"កម្ពុជាអាចនឹងជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរដោយសារពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនលើសលប់ជាប់បំណុលវ័ណ្ឌក"
2019.08.08
អ្នកជំនាញព្រមានថា កម្ពុជាអាចនឹងជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនលើសលប់ ជាពិសេសកសិករក្រីក្ររស់នៅតាមទីជនបទ កំពុងតែជាប់ជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌក មិនអាចរកលុយសងបំណុលជូនគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានទាន់ពេល ហើយរបបក្រុងភ្នំពេញមិនបានអន្តរាគមន៍ជាក់លាក់ដោះស្រាយបញ្ហាកំណើនវិបត្តិបំណុលតាមគ្រួសារនេះ។ ការព្រមាននេះ កើតមានឡើងស្របពេលដែលសង្គមស៊ីវិលចំនួនពីររកឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរជិត ២លាន ៤សែនគ្រួសារ កំពុងជាប់បំណុលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុសរុបរហូតដល់ទៅ ៨ពាន់ លានដុល្លារអាមេរិក ឬ៨ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ត្រឹមឆ្នាំ២០១៨។
កម្ពុជានឹងជួបនូវវិបត្តិអស្ថិរភាព និងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើរបបក្រុងភ្នំពេញមិនព្រមអន្តរាគមន៍ ហើយនៅតែបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យពលរដ្ឋខ្លួនកាន់តែច្រើនឡើងៗជាប់ជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ខណៈពួកគេគ្មានសមត្ថភាពសងបំណុលនេះ។ នេះជាការយល់ឃើញ និងវាយតម្លៃស្របគ្នាក្នុងចំណោមអ្នកជំនាញផែ្នកសេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម និងអ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គម។
បណ្ឌិត អៀ សុផល អ្នកវិភាគគោលនយោបាយ និងជាសាស្ត្រាចារ្យកិច្ចការពិភពលោក នៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental College នៃរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក ពន្យល់ប្រាប់អាស៊ីសេរី តាមសារអេឡិចត្រូនិក កាលពីថ្ងៃទី៧ សីហា ថា ប្រសិនការរកឃើញនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់សង្គមស៊ីវិលនេះជាការពិត នោះមានន័យថា ពលរដ្ឋកម្ពុជា កំពុងបង្កើនការខ្ចីបុលពីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក្នុងកម្រិតលើសពីអត្រា ១០០ភាគរយ ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ លោកថា ប្រាកដណាស់ នៅកម្ពុជាកំពុងតែមានបញ្ហាអតិផរណា ឬពពុះបំណុល ជាពិសេសនៅពេលដែលពលរដ្ឋខ្ចីបំណុលយកអចលនទ្រព្យ ឬដីធ្លីរបស់ពួកគេទៅដាក់បញ្ចាំ។ លោកពន្យល់ថា វាអាចនឹងបង្កើតឱ្យមានការផ្ទុះឡើងនូវការបាត់បង់ដីធ្លី ឱ្យពលរដ្ឋត្រូវបង្ខំចិត្តផ្លាស់ទីលំនៅ ដូចអ្វីដែលបានកើតមានឡើងចំពោះប្រជាជនចិនជាង ៣០០ លាននាក់ ដែលផ្លាស់ទី ពីទីក្រុងមួយទៅទីក្រុងមួយទៀត ដូច្នោះដែរ។ បណ្ឌិត អៀ សុផល វាយតម្លៃថា ចំណែកតូចមួយនៃចំនួនពលរដ្ឋជិត ២លាន ៤សែនគ្រួសារនេះ អាចបង្កើតជាបញ្ហាអស្ថិរភាពបាន។
