មហារីកប្រស្ដេត
2010.01.21
មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យនិងបង្ការជំងឺអាមេរិក CDC បានឲ្យដឹងថា មហារីកប្រស្តេតជាមហារីកចំពោះបុរស។ បុរសទាំងឡាយអាចជួបគ្រោះថ្នាក់កើតមហារីកប្រស្តេត ដោយសារមានកត្តាមួយចំនួនរួមចំណែកបង្កើនគ្រោះថ្នាក់មហារីកនេះ ជាពិសេសពលរដ្ឋអាមេរិកដើមកំណើតអាហ្វ្រិក។ កត្តាទាំងនេះ រួមមានអាយុកាន់តែចាស់ ប្រវត្តិគ្រួសារមានមហារីកប្រស្តេត និងពលរដ្ឋអាមេរិកដើមកំណើតអាហ្វ្រិក។
យោងតាមអង្គការសង្គមជំងឺមហារីកអាមេរិក គឺមានជិត២សែនករណីបានត្រូវរកឃើញក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ហើយកាលពីឆ្នាំ២០០៨ មានបុរសជាង២៨.០០០នាក់ស្លាប់ដោយជំងឺមហារីកប្រស្តេត។
អំពីការពិនិត្យរកមើលមហារីកប្រស្តេត ៖ គ្រូពេទ្យបានមានប្រសាសន៍ថា មិនមែនគ្រប់តែវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសយល់ស្របដូចៗគ្នាថា ការពិនិត្យរកមើលមហារីកប្រស្តេតអាចសង្គ្រោះជីវិតបុរសឲ្យផុតពីគ្រោះថ្នាក់បាននោះឡើយ។ មានវិធី២យ៉ាងក្នុងការធ្វើតេស្តគឺ វិធីហៅថា Digital Rectal Exam (DRE) និងវិធីពិនិត្យកម្រិតសារធាតុម្យ៉ាងឈ្មោះ Prostate Specific Antigen (PSA)។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឆាយ ប៊ុនហ៊រ នៅក្រុងឡងប៊ិច រដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក មានប្រសាសន៍ថា មានមហារីកច្រើនប្រភេទអាចកើតក្នុងខ្លួនមនុស្ស។ ក៏ប៉ុន្តែមធ្យោបាយពិនិត្យរកមើលមហារីក គឺតិចតួចណាស់។ ចំពោះមហារីកប្រស្តេតវិញ គឺមានវិធីសម្រាប់រក។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឆាយ ប៊ុនហ៊រ មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «សំណាងល្អ ប្រូស្តេតនេះគឺមានរបៀបដើម្បីនឹង Screening រកឲ្យទាន់ពេលវេលា Lucky ទទួលស្គាល់។ ប៉ុន្តែមហារីកខ្លះ ទាល់តែកើតហើយបានធ្វើ Screen test តាមវា។ ដូចខ្ញុំនិយាយអម្បាញ់មិញ Prostate specific antigen ហ្នឹង គឺយើងអាចរក តើអ្នកជំងឺហ្នឹងកើតមហារីក ឬអត់កើត? គឺសំណាងដែរ មនុស្សប្រុសយើងកន្លែងហ្នឹងហើយ។ ចាប់ពីអាយុ៥០ឆ្នាំទៅនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនេះ គឺច្បាប់គេ គេឲ្យScreen ពីព្រោះមហារីកប្រូស្តាតហ្នឹង គឺអត់ដូចប្រូស្តាតរីកទេ ខុសគ្នា អាហ្នឹងអត់ធ្វើទុក្ខទេ រឿងមហារីក គឺអត់ធ្វើទុក្ខតែម្ដង ព្រោះវាតូច តែតូចគឺវាលេងយើងដែរ។ តូចមួយនៅក្នុងហ្នឹង គឺចាប់ផ្តើមលេងមែនទែនតែម្ដង គឺគេរកPSA level វា បើវាមានគឺយើងតាមដានតាមចំនួនរបស់វាតិចឬច្រើន ហើយនិងយើងត្រូវធ្វើអីទៀត? ត្រូវបញ្ជូនទៅអ្នកជំនាញ ឬក៏យើងOrder អីទៀត? ខ្ញុំមិនជម្រាបទេ គឺចូលបច្ចេកទេស»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត រ៉ូប៊ឺត ហ្កេតហ្សេនប៊ើក (Robert Getzenberg) នាយកការស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានម៉ូត្រសាស្ត្រ Brady, សកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins សហរដ្ឋអាមេរិក មានប្រសាសន៍ថា ៖ “កម្រិតសារធាតុ PSA កើនឡើងទៅតាមកំណើនអាយុ។ ការដែលវាកើនឡើងទៅតាមអាយុ តាមជាក់ស្តែងទៅ គឺមិនទាក់ទងនឹងមហារីកប្រស្តេតទេ ក៏ប៉ុន្តែវាទាក់ទងនឹងជំងឺដែលគេហៅថា ប្រស្តេតរីក"។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបន្តថា លោកគិតថា បុរសគួរតែចាប់ផ្តើមធ្វើតេស្តរកមើលកម្រិត PSA ចាប់ពីអាយុ៤០ឆ្នាំទៅ គឺអាចធ្វើតេស្ត៥ឆ្នាំម្តង បន្ទាប់មក២ឆ្នាំម្តង ឬក៏៤-៥ឆ្នាំម្តង ហើយប្រសិនណាបើអត្រា PSA កើនឡើងច្រើននោះគឺត្រូវធ្វើតេស្ត១ឆ្នាំម្តង។
