គម្រោងសុំព្រះរាជទានលើកលែងទោសស្ត្រីជាប់ពន្ធនាគារដែលមានកូនតូចរស់នៅជាមួយ
2015.02.20
៨-មីនា-២០១០: ស្រ្ដីអ្នកទោសចូលរួមអបអរសាទរទិវានារីអន្តរជាតិលើកទី៩៩ ដែលរៀបចំដោយអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ សហការជាមួយអាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងពន្ធនាគារព្រៃស ដែលប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅក្នុងបរិវេណពន្ធនាគារព្រៃស ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងរៀបចំបង្កើតគណៈកម្មការមួយ ដើម្បីវាយតម្លៃលើស្ថានភាពរបស់ស្ត្រីដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារដោយមានកូនតូចៗនៅជាមួយ ក្នុងគោលបំណងដាក់សំណើសុំព្រះរាជទានការលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្រ នៅពេលចូលឆ្នាំខាងមុខ។ គណៈកម្មការថ្មីនេះ ត្រូវផ្ដួចផ្ដើមដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីដើមសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះ។
ក្នុងនាទីស្ត្រីខ្មែរសប្ដាហ៍នេះ អ្នកស្រី សុ ជីវី រាយការណ៍ពីគម្រោងសុំព្រះរាជទានលើកលែងទោសស្ត្រីជាប់ពន្ធនាគារដែលមានកូនតូចរស់នៅជាមួយដូចតទៅ៖
គណៈកម្មការថ្មី នឹងត្រូវបង្កើតនៅក្រោមទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់មន្ត្រីជំនាញមកពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធជាច្រើន ដឹកនាំដោយក្រសួងយុត្តិធម៌។
អគ្គនាយករងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក លីវ ម៉ូវ ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ថា ស្ថាប័នរបស់លោកកំពុងរង់ចាំដំណើរការបង្កើតគណៈកម្មការរបស់ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ លោក លីវ ម៉ូវ បញ្ជាក់ថា ព័ត៌មានផ្សេងៗពីការវាយតម្លៃស្ថានភាពរបស់ក្រុមស្ត្រីជាប់ពន្ធនាគារ ហើយមានកូនតូចនៅជាមួយនោះ គឺជាសមត្ថកិច្ចរបស់គណៈកម្មការថ្មី៖ «អត់ទាន់ដឹងគោលការណ៍ច្បាស់ផង ប៉ុន្តែត្រង់ថា ចំនួនក្មេងនៅតាមម្ដាយ ទារកអីហ្នឹង យើងមានតួលេខច្បាស់អស់ហើយ គ្រាន់តែថា គោលការណ៍រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់សម្រេច ដោយសារតែត្រូវរង់ចាំគណៈកម្មការបង្កើតឡើង។ គណៈកម្មការគេធ្វើការរាយការណ៍ទៅសុំគោលការណ៍ពីរដ្ឋាភិបាល»។
ការបង្កើតគណៈកម្មការថ្មីនេះ គឺជាអនុសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ។