ដូចគ្នានេះដែរ បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ អ្នកជំនាញផ្នែកកសិកម្ម ព្រមានថា បើគ្មានអន្តរាគមន៍ជាក់លាក់ពីរដ្ឋាភិបាលនោះទេ នោះបញ្ហាកើនឡើងការជាប់ជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុវ័ណ្ឌករបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនេះ ហើយពួកគេគ្មានលទ្ធភាពរកលុយទៅសងបំណុលនេះបាន នឹងជំរុញឱ្យមានវិបត្តិដល់វិស័យធនាគារ ឬវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុដោយសារតែធនាគារ ឬគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ មិនអាចប្រមូលលុយមកវិញបានគ្រប់គ្រាន់។ លោកបន្តថា បញ្ហានេះ ក៏នឹងជំរុញឱ្យពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនឡើងៗធ្វើចំណាកស្រុកទៅក្រៅប្រទេស ដែលជាលទ្ធភាពបណ្ដាលឱ្យសមត្ថភាពផលិតក្នុងស្រុកនៅកម្ពុជាកាន់តែថយចុះ ខណៈកម្ពុជាពឹងផ្អែកកាន់តែខ្លាំងលើការនាំចូលពីក្រៅប្រទេសមកវិញ៖ «នៅពេលដែល ប្រសិនបើយើងអត់មានបង្កើននូវសមត្ថភាពផលិតក្នុងស្រុក ហើយនឹងសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់សិប្បកម្ម កសិកម្ម ឧស្សាហកម្មយើងទេ នោះធ្វើឱ្យយើងកាន់តែបាត់បង់នូវសមត្ថភាពរកប្រាក់ចំណូលរបស់យើងបន្ថែមទៀត។ ដូច្នេះ វាអាចនឹងឈាន នឹងជួបនូវបញ្ហា ខ្ញុំមិននិយាយថា ក្នុងរយៈពេលឆាប់ៗខាងមុខទេ តែវាអាចក្នុងពេលពីរទៅបី បួន ប្រាំឆ្នាំទៅមុខទៀត ជាបណ្តើរៗ យើងនឹងអាចជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ ដោយសារតែកម្ពុជាអត់មានសមត្ថភាពផលិត ឬរកចំណូលក្នុងស្រុកបានគ្រប់គ្រាន់ អត់មានសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែង ហើយនឹងរឿងមួយទៀតប្រជាកសិករយើងភាគច្រើន មិនមានសមត្ថភាពរកលុយសងមកស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុវិញ»។
ការចេញមុខព្រមានជាបន្តបន្ទាប់របស់អ្នកជំនាញនេះ កើតមានឡើងស្របពេលដែលសង្គមស៊ីវិលចំនួន២ ក្នុងនោះមានអង្គការលីកាដូ និងសមាគមធាងត្នោត ទើបចេញរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវចុងក្រោយមួយ កាលពីថ្ងៃទី៧ សីហា រកឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរកាន់តែច្រើនឡើងរហូតដល់ទៅសរុបជិត ២លាន ៤សែនគ្រួសារ កំពុងជាប់ជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលគិតជាប្រាក់សរុបស្មើនឹងប្រមាណជាង ៨ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ឬ៨ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៨។ ក្នុងនោះ គិតជាមធ្យមពលរដ្ឋក្នុងមួយគ្រួសារ អាចជំពាក់បំណុលរហូតដល់ទៅ ជិត ៣ពាន់៤រយដុល្លារអាមេរិក ហើយដែលចំនួននេះ មានការកើនឡើងបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧កន្លងទៅ។ សង្គមស៊ីវិលទាំងពីរនេះ រកឃើញថា កំណើនកាន់តែខ្លាំងនៃបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅនេះ អាចជំរុញឱ្យកើតមានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សច្រើន ក្នុងនោះរួមមានការបង្ខំឱ្យលក់ដី ការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្មកុមារ ការធ្វើចំណាកស្រុកដោយសារបំណុល និងការបញ្ចាំខ្លួនដើម្បីដោះបំណុល។