អំពីរោគសញ្ញា៖ មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យនិងបង្ការជំងឺអាមេរិក CDC បានឲ្យដឹងថា រោគសញ្ញាមានការខុសគ្នារវាងបុរសម្នាក់ទៅបុរសម្នាក់ទៀត។ បុរសខ្លះមិនមានចេញរោគសញ្ញាអ្វីទាំងអស់ក៏មាន។ មានរោគសញ្ញាមួយចំនួនដូចជា ពិបាកពេលផ្តើមបត់ជើងតូចឬនោម។ បត់ជើងតូចខ្សោយ អាក់ៗ នោមញឹកញាប់ ជាពិសេសពេលយប់។ ពិបាកមិនដឹងថា អស់ទឹកនោមពីប្លោកនោម ឈឺចុកផ្សាពេលនោម មានឈាមក្នុងទឹកនោម ឬក្នុងទឹកកាម ចុកចាប់ខ្នង ត្រគាកឬឆ្អឹងត្រគាក ឈឺជាប់ ឈឺចាប់ពេលបញ្ចេញទឹកកាម។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ដូមីកា ម័រ (Donica Moore) និពន្ធនាយកទស្សនាវដ្តី Women 's Health For Life មានប្រសាសន៍ក្នុងបណ្តាញព័ត៌មាន ABC ថា ៖ "រោគសញ្ញាទាំងនោះទាក់ទងនឹងជំងឺនៅប្រស្តេត។ ជាដំណឹងល្អគឺជំងឺទាក់ទងប្រស្តេតភាគច្រើនគេព្យាបាលជា។ ជាដំណឹងល្អទៀតគឺ ករណីស្មុគស្មា្ញញជាច្រើនទាក់ទងនឹងប្រស្តេតមិនមែនជាមហារីកទេ ហើយជាដំណឹងមិនល្អវិញនោះគឺករណីស្មុគស្មា្ញញជាច្រើនទាក់ទងនឹងប្រស្តេតជាមហារីក”។
តើគ្រូពេទ្យព្យាបាលមហារីកប្រស្តេតបានជាឬទេ?
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ដូណាល្ដ ទ្រុម្ភ (Donald Trump) នាយកវិទ្យាស្ថានជំងឺមហារីក Roswell Park នៅអាមេរិកមានប្រសាសន៍ថា ៖ "ដូចជំងឺមហារីកមួយចំនួនដែរ ការរកឃើញថា មានមហារីកប្រស្តេតក្នុងដំណាក់កាលដំបូង គឺប្រាកដណាស់គេអាចព្យាបាលបានជា។ ប្រសិនបើដុំពកមហារីកមិនទាន់រីករាលចេញពីក្រពេញប្រស្តេតទេនោះ ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី Radiation therapy ឬក៏វះកាត់ដុំមហារីកចេញនោះ មានករណីច្រើនណាស់ដែលមហារីកអាចនឹងជាស្បើយទៅបាន”។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ដូមីកា ម័រ (Donica Moore) មានប្រសាសន៍បន្តថា ៖ “ជាដំណឹងល្អនោះគឺ បុរសអាមេរិកាំងជាង២លាននាក់ដែលរស់នៅជាមួយមហារីកប្រស្តេត ឬរស់រានមានជីវិតក្រោយពីទទួលការព្យាបាលដោយជោគជ័យហើយនោះ។ ស្ត្រីដែលជាដៃគូរបស់អ្នកទាំងនោះ ក៏រស់រានមានជីវិតផងដែរ”។
ចំពោះការព្យាបាលមហារីកប្រស្តេតវិញនោះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឆាយ ប៊ុនហ៊រ មានប្រសាសន៍ថា ត្រូវវះកាត់ជាបន្ទាន់ ៖ «ខុសគ្នាស្រឡះគឺថា ប្រូស្តាតដែលរីកហ្នឹងគឺមិនទាន់ពេលត្រូវវះកាត់អីទេ ប្រើថ្នាំ។ ថ្នាំដូចខ្ញុំជម្រាបអ៊ីចឹង គឺមាន២មុខ ថ្នាំពេទ្យយើងមាន២Groupធំ ហើយនិងថ្នាំឫសឈើ សំបកឈើ ស្លឹកឈើស្អីៗអស់ហ្នឹងឯងសំខាន់ណាស់ ប្រើអស់ហ្នឹងទៅបានស្រួល យើងស្រួល បើមិនបានស្រួលទេសឹមយើងគិតទៀត។ ព្យាបាលតាមប្រើថ្នាំឬប្រើឬសឈើ ស្លឹកឈើអ៊ីចឹងឯងបើអត់បាត់ ហ្នឹងទាល់តែវះកាត់ហើយ។ បើរឿង Cancer វិញ អត់ទុកយូរបានសោះ តែឃើញគឺវះភ្លាមនឹងបញ្ចាំងRadiation therapy ហើយនិងវះទាំងអស់តែម្ដងដកចេញទាំងអស់ អត់មានពេលថា ចាំថ្ងៃណាទេ អត់ទេ។ ដូចCancerដទៃទៀតដែរ បើសិនជាយើងឃើញដឹងថា Cancerហើយ គឺចាប់ព្យាបាលភ្លាម គឺមានការវះកាត់ហើយនិងមានការធ្វើ Radiation»។
សូមរំឭកថា ប្រូស្តេតគឺជាក្រពេញមួយដែលស្ថិតនៅជុំវិញបំពង់បង្ហួរនោម វាស្ថិតនៅខាងក្រោមប្លោកនោមហើយនិងនៅចំពីមុខចុងពោះវៀនធំរបស់បុរស៕