Zorawan döletlerde puqralarning hoquqi

Mustebitler ichki jehette basturushni yolgha qoyghanda, xushamet qilip tashqi dunyaning eyiblishidin saqlinip qalalaydu hem tashqi dunyaning qollishigha ériship turup ichki jehette yalghanchiliq bilen aldashni we yalingach basturushni yolgha qoyalaydu. 1949 ‏ - Yilidin tartip taki hazirghiche xitay mustemlikichiliri yuqiriqidek siyasetni yolgha qoyup keldi.
 
Jem'iyette  adalet dégen ibare til - alaqe istémaldin chiqip ketkende, puqralar otturisidiki bér - bérige düshmenlik qilish, bér -  bérige méhribanliq qilishning ornigha  ötüp  adalet, insaniyetchilik deydighan insanning exlaq we peziletlik tebi'iti, ademler ara natonush bulup qalidu. Imtiyaz, zorawanliq, yalghanchiliq, achközlük, nomussizliq, nadanliq, qalaqliq, andin namratliq we jinayet pütkül jem'iyetni qaplap kétidu.

Qaranglar, xitay mustemlikichiliri hökümranliqidiki Uyghur jem'iyitige! bundaq jem'iyette ademler musteqil xaraktérini, musteqil pikir qilish rohini yoqitip qoyidu. Eqelli jem'iyet hadislirini bir terep qilish we eqelli jem'iyet alaqiliride ademler imtiyazning bir terep qilishigha tayinip qalidu. Bundaq ishlarni bir terep qilghuchi qanun bolmighan bir elde insanning insan tebi'iti nabut bolushqa uchraydu. Insan tayan'ghidek exlaqning kuchi yoq, insan tayan'ghidek qanunning kuchi yoq, insan tayan'ghidek adaletning küchi yoq. Bundaq ehwalda insan, hoquq  bilen pulning kuchidin peyda bolghan imtiyazliq tebiqining yalingach zorawanliqigha yüzlen'gen bolidu. Hadislerni perq étish, hadisilerni bir - birige sélishturush iqtidaridin ayrilip qalidu, höküm qilish iqtidaridin ayrilip qalidu. Insanning ching turidighan prinsipi bolmaydu, bolghandimu yatar jayi türme bolidu.

Bér döletning güllinishi armiyige baghliq bolattimu, saqchining küchige baghliq bolattimu yaki adaletni jari qildurushqa baghliq bolattimu dégen mesilide , bir döletning güllinishi, barawerlik ustige teshkillen'gen jem'iyetning her qaysi saheliride adaletni yétekchi prinsip qilghan  ijtima'iy tüzümge baghliq bulatti.

Xitay mustemlikichiliri hökümranliq qiliwatqan Uyghur jem'iyitide, ya könglidiki sözni iéytalmisa, ya könglidiki sözni yazalmisa,Uyghurning derdini soraydighan qanun bolmisa, Uyghurning teleplirini anglaydighan organ bolmisa, Uyghurgha hésdashliq qilidighan bir kuch bolmisa,  Uyghur qandaq qilghuluq?! xitayning yalghanchiliqi aldida özini bezlep, xitayning zorawanliqi aldida qaymuqup , temtirep Uyghur bu künlerni qandaq ötküzer? yéqindin béri ata -  anisi qolgha élinip ketti, yétim qalghan  baliliri atalmish parawanliq öyliride yekleshke uchridi, hetta xitaylargha sétip bérildi.

Bu dunyagha qandaq keldi Uyghur, yene bu dunyadin qandaq kétidu Uyghur? qeshqer shehiri chéqiliwatidu, ghuljida turpanyüzide almiliq baghlarni xitay köchmenliri tartip alimen deydu, bulaq dadamtuda xitay köchmenliri uyghürlarning qolidin yerlerni tartip éliwatidu ....

Eger bilseng Uyghur, qanunmu özüng iding! eger bilseng Uyghur, saqchimu özüng iding! eger bilseng uyghür ,özüng özüngge sékiritar, özüng özüngge re'is, özüng üchün ziyaliy, özüng üchün déhqan iding Uyghur!  bilseng, peqet özüngge özüng kérek iding Uyghur !!!