ភ្លាមៗក្រោយការចេញផ្សាយរបាយការណ៍ដ៏រសើបនេះ សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា បានចេញមុខទាត់ចោលការរកឃើញនេះ ដោយផ្តល់អំណះអំណាងថា ការរកឃើញនេះ មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីស្ថានភាពពិតនៃវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាឡើយ។ សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា ដែលអះអាងថា ខ្លួនជាតំណាងឱ្យក្រុមអ្នកផ្តល់កម្ចី ជាគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចុះបញ្ជីនៅកម្ពុជានោះ ចាត់ទុករបាយការណ៍នេះ ធ្វើឡើងផ្អែកលើវិធីសាស្ត្រស្រាវជ្រាវមិនត្រឹមត្រូវ ក្នុងគោលដៅដើម្បីលាបពណ៌នូវរូបភាពអវិជ្ជមានដល់ការខ្ចីបុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ព្រោះថា របាយការណ៍នេះ ផ្អែកតែទៅសំណាកករណីសិក្សាតែ២៨ ករណីប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមអ្នកខ្ចីបុលសរុបជាង ២លាននាក់ ឬក្រុមគ្រួសារ ដែលជាសំណាកតូចមួយប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីយកមកធ្វើការស្រាវជ្រាវ។
ឆ្លើយតបចំពោះការចោទប្រកាន់នេះ លោក អំ សំអាត នាយករងផ្នែកឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការពារការរកឃើញរបាយការណ៍នេះ ព្រោះថា មានការសិក្សាស្រាវជ្រាវច្បាស់លាស់ មុននឹងសម្រេចចេញផ្សាយរបាយការណ៍នេះ៖ «តាមការពិតទៅនៅក្នុងការធ្វើការស្រាវជ្រាវយើងនេះ យើងមិនមែនសម្ភាសតែម្ដងទាក់ទងទៅនឹងចំនួន២៨ករណីទេ។ គោលដៅទី១ គឺយើងស្វែងរកទីកន្លែង ឬទីតាំង នៅក្នុងខេត្តណាខ្លះ ដែលប្រជាពលរដ្ឋជំពាក់បំណុល។ បានន័យថា ខ្ចីបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនេះច្រើនជាងគេ។ យើងមើលទីតាំងក្នុងខេត្ត ក្នុងស្រុក ក្នុងឃុំណាខ្លះ។ បន្ទាប់មក យើងធ្វើការសម្ភាសជាបឋមជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះ បន្ទាប់មកទៀត យើងចម្រាញ់រកថា តើមានករណីប៉ុន្មានដែលយើងចាត់ទុកថា ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលគាត់ឈានទៅដល់ការលក់ដី ដើម្បីដោះបំណុល ហើយមានការធ្វើចំណាកស្រុក មានការឱ្យកូនឈប់រៀនដើម្បីជួយធ្វើការយកទៅដោះបំណុល កន្លែងខ្លះទៀត គាត់ទៅបញ្ចាំខ្លួនបានន័យថា គាត់ទៅធ្វើការនៅឡឥដ្ឋ ដើម្បីខ្ចីលុយពីឡឥដ្ឋមកដោះបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ហើយនឹងមានការចំណាកស្រុកនៅកន្លែងផ្សេងៗ។ អ៊ីចឹងហើយ ក្រោយពីរកឃើញទាំងអស់នេះហើយ ទើបបានយើងសម្ភាសជាផ្លូវការ បានន័យថា សម្ភាសលម្អិតទៅលើមនុស្ស ២៨ករណី»។
បណ្ឌិត មាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបញ្ហាសង្គម និងវិភាគនយោបាយ ពន្យល់ថា យ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍នេះអាចផ្ដល់លទ្ធភាពឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការស៊ើបអង្កេតចំពោះបញ្ហាវិបត្តិនេះ៖ «អ្វីដែលខ្ញុំព្រួយបារម្ភគឺនៅត្រង់ ខ្ញុំខ្លាចក្រែងលោមានការចោទប្រកាន់គ្នា ជាជាងនាំគ្នាស្វែងរកការពិតបន្តទៅទៀត។ ខ្ញុំគិតថា របាយការណ៍របស់លីកាដូ ទោះបីមិនបានពិតមួយរយភាគរយ ក៏អាចឆ្លុះបញ្ចាំងនូវទិន្នន័យដែលមានគួរឱ្យព្រួយបារម្ភមួយទៅហើយ។ យើងដឹងហើយថា ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក៏គាត់គិតការពារខ្លួនរបស់គាត់ដែរ ទាក់ទិនទៅនឹង អ្វីដែលជាការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់គាត់កន្លងមក។ យើងក៏ទទួលស្គាល់ដែលថា ស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនេះ មានតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការជួយផ្តល់លទ្ធភាពបន្ថែមទៅលើកសិករ ឬពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅដើម្បីឱ្យគាត់អាចយកទៅប្រកបរបរបន្ថែម»។
ឆ្លើយតបចំពោះការរកឃើញនូវតួលេខជាប់ជំពាក់បំណុលដ៏សម្បើមនេះរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនេះ បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលសិក្សាស៊ីជម្រៅឱ្យបានច្បាស់លាស់បន្ថែមទៅបញ្ហានេះ ដើម្បីឈានទៅរកវិធានការណ៍អន្តរាគមន៍ជាក់លាក់ ទប់ស្កាត់កុំឱ្យវិបត្តិនេះក្លាយជាវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ៖ «យើងធ្វើការសិក្សាស៊ីជម្រៅឱ្យបានច្បាស់លាស់ទៅ តើក្នុងចំណោមគ្រួសារទូទាំងប្រទេស មានជំពាក់បំណុលប៉ុន្មានភាគរយ ប៉ុន្មាននាក់ក្នុងកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ ហើយយើងចាត់ធ្វើវិធានការណ៍ជួយសម្រួលគាត់ទៅតាមអ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន ដោយធ្វើយ៉ាងម៉េចកុំឱ្យប៉ះពាល់ប្រព័ន្ធធនាគារ ប្រព័ន្ធមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងមូល។ ដំណោះស្រាយទីពីរ វែងឆ្ងាយ គឺយើងត្រូវចាប់ផ្ដើមបញ្ជូនអ្នកជំនាញឱ្យចុះទៅជួយអប់រំប្រជាពលរដ្ឋយើង ជួយគាំទ្រពលរដ្ឋរឿងការងារបច្ចេកទេស ការងារកសិកម្ម ឬអាជីវកម្ម អប់រំលើបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ»។
សម្រាប់បណ្ឌិត អៀ សុផល វិញ លោកយល់ថា រដ្ឋាភិបាល និងក្រុមវរជនកម្ពុជា មិនត្រឹមតែមិនបានដាក់វិធានការណ៍ការពារដើម្បីកុំឱ្យកើតមានករណីវិបត្តិកម្ចីដោះបំណុលមិនរួចនេះប៉ុណ្ណោះទេ តែលោកថា ពួកគេថែមទាំងរកមធ្យោបាយកេងផលចំណេញពីបញ្ហានេះថែមទៀតផង។ លោកថា ការបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ គឺជាការធ្វើអាជីវកម្មមួយដ៏ធំ ដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះអាចរកប្រាក់បានរាប់ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ លោកផ្តល់អនុសាសន៍ ឱ្យរដ្ឋាភិបាល កែសម្រួលទីផ្សារឥណទាន ដោយមិនត្រូវអនុញ្ញាត ឬបើកដៃឱ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ រឹបអូសយកគេហដ្ឋាន ឬបង្កឱ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ដីធ្លីរបស់ពួកគេដោយសារតែបំណុលរាប់រយ ឬរាប់ពាន់ដុល្លារនោះ។ លោកពន្យល់ថា ប្រសិនបើនៅអនុវត្តបែបនេះ អ្នកដែលកេងចំណេញពីវិបត្តិនេះ គឺក្រុមវរជននៃរបបក្រុងភ្នំពេញ ព្រោះវាជាឱកាសល្អឱ្យពួកគេ រឹបអូសយកដីធ្លីពីពលរដ្ឋ បានដោយងាយ៕