ការកាត់ទោស ប៉ុល ពត និង អៀង សារី កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩ (ភាគ៩៦គ)
2008.10.01
ថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៧៩ រដ្ឋាភិបាលនៃរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាបានអនុម័តក្រឹត្យច្បាប់លេខ០១ ស្ដីអំពីការបង្កើតតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍នៅភ្នំពេញ ដើម្បីជំនុំជម្រះលើបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍របស់ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី ដែលបានប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ដើមឆ្នាំ១៩៧៩។
ហើយនៅថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៩ តុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍បានចាប់ផ្តើមបើកសវនាការកាត់សេចក្តីអំពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មនេះនៅក្នុងសាលសន្និសីទចតុមុខ នាក្រុងភ្នំពេញ។ តុលាការនេះបានចំណាយពេលកាត់សេចក្តីតែ៥ថ្ងៃគត់ដោយគ្មានវត្តមានរបស់ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី ដែលជាជនជាប់ចោទឡើយ។
ក្រឹត្យច្បាប់សម្រាប់បង្កើតតុលាការប្រជាជននិងដំណើរការក្តីរបស់ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី បានកំណត់ឲ្យប្រធានតុលាការតែងតាំងមេធាវីដើម្បីការពារនិងដោះសាជួយជនជាប់ចោទ។
លោក កែវ ចិន្ថា ប្រធានតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍នៅពេលនោះបានតែងតាំងមេធាវីខ្មែរពីររូប គឺលោក ឌិត មន្ទីរ បច្ចុប្បន្នជាប្រធានតុលាការកំពូល និងលោក យស ប៉ោ ដើម្បីការពារចុងចោទ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី។ លោក ហុប ស្តេវិន មេធាវីជនជាតិឤមេរិកកាំងក៏បានចូលរួមការពារចុងចោទផងដែរ។
សំណុំរឿងរបស់តុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍ដែលកាត់ទោសបនប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត អៀង សារី នាខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រុមមេធាវីរបស់ចុងចោទពុំបានលើកទឡ្ហីករណ៍ណាមួយដើម្បីការពារនិងជួយដោះបន្ទុកឲ្យ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី ដែលជាកូនក្តីរបស់ខ្លួនឡើយ ហើយរាល់ការចោទប្រកាន់ដែលក្រុមអយ្យការបានលើកឡើង ក្រុមមេធាវីទាំងនោះក៏ពុំបានជជែកដេញដោលឬជំទាស់ដើម្បីដោះបន្ទុកដល់កូនក្តីរបស់ខ្លួនដែរ។
លោក ឆាំង យុ នាយកប្រតិបត្តិនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបានថ្លែងឲ្យដឹងដែរថា ពួកគេមិនអាចបំពេញតួនាទីទៅតាមគតិយុត្តិបានឡើយ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «ការកាត់ទោសកំបាំងមុខអ៊ីចឹង វាអត់មានដំណើរការមួយដែលវាត្រឹមត្រូវ ដោយសារថាយើងអត់មានខាងជនចុងចោទមកឆ្លើយដោះបន្ទុកអំពីអ្វីដែលបានចោទ។ ហើយមួយទៀត នៅក្នុងពេលនោះយើងមានមេធាវីការពារក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគំនិតមួយថា ទាំងអស់ហ្នឹងជាអ្នកបានធ្វើខុសអ៊ីចឹង»។
នៅចំពោះមុខតុលាការ លោកមេធាវី ឌិត មន្ទីរ បានថ្លែងដូច្នេះថា ៖ "ខ្ញុំគ្មានពាក្យអ្វីនឹងជជែករកខុសត្រូវជាមួយសមមិត្តតំណាងអយ្យការទេ ចំពោះអំពើឧក្រិដ្ឋ និងបំណងឧក្រិដ្ឋរបស់ជនជាប់ចោទទាំងពីររូបនេះ"។
មូលហេតុនៃការថ្លែងដូច្នេះគឺឤចបណ្តាលមកពីពេលវេលានៃការបើកសវនាការនោះធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលទើបតែប្រមាណ៧ខែប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីរបបខ្មែរក្រហមត្រូវបានផ្តួលរំលំ។ ប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើនរួមទាំងមេធាវីដែលត្រូវបានចាត់តាំងឲ្យការពារជនជាប់ចោទ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី គឺសុទ្ធតែជាជនរងគ្រោះនៃរបបខ្មែរក្រហម។ អ្នកទាំងនោះបានឲ្យដឹងថា ពួកគាត់សុទ្ធតែបានបាត់បង់ញាតិមិត្តជិតឆ្ងាយរបស់ខ្លួន។ ក្នុងចិត្តរបស់អ្នកទាំងនោះពោរពេញទៅដោយកំហឹងឈឺចាប់ ហេតុដូច្នេះនៅក្នុងចិត្តមេធាវីរបស់ចុងចោទមានភាពអគតិរួចទៅហើយ។
