គ្រោះថ្នាក់នៃថ្មពិលនិងអាគុយ (ភាគ៣)
2010.11.18
សារធាតុគីមីទាំងនេះនៅពេលប៉ះពាល់ត្រូវ ឬស្រូបចូលក្នុងខ្លួន វាធ្វើឱ្យរមាស់ ឬរលាកស្បែក ភ្នែក ច្រមុះ បំពង់ក ធ្មេញ និងសួត ព្រមទាំងបង្កឱ្យមានបញ្ហាសុខភាពផ្សេងៗទៀត។
ក្នុងចំណោមសារធាតុគីមីដែលមាននៅក្នុងថ្មពិល និងអាគុយ សំណគឺជាប្រភេទលោហៈធ្ងន់មួយ ដែលបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព មនុស្ស សត្វ និងបរិស្ថាន ក្នុងរយៈពេលខ្លី និងរយៈពេលវែង។
អ្នកគ្រូ ចេក សុថា អនុប្រធានផ្នែកគីមី និងចំណីអាហារនៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកទេសនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅរាជធានីភ្នំពេញ បានមានប្រសាសន៍ថា សំណគឺជាសារធាតុមួយសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យមានប្រតិកម្មគីមីបង្កើតបានជាថាមពលនៅក្នុងថ្មពិល ឬអាគុយ ដើម្បីប្រើប្រាស់។
អ្នកគ្រូ ចេក សុថា បញ្ជាក់បន្ថែមអំពីរោគមួយចំនួនដែលបណ្ដាលមកពីជាតិពុលនៃចំហាយ ឬក្លិនសំណ ភាយចេញពីថ្មពិល ឬអាគុយដែលបែកធ្លាយ ៖ «ពេលដែលវាហូរចេញមក វាអាចប៉ះពាល់ដល់តម្រងនោម វាធ្វើឱ្យចំហាយហ្នឹងវាចូលមកក្នុងផ្លូវដង្ហើមយើង។ នៅពេលវាចូលមកក្នុងខ្លួនយើងបង្កើតបានជាជាតិពុល ធ្វើឱ្យឈឺក្បាលក៏មាន នៅពេលវាធំក្លិនឈួលមក»។
ឯកសារនានាស្ដីអំពីថ្មពិល និងអាគុយ បានបង្ហាញថា ក្រៅពីបណ្ដាលឱ្យឈឺក្បាលវិលមុខ ក្អួតចង្អោរហើយនោះ ការស្រូបក្លិន ផ្សែង ឬកម្ទេចកំទីផង់សំណ ក៏អាចធ្វើឱ្យអស់កម្លាំងរសេះរសោះដៃជើង ទទួលទានដំណេកមិនលក់ ចុះទម្ងន់ ខ្វះឈាម និងឈឺសាច់ដុំ សរសៃ និងសន្លាក់ដៃជើងផងដែរ។
ចំពោះអ្នកដែលធ្វើការប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ ឬស្រូបក្លិន និងផង់សំណញឹកញាប់ក្នុងរយៈពេលយូរអង្វែង នឹងអាចធ្វើឱ្យមានជំងឺលើសឈាម ខូចតម្រងទឹកម៉ូត្រ ឬក្រលៀន ថ្លើម និងខូចប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទខួរក្បាល។
លោក ប៉ុក ល័ក្សរាសី គ្រូបង្រៀនផ្នែកមន្ទីរពិសោធន៍នៅមហាវិទ្យាល័យគីមីនៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិជ្ជាកម្ពុជា អធិប្បាយអំពីដំណើរការដែលសារធាតុពុលរបស់សំណ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ខួរក្បាល និងបញ្ញាស្មារតី ការគិតគូររបស់មនុស្ស ៖ «សំណ គឺជាសារធាតុគីមីមួយដែលគេចាត់ទុកជាអំបូរលោហៈធ្ងន់។ កាលណាវាជ្រាបចូលទៅដល់ក្នុងខ្លួនយើងហើយ វាចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម