19-يانۋاردا ئالماتا شەھىرىنىڭ زاريا ۋوستوكا مەھەللىسى قەبرىستانلىقىدا قازاقىستان ئۇيغۇر ياشلىرى بىرلىكىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن ئاتاقلىق ئۇيغۇر ناخشىچىسى مۇرات ناسىروفنى خاتىرىلەش مۇراسىمى بولۇپ ئۆتتى.
قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇرلار ئارىسىدىن يېتىشىپ چىققان ئۇيغۇر پودپولكوۋنىك تۇرسۇنتاي راخمانوف يېقىندا كېسەل سەۋەبىدىن 66 يېشىدا بېشكەكتە ۋاپات بولدى.
بۇنىڭدىن 67 يىل ئىلگىرىكى، 1945-يىلى، 12-ئاينىڭ 30-ۋە 1946-يىلى، 1-ئاينىڭ 3-كۈنى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى بىلەن گومىنداڭ مەركىزىي ھۆكۈمىتى ئۈرۈمچىدە تىنچلىق سۆھبىتى ئۆتكۈزۈپ، «11 ماددىلىق بىتىم» گە ئىمزا قويغان پەيتتە جاڭ كەيشىنىڭ ئوغلى جاڭ جىڭگو موسكۋانى زىيارەت قىلىپ، ستالىن بىلەن كۆرۈشكەندە مەخسۇس شەرقىي تۈركىستان (شىنجاڭ) مەسىلىسىنى مۇھاكىمە قىلغان ئىدى.
ياپونىيىلىك ئىستراتېگىيە مۇتەخەسسىسى ھىگاشى تارو ياپونىيە يېڭى ھۆكۈمىتى قۇرۇلغانلىقى مۇناسىۋىتى بىلەن «بېيجىڭ سېنكاكۇ ئارىلى بىلەن شەرقىي تۈركىستان مەسىلىسىدە ئەندىشىدە قالدى» سەرلەۋھىلىك ماقالىسىنى ياپونىيىدىكى «دۇنياۋى دوستلار كۇلۇبى» دا سۆزلىگەن.
رۇسىيىلىك تارىخچى ئالېكساندىر قادىربايېف ئۇزۇن يىللاردىن بۇيان ئوتتۇرا ئەسىر قەبىلىلىرى، خەلقلىرى، شۇ جۈملىدىن ئۇيغۇرلار تارىخى بويىچىمۇ تەتقىقاتلار ئېلىپ بارغان.
