ការផលិតវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍របស់ក្រុមស្ត្រីជនពិការ
2015.12.26
ស្ត្រីពិការជាច្រើននាក់ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកកាត់ដេរ និងតម្បាញពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើអោយជីវភាពរបស់ពួកគេបានគ្រាន់បើជាងមុន។
មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលលើកឡើងថា ការងារបន្តិចបន្តួចរបស់ជនពិការមិនត្រឹមតែអាចជួយជីវភាពរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងអាចអោយពួកគេគេចផុតពីការរើសអើង ឬមាក់ងាយពីសង្គមបានខ្លះ។
សំឡេងម៉ាស៊ីនដេរបន្តគ្នាបានលាន់ឮម្ដងតិច ម្ដងខ្លាំងទៅតាមកម្លាំងជើងរបស់អ្នកធាក់បានបន្លឺចេញពីជ្រុងម្ខាងនៃហាងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍មួយកន្លែងនៅច្រកផ្លូវខាងមុខសារមន្ទីរទួលស្លែង ក្នុងខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ។
នោះជាសំឡេងដេរវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ដែលផលិតដោយក្រុមស្ត្រីពិការមួយក្រុមនៅក្នុងហាងដែលបើកអោយដំណើរការដោយសមាគមសិប្បកម្មកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ស៊ី.អេច្ឆ.អេ (CHA)។
ក្រៅពីម៉ាស៊ីនដេរនៅក្បែរនោះ ក៏មានកីតម្បាញចំនួន ២ទៀត សម្រាប់ត្បាញសំពត់ហូល និងក្រមាសូត្រ។
ក្នុងវ័យជាង ៣០ឆ្នាំ លោកស្រី បុន បូរិន កំពុងលើកដាក់គោះកី និងបោះត្រល់ចុះឡើងមានប្រសាសន៍ថា ប្រាក់ចំណូលពីការងារនេះបានជួយអោយគាត់ចិញ្ចឹមកូនតូចៗចំនួន ២នាក់ ក្នុងបន្ទុក។ ខុសប្លែកពីពេលមុនដែលអ្នកស្រីពិបាកក្នុងការរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិតខ្លួនឯង ពេលនេះលោកស្រីមានទាំងជម្រកគ្រួសារ និងការងារ៖ «អនាគតទៅចង់បានផ្ទះនៅ ចង់អោយកូនបានរៀនសូត្រអោយបានខ្ពស់ដើម្បីអោយបានជួយម៉ែឪក្រ។ ឪពុកចាស់ហើយប្រពន្ធពិការបែបនេះទៀត»។
លោកស្រី បូរិន ដែលមានស្រុកកំណើតក្នុងស្រុកអង្គរធំ ខេត្តសៀមរាប រៀបរាប់ថា គាត់ពិការជើងខាងស្ដាំតាំងពីអាយុ ១០ឆ្នាំ នៅពេលឃ្វាលគោឆ្ងាយពីភូមិហើយបានជាន់មីន ដែលបន្សល់ទុកពីសម័យសង្គ្រាម៖ «ស្ដាយដែរ! ស្ដាយខ្លួនឯងពិការ អត់ចង់អោយពិការ។ អ្នកពិការវេទនា យ៉ាប់ យើងធ្វើអីអត់កើតដូចគេជើងជា»។
ជាក្មេងពិការរស់ក្នុងគ្រួសារក្រីក្រ លោកស្រីមិនបានទៅសាលារៀនឡើយ។ លោកស្រីរស់នៅពឹងផ្អែកតែទៅលើការប្រើកម្លាំងកាយ ដើម្បីរកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត។ លោកស្រីបញ្ជាក់ជាថ្មីថា ប្រសិនបើពុំមានការងារនៅក្នុងសមាគម ស៊ី.អេច្ឆ.អេ នេះទេ លោកស្រីនឹងបន្តជួបការលំបាកតទៅទៀត៖ «ជីវភាពខ្ញុំក្រ ម៉ែឪខ្ញុំស្លាប់ចោលតាំងពីតូច ខ្ញុំនៅជាមួយបងប្អូន។ នៅផ្ទះខ្ញុំចាក់ជាលរពាក់លក់។ នៅកាលណោះវានឿយ ធ្វើការហាលក្ដៅ នៅនេះយើងនៅមួយកន្លែងក្នុងម្លប់»។