ប្រធាននាយកដ្ឋានការពារផ្លូវច្បាប់នៃក្រសួងកិច្ចការនារី អ្នកស្រី កេត ម៉ារឌី មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានផ្ដល់អនុសាសន៍ឲ្យពិនិត្យមើលស្ថានភាពទោសរបស់អ្នកទោសជាស្ត្រី ដែលមានកូនតូចរស់នៅជាមួយក្នុងពន្ធនាគារ៖ «រឿងចំនួនហ្នឹងអត់ទាន់ដឹងនៅឡើយ ប៉ុន្តែសម្ដេចលោកបានដាក់ជាគោលការណ៍ ដើម្បីឲ្យពន្ធនាគារតាមខេត្តក្រុង ក៏ដូចជានៅភ្នំពេញ ឲ្យធ្វើការទាក់ទងរឿងស្ត្រីដែលជាប់ពន្ធនាគារដែលមានកូនហ្នឹង គឺសូមឲ្យមានការបន្ធូរបន្ថយទោស។ បើមិនទាន់នីតិវិធីជំនុំជម្រះទេ សូមធ្វើឲ្យបានឆាប់ តែបើសិននៅមានកម្រិតជាប់ឃុំនៅមានតិចតួចអី សុំឲ្យលើកលែងតែម្ដង។ លោក (នាយករដ្ឋមន្ត្រី) មានគំនិតគ្រោងថា នឹងឲ្យមានការលើកលែងនៅមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ»។
អ្នកស្រីលើកឡើងដែរថា អនុសាសន៍នោះពុំបានបញ្ជាក់ថា គោលការណ៍នេះនឹងត្រូវប្រើប្រាស់ជាទូទៅ ឬសម្រាប់តែក្នុងឆ្នាំនេះឡើយ។
យ៉ាងនេះក្ដី អ្នកស្រីក៏បញ្ជាក់ដែរថា ក្រុមការងារដែលដឹកនាំដោយក្រសួងយុត្តិធម៌ នឹងពិចារណាពីលទ្ធភាពនៃការបន្ធូរបន្ថយទោស ឬលើកលែងទោស៖ «បើមានគោលការណ៍ហើយ យើងសង្ឃឹមថា យើងអាចសហការជាមួយអនុរក្សពន្ធនាគារ ឬខាងតុលាការ យ៉ាងណានោះ ដើម្បីយើងពិនិត្យមើលថា តើមានលទ្ធភាពស្ត្រីដែលជាប់ទោសដែលមានកូននៅជាមួយហ្នឹង។ យើងគិតថា វាអាចបន្ធូរបន្ថយល្គឹកណាដែលស្ត្រីរូបនោះទ័លដៃទ័លជើងខ្លាំង ដែលមិនអាចមានអ្នកណាគ្រប់គ្រងកូនបាន។ លោក (នាយករដ្ឋមន្ត្រី) ក៏មានប្រសាសន៍ដែរថា បើសិនជាបទល្មើសនោះធ្ងន់ធ្ងរ ឬយ៉ាងណាក៏យើងមិនអាចបន្ធូរបន្ថយឲ្យវាលើហ្នឹងទេ។ គ្រាន់តែថាអ្នកណាមានកម្រិតស្រាលទេ ឲ្យលើកលែងតែម្ដង»។
អនុសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បន្ទាប់ពីអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) ដែលបានឃ្លាំមើលពន្ធនាគារ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ថ្មីមួយសម្រាប់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ ស្ដីពីកុមារភាពនៅក្នុងពន្ធនាគារ។
របាយការណ៍កម្រាស់ ១៧ទំព័ររបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ដែលចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ គឺជាលទ្ធផលនៃការតាមដានអង្កេតនៅពន្ធនាគារចំនួន ១៨កន្លែងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះជារបាយការណ៍លើកទី២ ចុងក្រោយ ដែលវាយតម្លៃស្ថានភាពកុមាររស់នៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ។ ផ្ទុយពីកុមារទូទៅ កុមារដែលរស់នៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ ត្រូវបានអង្គការសិទ្ធិ មនុស្សលីកាដូ រកឃើញថា កំពុងប្រឈមបញ្ហាសុខភាព និងការលូតលាស់ផ្នែកបញ្ញាស្មារតី។ កុមារអាយុចន្លោះពីមួយខែ ដល់ ៤ឆ្នាំ ដែលកំពុងតាមម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារខ្វះការថែទាំ ខ្វះការអប់រំ មានការលូតលាស់ផ្នែករាងកាយយឺតយ៉ាវ និងប្រឈមខ្លាំងបញ្ហាប្រាជ្ញាស្មារតី។ ក្នុងចំណោមកុមារ ៣៩នាក់ ដែលកំពុងរស់នៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ ដែលអង្គការលីកាដូ បានរកឃើញ មានកុមារពាក់កណ្ដាលប្រសូតនៅក្នុងពន្ធនាគារ។ លើសពីនេះ របាយការណ៍បានលើកយកពីជីវិតពិតរបស់កុមារម្នាក់ ដែលអង្គការលីកាដូ ផ្ដល់ឈ្មោះថា ដារ៉ា។ ដារ៉ា រស់នៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារតាខ្មៅ ចាប់តាំងពីប្រសូតដល់អាយុ ៣ឆ្នាំកន្លះ។ រហូតមកដល់ពេលនេះគេមានអាយុជាង ៥ឆ្នាំ ប៉ុន្តែគេទើបចេះនិយាយពីរបីម៉ាត់ប៉ុណ្ណោះ។ របាយការណ៍ដដែលសរសេរថា ដារ៉ា រងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ការថែទាំងសុខភាពមិនបានត្រឹមត្រូវ អំពើហិង្សា និងមិនមានការជំរុញពីម្ដាយឲ្យទំនាក់ទំនងជាមួយកុមារផ្សេងទៀត ជាដើម។
អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេសឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីនេះបានលើកឡើងនូវអនុសាសន៍មួយចំនួន ដែលនិយាយដល់ការគិតគូរពីផលប្រយោជន៍របស់កុមារនៅគ្រប់ករណីទាំងអស់ ចាប់តាំងពីកុមារនៅជាទារកក្នុងផ្ទៃម្ដាយដែលកំពុងជាប់ឃុំ៖ «អនុសាសន៍ហ្នឹង គឺចង់ឲ្យមានមណ្ឌលកុមារមួយ ដែលដាច់ដោយឡែក សម្រាប់ឲ្យកុមារទទួលបរិយាកាសល្អ ផ្ដល់លទ្ធភាពឲ្យម្ដាយទទួលបានការចេញក្រៅ អាចថែទាំកុមារនៅក្រៅបន្ទប់ឃុំឲ្យបានច្រើន។ មួយទៀត ត្រូវបន្ថែមអាហារូបត្ថម្ភ មានការចាក់វ៉ាក់សាំងដូចកុមារដែលនៅខាងក្រៅ»។
នៅទំព័រចុងក្រោយនៃរបាយការណ៍ បានបង្ហាញអនុសាសន៍របស់អង្គការលីកាដូ ចំនួន ៩ចំណុចធំៗទៅដល់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ និងក្រសួងសង្គមកិច្ច ដែលរួមមាន ស្នើឲ្យពិនិត្យវាយតម្លៃឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយលើស្ថានភាពរបស់កុមារ មុននឹងសម្រេចថាឲ្យគេនៅខាងក្រៅ ឬរស់នៅជាមួយម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ តាមដានស្ថានភាពរបស់កុមារ និងទំនាក់ទំនងរបស់គេជាមួយម្ដាយ និងផ្ដល់កិច្ចការពារនៅពេលកុមាររងការរំលោភបំពាន ឬបញ្ហាសុខភាព ពិចារណាពីការដោះលែងនៅក្រៅឃុំ ឬទោសមិនឃុំខ្លួន ដែលអាចកាត់បន្ថយចំនួនកុមាររស់នៅតាមម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ បង្កើនធនធាន និងថវិកាសម្រាប់ការថែទាំ និងអាហារសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងស្ត្រីដែលត្រូវបំបៅកូនដោយទឹកដោះ។
លោក អំ សំអាត បញ្ជាក់ថា អនុសាសន៍ទាំងនេះ គឺអនុវត្តដូចដែលមានធានាក្នុងច្បាប់៖ «មួយ គឺការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន គឺមិនឃុំតែម្ដង ព្រោះក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌគេឲ្យមានជម្រើសសេរីភាព គឺនៅក្រៅឃុំ។ បើបទល្មើសមជ្ឈិម គួរតែកុំមានការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ន ហើយបើបទល្មើសដែលទាបទៀត គួរតែកុំដាក់ពន្ធនាគារ គឺសុំឲ្យព្យួរ។ បើសិនជាអ្នកដែលមានបទមជ្ឈិម គាត់មានផ្ទៃពោះ ឬមានកុមារទៅតាម គួរតែអាចឲ្យគាត់ធ្វើការសហគមន៍ ដែលក្នុងច្បាប់មានចែង។ នេះជាអនុសាសន៍យូរអង្វែង។ យើងអត់ចង់ឃើញថា ឆ្នាំនេះមានសម្ដេចនាយកមានអនុសាសន៍ យើងធ្វើតែមួយពេលចុះពេលក្រោយ ឆ្នាំក្រោយ?»។
