Gollandiyidiki Uyghur yashliri Uyghurlarni xitayning hiylisige aldanmasliqqa ündidi

Özining siyasiy, diniy we milliy heq - hoquqini qoghdash üchün a'ilisini terk étip gollandiyige kéliwalghan bir yash, yéqindin biri wetendiki muhajirlar a'ililirige qiliniwatqan xitaylarning türlük siyasetliri heqqide toxtilip, weten ichi - sirtidiki barliq wetendashlirini bu qétimqi "5 - iyul ürümchi weqesi" din kéyin peyda bolghan muhebbet - nepret meydanini menggü saqlap qilishqa, xitayning hiylisige aldanmasliqqa ündidi.
Muxbirimiz pidaiy
2010.09.24

U, xitaylarning yumshaq wasitiliridin meqset, xelqning ghezep - nepritidin qutulup mayilliqini qolgha keltürüsh üchün qiliniwatqan saxtiliqliri dep izahlap, radi'o anglighuchilirimizgha yürek sözini anglatti.
    
Özining kimlikini ashkarilashni xalimaydighan gollandiyidiki yene bir ziyaliy bu heqte pikir bayan qilip mundaq deydu:  "xitaylarning siyasetliride birer yumshashning bolghanliqi heqqidiki qarashlargha bek qoshulalmaymen. Xitaylar herqachan birer qanliq basturushtin kéyin, jallatliq epti beshirisini perdazlash, aldamchi teshwiqatlirini birer misal bilen küchlendürüsh üchünla waqitliq aldamchiliq qilidu. Bu intayin cheklik da'iridiki bir oyun bolup, bu siyasettiki yumshash déyilmesliki lazim. Bundaq tonush xatagha élip baridu."

U yene, bügünkide weziyette Uyghur éli ichi - sirtidiki Uyghurlar némilerge bekrek diqqet qilishi kérekliki heqqide toxtilip, "xitay lédiri mawzidongning bir sözi bar: 'düshmen qarshi turghanliki nersini biz himaye qilishimiz lazim. Düshmen himaye qilghanliki nersige biz qarshi turushimiz lazim.' Düshmenning bizge paydiliq bolghanni rawa körmeydighanliqidin ibaret bu nuqtidin éytqanda, xitayning bizge téngiwatqan barliq teshebbusliri ziyanliq dep qarilishi, xitaylar cheklewatqan barliq nersiler milliy qediriyetler dep qarilip, qoghdilishi kérek. Mesilen: din we til shularning ichidiki eng muhim ikki qediriyet. Xitaylashturush urunushlirigha ashkara qarshi turush, ret qilish mumkin emes depla mutleqleshtürüwétip, özimizni qoyup bérishke bolmaydu. Ashkara qarshi turghili bolmaydighan nersilerge rohiy qarshiliq bolushi kérek. Buni qilish tamamen mumkin," dédi.
   
Yuqiridiki awaz ulinishidin, xitaylarning siyasettiki hiyle - mikirliri heqqide gollandiyide yashawatqan Uyghur  yashlarning pikir qarashliri toghrisidiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

 
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.