Abdulmejid dawut: “Xitayni maxtawatqan ‛pakistanliq Uyghurlar‚ ning tégi sap Uyghur emes”

“Junggoluq muhajirlar jem'iyiti” ning ezasi abdushükür, abdulhékim we nasirxan qatarliqlar Uyghurlarning xitay hakimiyiti astida yaxshi yashawatqanliqi ilgiri sürgen maqale.

Ötken hepte pakistandiki “Junggoluq muhajirlar jem'iyiti” ning ezasi abdushükür, abdulhékim we nasirxan qatarliqlar islam'abadtiki bir gézitte Uyghurlarning xitay hakimiyiti astida yaxshi yashawatqanliqi, xelq'ara taratqularda Uyghur weziyiti toghriliq déyiliwatqanlarning peqet “Amérikaning oyuni” ikenlikini ilgiri sürgen. Bügün bu heqte radiyomizgha pikir bayan qilghan gilgit-baltistanda yashawatqan Uyghur réstoran sahibi abdulmejid dawut mezkur gézitte Uyghurlar namida pikir bayan qilghanlarning esli Uyghur emeslikini, ularning pakistandiki xitay konsulxanisi bilen hemkarliq ichide ikenliki, ularning Uyghur rayonidiki Uyghurlarghila emes, belki pakistandiki Uyghurlarghimu wekillik qilalmaydighanliqini bayan qildi. Ziyaritimizni qobul mezkur shexslerdin birining a'ile tawabi'ati özlirining ejdadliridin bir teripining afghan ikenlikini tilgha aldi

Melum bolushiche, pakistanda chiqidighan “Sherq kündilik xewerliri” namliq gézitining mushu ayning13 ‏-künidiki sanida pakistandiki “Junggoluq muhajirlar jem'iyiti” ning ezaliridin abdushükür, abduréhim, nasirxan, ezimjan we abduqéyim qatarliqlar ziyaret qilin'ghan bir maqale élan qilin'ghan. Maqalide Uyghurlarning xitay hakimiyiti astida yaxshi yashawatqanliqini ilgiri sürülgen. Ular mezkur maqalide özlirining Uyghur ikenliki we Uyghur rayoni bilen zich alaqisi barliqini tilgha élip, xelq'ara axbaratlarda Uyghur weziyiti heqqide bériliwatqan xewerlerning chinliqini inkar qilghan. Ular bu xewerlerni “Xitayning iqtisadiy we herbiy tereqqiyatini körelmigen we uningdin chöchügen amérikaning oyuni” dep teshwiq qilghan.

Téléfonimiz baghlan'ghan mezkur jem'iyetning rehberlik hey'etliridin beziliri bu heqtiki so'allirimizgha jawab bérishtin özini qachurdi. Beziliri bolsa mezkur maqalide dégenlirining toghriliqini tekitlidi. Nöwette gilgit-baltistanda yashawatqan “Qeshqer-pak réstorani” ning sahibi abdulmejid dawut pakistandiki Uyghurlarning mezkur xewerdin bi'aram bolghanliqi, özining bu xewerning selbiy tesirini tazilash üchün gilgittin rawalpindigha kelgenliki we bu yerdiki tonulghan pa'aliyetchi ömer Uyghur bilen birlikte aldimizdiki künlerde bir qatar pa'aliyetlerni élip baridighanliqini bayan qildi.

Pakistanda mutleq köp sandiki Uyghurlarning wetendiki uruq-tughqanliri bilen 3 yildin buyan alaqe qilalmay azab chékiwatqanliqini bayan qilghan abdulmejid mezkur gézitte déyilgenlerning pakistandiki Uyghurlarning pikrige wekillik qilalmaydighanliqini bayan qildi.

U mezkur gézitte özlirini “Uyghur” dep tonushturghanlarning hemmisiningla sap Uyghur emesliki, ularning Uyghur rayonida bek köp uruq-tughqan we tonush-bilishliriningmu yoqluqi, shunga ularning rayondiki weziyetni chüshinish we hés qilishida mesile barliqini otturigha qoydi.

Mezkur gézitte pikir bayan qilghanlardin ézimjan téléfonimizni qobul qilip özining esli ejdadining afghan ikenliki bayan qildi. U yene mezkur gézitte ismi atalghan sepdashliriningmu ejdadining pütünley afghan yaki bir teripining afghan ikenlikini bayan qildi.

Tonulghan pa'aliyetchi ömer Uyghurmu Uyghurlar namida pa'aliyet élip bériwatqan mezkur shexslerning tégi sap Uyghur bolmighanliqi we yurtidikiler bilen ijtima'iy we héssiy alaqisi yoq déyerlik bolghanliqi üchün ularning yillardin béri pakistandiki xitay elchixanisi bilen alaqiliship kéliwatqanliqini bayan qildi.

Abdulmejid dawutmu ularning pikrining Uyghurlargha emes, xitay elchixanisigha wekillik qilidighanliqi, chünki ularning yillardin béri xitay elchixanisi bilen hemkarliship kéliwatqanliqi we ularning shexsiy menpe'etlirini kapalet astigha élish üchün pakistandiki mezkur gézitte xitayning teshwiqatchiliqini qilghanliqini ilgiri sürdi.

Mezkur jem'iyetning ezasi ezimjan özlirining xitay elchixanisi bilen hemkarliq ichide ikenlikini inkar qilmidi. Mezkur jem'iyetning sabiq re'isi nasirxan özlirining mezkur gézitte qilghan sözlirini aqlashqa tirishti. U Uyghur weziyitining yéqindin buyan yaxshilinishqa qarap yüzlen'genlikini tilgha élish, hökümetlerning yaxshi gépini qilghan chaghda ularningmu yaxshi ish qilishqa qarap yüzlinidighanliqini ilgiri sürüsh arqiliq rayondiki zulum we jiddiy weziyetni wasitilik étirap qildi. Emma u so'alimiz lagérlar mesilisige kelgende téléfonni qoyuwetti.

Muhajir abdulmejid dawut nöwette xitay bilen shérikchiliki bolghan mezkur kishilerge pend-nesihet qilishning orunsiz ikenlikini, ular bilen peqet jama'et sorunlirida chek-chigrani ayrish arqiliq özlirining heqqaniy meydanini saqlaydighan we namayan qilidighanliqini bildürdi.