ក្នុងហាងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍របស់សមាគមនេះមានដាក់តាំងលក់វត្ថុដែលផលិតដោយដៃជាផលិតផលតម្បាញ ដេរ និងប៉ាក់ឌិន ក្នុងនោះរួមមានសំលៀកបំពាក់ សំពត់សូត្រ ក្រមាសូត្រ កាបូបតូចធំគ្រប់ប្រភេទ តុក្កតា និងវត្ថុផ្សេងៗទៀត។ វត្ថុទាំងនោះមានតម្លៃចាប់ពី ២ដុល្លារ ឬប្រហែល ៨ពាន់រៀល រហូតដល់តម្លៃជាង ១០០ដុល្លារ ឬប្រហែលជាង ៤០ម៉ឺនរៀល។
កំពុងដោតអង្កាំដោយកម្លាំងដៃស្រាលៗ កញ្ញា ឆើយ សារិត និយាយថា នាងបានចូលមកស្នាក់នៅក្នុងសមាគមនេះរយៈពេល ៥ឆ្នាំមកហើយ។ នាងពិការជើងខាងស្ដាំដោយជំងឺស្វិតដៃជើងតាំងពីនាងមានអាយុ ២ឆ្នាំ។
កញ្ញា សារិត បន្តថា នាងចេះអាន និងចេះសរសេរ ដ្បិតនាងបានទៅរៀនរហូតដល់ថ្នាក់ទី៥ ពេលនេះនាងកំពុងរៀនភាសាអង់គ្លេសក្នុងសមាគម។ នាងរំពឹងថា នឹងអាចមានឱកាសបើកហាងធ្វើពាណិជ្ជកម្មដោយខ្លួនឯង៖ «បើសិនជាខ្ញុំមានលទ្ធភាពអាចបើកបាន ខ្ញុំនឹងបើក ប៉ុន្តែមិនដឹងយ៉ាងម៉េចប្រហែលអត់លទ្ធភាពទេបង!»។
ចំណែកកញ្ញាវ័យ ៣២ឆ្នាំ សុផា វិញលើកឡើងថា បើទោះជានាងអាចផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពខ្លួនឯងបានក៏នាងមិនហ៊ានគិតពីអនាគតរបស់នាងថា ថ្ងៃមុខត្រូវរៀបចំគ្រួសារ ឬយ៉ាងណាឡើយ។ នាងលើកឡើងថា ប្រហែលជាគ្មាននរណាមកស្រឡាញ់ ឬរៀបការនឹងនាងដែលជាស្ត្រីពិការដូចនេះឡើយ។
បើទោះជាយ៉ាងណានាងបញ្ជាក់ដែរថា ការរើសអើងនានាចំពោះរូបនាងពីសំណាក់សាច់ញាតិ និងអ្នករស់នៅឯស្រុកកំណើតរបស់នាងក្នុងស្រុកដងទង់ ខេត្តកំពត បានកាត់បន្ថយច្រើននៅក្រោយពេលដែលនាងបានចូលមកធ្វើការនោះក្នុងសមាគម ស៊ី.អេច្ឆ.អេ។
នៅក្នុងសមាគម ស៊ី.អេច្ឆ.អេ មានស្ត្រីពិការជាង ២០នាក់ កំពុងរៀនកាត់ដេរ ប៉ាក់ និងឌិន។ ពួកគេមានកន្លែងស្នាក់នៅ និងទទួលបានអាហារប្រចាំថ្ងៃបន្ថែមពីលើនេះពួកគេអាចទទួលបានប្រាក់ខែចន្លោះពី៣០ ទៅ ៤៥ដុល្លារ។
អនុប្រធានសមាគម អ្នកស្រី ហេង ថៃលី មានប្រសាសន៍ថា មានការលំបាកមួយចំនួនដែរចំពោះការបង្ហាត់បង្រៀនក្រុមស្ត្រីពិការ ដោយសារពួកគេមិនសូវមានចំណេះដឹងមូលដ្ឋាន ជាពិសេសនៅពេលពួកគេជាអ្នកពិការផ្នែកបញ្ញាស្មារតី។