លោក សុខ សំអឿន ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាបានថ្លែងឲ្យដឹងថា ការកាត់ក្តីកំបាំងមុខ ភាគីមេធាវីចុងចោទមិនត្រឹមតែមិនបានការពារ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី ដែលជាកូនក្តីរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានពង្រីកវិសាលភាពចោទប្រកាន់កូនក្ដីខ្លួនទៀតផង។
លោក សុខ សំអឿន បានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «បើយើងមើលកំណត់ហេតុហ្នឹង មេធាវីហាក់ដូចជាលើកឡើងពីកំហុសរបស់កូនក្ដីខ្លួនទៅទៀត។ តាមកំណត់ហេតុដែលមានហ្នឹងគឺពិតជាមិនមែនការពារដូចជាមេធាវីដែលមានអាជីពទេ»។
ភាគីមេធាវីចុងចោទក៏បានរិះគន់និងថ្កោលទោសប្រទេសចិនផងដែរថាជាពួកអនុត្តរភាព ឬពួកវាតទីនិយមចិនប៉េកាំង ព្រមទាំងបានថ្កោលទោសចិនថាជាអ្នកគាំទ្ររបបខ្មែរក្រហម។
លោក ឆាំង យុ ក៏បានឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងគ្រានោះតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍ក៏បានអញ្ជើញមេធាវីអន្តរជាតិដើម្បីឲ្យមកបញ្ចេញយោបល់ចំពោះការកាត់សេចក្តីនោះផងដែរ។
លោក ឆាំង យុ បានឲ្យដឹងថា ៖ «មេធាវីមាន មានអាមេរិកាំង មានអាល្លឺម៉ង់ មានជប៉ុន មានប្រទេសផ្សេងៗទៀតដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែចំនួនតិចកាលហ្នឹង»។
មេធាវីអន្តរជាតិទាំងនោះសុទ្ធតែបានបញ្ចេញទស្សនៈគាំទ្រចំពោះតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍ ហើយថែមទាំងថ្កោលទោស ប៉ុល ពត និង អៀង សារី ថាបានប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ពិតប្រាកដមែន។
នៅក្នុងគ្រានោះដែរ គណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាក៏បានឧទ្ទេសនាមក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជនអមតុលាការចំនួន១០រូប រួមមានតំណាងកម្មករ គ្រូបង្រៀន រដ្ឋាភិបាល យោធា គ្រូពេទ្យ និងអ្នកមានបរិញ្ញាបត្រច្បាប់ម្នាក់ គឺលោក ឈូ លាងហួត។
សាក្សីតំណាងប្រមាណជាង៥០នាក់ត្រូវបានកោះហៅឲ្យចូលរួមបំភ្លឺនៅក្នុងសវនាការនោះដែរ ក្នុងនោះក៏មានព្រះតេជព្រះគុណ ទេព វង្ស ដែលបច្ចុប្បន្នជាសម្តេចព្រះសង្ឃរាជនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាផងដែរ។
លោក ឆាំង យុ នាយកប្រតិបត្តិនៃមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាបានថ្លែងបញ្ជាក់ដូច្នេះ ៖ «ជាទូទៅខ្ញុំរងគ្រោះដោយផ្ទាល់ មកជាក្រុមតំណាងឲ្យបញ្ញវន្ត និស្សិត ព្រះសង្ឃ និងសាសនាអ៊ិស្លាមអ៊ីចឹង។ ហើយឯកសារមួយចំនួនប្រហែលជានៅសេសសល់ ឬក៏គេរកឃើញគឺជាឯកសារទាក់ទងនឹងកំណត់ហេតុរបស់គណៈមជ្ឈិមនៃបក្សកុម្មុយនីស្ដកម្ពុជាត្រូវបានប្រើប្រាស់មួយចំនួនតូចដែរ។ ប៉ុន្តែជាទូទៅពេលនោះគឺសាក្សីរបស់ជនរងគ្រោះផ្ទាល់»។
តុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍ដែលជំនុំជម្រះលើបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍កាលពីឆ្នាំ១៩៧៩នោះ គឺជាតុលាការលើកទីមួយហើយនៅលើសកលលោក បើទោះបីជាធាតុផ្សំនិងពាក្យពេចន៍ដែលបានប្រើសម្រាប់កំណត់និយមន័យប្រល័យពូជសាសន៍មានលក្ខណៈទូលំទូលាយជាងខ្លឹមសារនៃអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ដែលមានចែងនៅក្នុងអនុសញ្ញារបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក៏ដោយ។
នៅថ្ងៃបញ្ចប់សវនាការមេធាវីចុងចោទដែលជាជនជាតិឤមេរិកាំងម្នាក់ឈ្មោះ ហប់ ស្ទីវិន បានធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយក្នុងនាមតំណាងឲ្យកូនក្តីរបស់ខ្លួន គឺ ប៉ុល ពត និង អៀង សារី។ លោក ហប់ ស្ទីវិន បានរិះគន់ប្រទេសចិន សហរដ្ឋឤមេរិក និងប្រទេសមូលធននិយមមួយចំនួនចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មដែលកើតមាននៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនោះ លោក ហប់ ស្ទីវិន បានបន្ថែមថា ឥឡូវនេះវាបានបង្ហាញដល់មនុស្សគ្រប់គ្នានៅលើសកលលោកឲ្យមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា ប៉ុល ពត និង អៀង សារី គឺជាបនប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ឆ្កួតលីលានិងមានបាតដៃប្រឡាក់ឈាម។
អ្នកច្បាប់ខ្លះបានលើកឡើងថា បើទោះជាមានមនុស្សជាច្រើនបានយល់ស្របនឹងសវនាការនោះក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែបើផ្អែកតាមផ្លូវច្បាប់នៅមិនមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ឡើយ៕