ហើយវាចូលទៅក្នុងកោសិកាបន្ទប់ខួរក្បាល។ នៅក្នុងខួរក្បាល នៅពេលដែលម៉ូលេគុលសំណ វាចូលទៅដល់ក្នុងហ្នឹង វាធ្ងន់វាដក់ក្នុងបន្ទប់ខួរក្បាល ធ្វើឱ្យចរន្តនៃការគិតរបស់មនុស្សហ្នឹងមានការប៉ះទង្គិចជាមួយសំណហ្នឹង ធ្វើឱ្យមានការយឺតយ៉ាវក្នុងការគិតខុសពីធម្មតា មិនឈ្លាសវៃ ខុសពីមនុស្សដែលមិនប៉ះពាល់ និយាយឱ្យចំទៅ វាធ្វើឱ្យខូចខួរក្បាល»។
លោក ប៉ុក ល័ក្សរាសី មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមថា មាតាបិតាគប្បីប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការទុកដាក់ថ្មពិលគ្រប់ប្រភេទ រួមទាំងអាគុយផងនោះ ព្រោះថា ផលវិបាកដែលបណ្ដាលពីសារធាតុពុលនៃសំណទៅលើកុមារតូចៗ គឺមានឥទ្ធិពលជាងមនុស្សចាស់ ៖ «ក្មេងខួរក្បាលរបស់គាត់ ដែលគេហៅថា ផ្នែកទំនេររបស់ក្មេងដែលមិនទាន់ទទួលផ្ទុកនូវព័ត៌មានផ្សេងៗនោះ វានៅច្រើន។ នៅក្នុងខួរក្បាលដែលទទេស្អាតរបស់ក្មេង ពេលដែលជាតិសំណចូលទៅ ពេលហ្នឹងវាចូលទៅក្នុងបន្ទប់របស់ខួរក្បាលហ្នឹង cells របស់ខួរក្បាលហ្នឹង។ បើសារធាតុសំណហ្នឹងចូលកាន់តែច្រើនទៅ បន្ទប់ខួរក្បាលដែលទំនេរហ្នឹងវាពេញ ក្មេងដែលទទួលព័ត៌មានរៀនសូត្រ ព័ត៌មានដែលត្រូវចូលទៅក្នុងបន្ទប់ហ្នឹង វាចូលអត់កើត ព្រោះអីក្នុងបន្ទប់ហ្នឹងវាមានម៉ូលេគុលសំណវានៅពាសពេញអស់ហើយ។ អ៊ីចឹងក្មេងហ្នឹងគាត់អត់ទទួលយកបានទេព័ត៌មានទាំងអស់ហ្នឹង វាអត់មានកន្លែងផ្ទុកបានទេ»។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃថ្មពិល និងអាគុយ ក៏បានបង្ហាញឱ្យដឹងផងដែរថា ជាទូទៅទារកនៅក្នុងផ្ទៃហើយ និងកុមារតូចៗ អាយុក្រោម ៦ឆ្នាំ ងាយរងគ្រោះបំផុត ដោយសារតែការវិវត្តន៍នៃរាងកាយ និងខួរក្បាលរបស់កុមារ និងទារក វាងាយស្រូបយកនូវសារធាតុសំណ និងងាយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សរីរាង្គទាំងនោះ។
ឯកសារនៃក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកគីមី និងសុខភាព បានផ្ដល់ការណែនាំជាពិសេសចំពោះស្រី្តមានគភ៌ថា គប្បីប្រុងប្រយ័ត្នចៀសវាងការប៉ះពាល់ថ្មពិល ឬអាគុយញឹកញាប់ ដើម្បីរក្សាការពារសុខភាពទារកក្នុងផ្ទៃ។
អ្នកគ្រូ ចេក សុថា អនុប្រធានផ្នែកគីមី និងចំណីអាហារនៃវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកទេសនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅរាជធានីភ្នំពេញ មានប្រសាសន៍បន្ថែមអំពីគ្រោះថ្នាក់២ទៀត បង្កឡើងដោយសារធាតុសំណនៅក្នុងថ្មពិល ឬអាគុយ ទៅលើបុរសស្ត្រី ដែលអាចបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពបន្តពូជ ៖ «សំណនេះជាសារធាតុមួយ ជាលោហៈធ្ងន់ វាអាចបង្កជាជំងឺមហារីក បើបរិមាណវាកាន់តែច្រើន វាបង្កគ្រោះថ្នាក់កាន់តែធ្ងន់ដែរ។ រហូតពេលខ្លះធ្វើឱ្យយើងអាចអត់មានកូនអត់មានអីតទៅទៀត»។
