខ្ទាតខ្ចាយទៅបន្លែផ្លែឈើ នៅក្បែរៗនោះ យើងអាចកាត់បន្ថយការរាលដាលរបស់មេរោគ។ ប៉ុន្តែកាលណាយើងចម្អិនឆ្អិន គឺមេរោគជាប់នឹងសាច់នឹងស្លាប់ដោយខ្លួនឯង»។
មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យនិងការពារជំងឺនៅសហរដ្ឋអាមេរិក (CDC) ឱ្យដឹងផងដែរថា អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ ដែលអាចឆ្លងមេរោគពីសាច់ឆៅទាំងនោះ គឺកុមារអាយុក្រោម ៥ឆ្នាំ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងមនុស្សចាស់អាយុលើសពី ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅ ដែលមានប្រព័ន្ធការពាររាងកាយខ្សោយ (Weak Immune System)។
បណ្ឌិត គង់ សេងលី ផ្ដល់ដំបូន្មានថា ដើម្បីការពារ និងទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលបាក់តេរី ឬមេរោគទាំងនោះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវមានអនាម័យខ្ពស់ សំអាតនៅកន្លែងផ្ទះបាយ ជាពិសេសនៅកន្លែងលាងចាន។ នៅពេលចម្អិនម្ហូបអាហារ គួរលាងបន្លែមុន ទុកដាក់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ រួចលាងសាច់ជាក្រោយ ដោយប្រុងប្រយ័ត្នកុំឱ្យខ្ទាតទឹកប្រឡាក់ទៅកន្លែងផ្សេង និងលាងដុសកន្លែងធ្វើម្ហូប កន្លែងលាងចានជាមួយសាប៊ូឱ្យបានស្អាត ក្រោយពីលាងសាច់រួច និងប្រើជ្រញ់ដាច់ដោយឡែក សម្រាប់កាប់ ឬហាន់សាច់ ពីជ្រញ់ហាន់បន្លែ និងផ្លែឈើ សំខាន់បំផុត គឺត្រូវចម្អិនសាច់ឱ្យបានឆ្អិនល្អមុនបរិភោគ។
រឿងសំខាន់មួយទៀត គឺមិនត្រូវប្រើប្រាស់កន្លែងលាងចានធ្វើជាកន្លែងដុសធ្មេញ និងខ្ពុរមាត់ទេ ពីព្រោះមេរោគបាក់តេរី (Bacteria)ដែលនៅក្នុងទឹកមាត់មនុស្សអាចមកទុំនៅលើកន្លែងលាងចាន ហើយឆ្លងទៅក្នុងសាច់ បន្លែ ផ្លែឈើ ឬម្ហូបអាហារដែលយើងបរិភោគចូលទៅក្នុងខ្លួន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