ឆ្លើយតបនឹងការលើកឡើងនេះ ប្រធាននាយកដ្ឋានការពារផ្លូវច្បាប់នៃក្រសួងកិច្ចការនារី អ្នកស្រី កេត ម៉ារឌី មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងតែងតាមដានបញ្ហាទាំងនេះ ប៉ុន្តែការសម្រេចឲ្យកុមារទៅតាមម្ដាយក្នុងពន្ធនាគារ ដោយសារតែពុំមានជម្រើស៖ «មែនទែនទៅ ពន្ធនាគារគេក៏មិនចង់ឲ្យមានកូនទៅជាប់ជាមួយម្ដាយដែរ ប៉ុន្តែពិរុទ្ធជនខ្លះគាត់មិនអាចមានអ្នកណាអាចជួយមើលបាន។ តាមពិតទៅ គេមិនចង់ឃើញមានកូនតូចអីទៅនៅក្នុងហ្នឹងទេ វាលំបាកដែរ»។
ចំណែកអគ្គនាយករងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ លោកទទួលស្គាល់ថា កុមាររស់នៅក្នុងពន្ធនាគារមិនអាចដូចកុមារទូទៅបានទេ។ លោកថា មានអង្គការតិចតួចណាស់ផ្ដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលឲ្យកុមារ។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរូបនេះបញ្ជាក់ថា ការកែទម្រង់នៅតាមពន្ធនាគារកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរពីមួយខែ ទៅមួយឆ្នាំ ហើយកុមារក្នុងពន្ធនាគារក៏ថយចុះជាលំដាប់ដែរ។
របាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារបង្ហាញថា នៅទូទាំងប្រទេសមានពន្ធនាគារចំនួន២៦ ក្នុងនោះថ្នាក់ជាតិចំនួន៤ និងថ្នាក់មូលដ្ឋានចំនួន២២។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥ ជនជាប់ឃុំសរុបមានចំនួនជាង ១ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ (១៥.២៩៦នាក់) ក្នុងនោះមានអ្នកជាប់ឃុំជាស្ត្រីចំនួនជាង ១.២០០នាក់ (១.២៤៣នាក់) ប៉ុន្តែពុំមានតួលេខនៃចំនួនស្ត្រីជាប់ឃុំ ដែលមានកូនតូចរស់នៅជាមួយក្នុងពន្ធនាគារ ត្រូវបានគេដាក់បង្ហាញឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនជំនួយការផ្ទាល់របស់លោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ដួង តារា ស្ងាត់ៗ
- ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ចោទទីប្រឹក្សារបស់លោកថា បានយកឈ្មោះលោកទៅបោកប្រាស់អ្នកដទៃ
- តុលាការចោទប្រកាន់ជំនួយការផ្ទាល់លោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ដួង តារា ពីបទ «ឆបោក»
- អ្នកឃ្លាំមើល ស្នើអាជ្ញាធរឱ្យបង្ហាញការស៊ើបអង្កេតលើទីប្រឹក្សាលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ព័ន្ធករណីទទួលលុយរត់ការឡើងតំណែង
- ក្រុមឆបោកតាមអនឡាញនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃ និងវៀតណាម «រីករាលដាលខ្លាំង»