អ្នកស្រីបន្តថា បើទោះជាយ៉ាងណាការផ្ដល់ជំនាញដល់ស្ត្រីពិការពិតជាបានជួយសម្រួលដល់ការរស់នៅរបស់ពួកគេ៖ «ទៅថ្ងៃអនាគតសំខាន់ជាងគេគឺខ្ញុំចង់តែអោយបងប្អូនពិការមានចំណេះជំនាញ មានចំណូលគ្រប់គ្រាន់»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការជនពិការកម្ពុជា លោក ងិន សៅរ័ត្ន លើកឡើងថា ពិតមែនថា កម្ពុជាមានច្បាប់លើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ តែការអនុវត្តនៅមានបញ្ហាមួយចំនួនដែលធ្វើអោយពួកគេមិនបានទទួលសិទ្ធិនោះពេញលេញនៅឡើយ។
លោក ងិន សៅរ័ត្ន បន្តថា ក្នុងគោលនយោបាយជនពិការបានធានាផ្ដល់ការងារដល់ជនពិការនៅតាមស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជន ប៉ុន្តែការផ្ដល់ចំណេះជំនាញដល់ជនពិការនៅមិនទាន់ឆ្លើយតបតម្រូវការទាំងនោះនៅឡើយ។ លើសពីនេះលើក៏បានផ្ដល់គំនិតមួយចំនួនក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្ដល់ជំនាញដល់ជនពិការសម្រាប់សមាហរណកម្មអាស៊ាន (ASEAN) នៅពេលខាងមុខ៖ «មុខវិជ្ជាជីវៈនឹងបើរកការងារប្រកួតប្រជែងក្នុងតំបន់អាស៊ាន ឬពេលបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែជឿនលឿន គឺយើងមិនអាចប្រកួតប្រជែងទាន់សម័យបានទេ។ អ៊ីចឹងទាមទារអោយក្រសួងគួរគិតធ្វើយ៉ាងម៉េចអោយមានការស្រាវជ្រាវអោយបានច្បាស់លាស់ទៅ ដើម្បីអោយដឹងថា អ្វីជាតម្រូវការពិតប្រាកដរបស់ស្រ្តីពិការក្នុងប្រទេសយើង»។
ធនាគារពិភពលោក (World Bank) និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បង្ហាញថា ទិន្នន័យជនពិការនៅកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នមាន ១០ ទៅ ១៥ភាគរយ នៃប្រជាជនសរុប ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា តួលេខជនពិការបច្ចុប្បន្នមាន ២,១ភាគរយ ស្មើប្រមាណជាង ៣៣ម៉ឺននាក់នៃប្រជាជនសរុប។
ចំពោះអនុប្រធានសមាគម ស៊ី.អេច្ឆ.អេ អ្នកស្រី ហេង ថៃលី ក៏បានអំពាវនាវអោយអាណាព្យាបាលបើកឱកាស និងជនពិការត្រូវពុះពាររករៀនចំណេះជំនាញដែលអាចអោយពួកគេមានជីវភាពសមរម្យ និងកាត់បន្ថយការរើសអើងចំពោះពួកគេ៖ «ខ្ញុំចង់អោយបងប្អូនពិការយើងមានចំណេះជំនាញក្នុងខ្លួន ធ្វើអ្វីក៏ដោយអោយបាន កុំអោយមានការរើសអើងជាមួយប្អូនពិការ។ បងប្អូនពិការខ្លួនឯងត្រូវតែទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលយកចំណេះជំនាញដាក់ក្នុងខ្លួន កុំអោយមានការរើសអើងដូចមុនទៀត»។
រហូតមកដល់ពេលនេះសមាគម ស៊ី.អេច្ឆ.អេ បានបណ្ដុះបណ្ដាលស្ត្រីពិការបានចំនួនជាង ៣០០នាក់ហើយ។ ភាគច្រើននៃអ្នកដែលបានរៀនចប់បានចាកចេញទៅបង្កើតមុខរបរដោយខ្លួនឯង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
- សមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន លោក ហោ សុខុន អតីតព្រះចៅអធិការវត្តច្បារអំពៅ និងមនុស្ស ៣ទៀត