លោក ប៉ុក ល័ក្សរាសី គ្រូបង្រៀនផ្នែកមន្ទីរពិសោធន៍នៅមហាវិទ្យាល័យគីមីនៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិជ្ជាកម្ពុជា មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ថ្មគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ ទោះជានៅថ្មីមិនទាន់ប្រើ ឬក៏ថ្មចាស់ប្រើរួចហើយ នៅពេលវាមានការបែកធ្លាយ និងបោះចោលទៅក្នុងបរិស្ថាន គឺសុទ្ធតែបង្កឱ្យមានផលវិបាកអាក្រក់ដូចគ្នាទាំងអស់ ៖ «កុំយល់ថា ទាល់តែប្រើអស់បានវាពុល ឬនៅថ្មីវាមិនពុល មិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពនោះគឺជាការយល់ច្រឡំ។ ទាំងថ្មីទាំងចាស់ ទាំងមិនទាន់ប្រើ ទាំងប្រើហើយ គឺសុទ្ធតែប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស និងបរិស្ថានទាំងអស់»។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកគីមី និងសុខភាព បានសិក្សាស្រាវជ្រាវឃើញថា សារធាតុសំណអាចផ្លាស់ប្ដូរពីទីមួយទៅទីមួយទៀត នៅក្នុងបរិយាកាសក្នុងធម្មជាតិ ប៉ើងរសាត់ក្នុងខ្យល់ រលាយចូលក្នុងទឹក និងជ្រាបចូលទៅក្នុងដី ដែលវាអាចដក់នៅជាប់បានយូរឆ្នាំ។
រីឯសារធាតុសំណ និងសារធាតុគីមីដទៃទៀត ដែលមាននៅក្នុងថ្មពិល និងអាគុយ ប្រសិនបើបោះចោលទៅក្នុងបរិស្ថាន ក្រៅពីធ្វើឱ្យមានមនុស្សកើតជំងឺរ៉ាំរ៉ៃជាច្រើនមុខហើយនោះ ក៏បង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រភពទឹកធម្មជាតិ គុណភាពដី ព្រមទាំងសត្វមានជីវិត និងរុក្ខជាតិផងដែរ៕
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាគ្រោងធ្វើបេសកកម្មដើរគោះទ្វាររកវិនិយោគិននៅអាមេរិកជាថ្មី
- ក្រសួងមហាផ្ទៃបញ្ជាក់ថា កូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ដែលបើកឡានបុកមនុស្សស្លាប់ពីរនាក់ នៅអូស្ត្រាលីនោះ គឺឈ្មោះ ឌឿន ឧត្ដមសេនីយ៍
- ជនជាតិឥណ្ឌា ៦៧នាក់ទៀត ត្រូវបានសង្គ្រោះចេញពីកន្លែងឆបោកតាមអនឡាញនៅកម្ពុជា
- តុលាការចោទប្រកាន់ពលករខ្មែរដែលបញ្ជូនពីម៉ាឡេស៊ី ពីបទញុះញង់ និងឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារ
- សារលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យកម្ទេចអ្នករិះគន់ «ជាភស្តុតាងអាចប្តឹងទៅតុលាការ ICC»