Iran bilen amérika qatarliq alte dölet kélishimi türlük inkas qozghidi

Muxbirimiz ümidwar
2013.11.25

24-Noyabir küni amérika, rusiye, en'gliye, gérmaniye, firansiye we xitaydin ibaret 6 dölet tashqi ishlar ministirliri jenwede iran bilen uran tawlashni cheklesh mesilisi boyiche kélishim hasil qilghandin kéyin, xelq'ara miqyada inkas qozghighan idi. Amérika prézidénti barak obama bu kélishimge yuqiri baha bérip, uning “Muhim qedem” ikenlikni körsetken idi.

Mezkur kélishimde iranning alte ayliq möhlet ichide uran tawlashni toxtitishi we ikkinchi qedemde omumyüzlük mesile hel qilish kélishimi tüzüsh qarar qilin'ghan.

Melum bolushiche, mezkur kélishim heqqide iran terep bilen amérikining chüshendurüshide perqliq terepler körülgen bolup, amérika awazining xewer qilishiche, iran prézidénti rohaniy iranning dunyaning chong döletliri bilen tüzgen mezkur kélishimining abidilik ehmiyitige ige ikenlikini körsetken hemde bu kélishimning iranning yadro hoquqining étirap qilinishi we xelq'araliq imbargoning toxtilishining bashlinishi ikenlikini tekitligen. U, iranning uran tawlashni dawamlashturidighanliqini eskertken.

Emma, amérika dölet ishliri ministiri jon kérri iran bilen tüzülgen mezkur kélishim heqqide chüshenche bérip, “Iranning uran tawlash herikitini dawamlashturush hoquqi yoq. Biz ularning uran tawlash hoquqini étirap qilmaymiz. Yadro qorallirini kéngeytmeslik shertnamiside békitilgendek, bu nahayiti éniq, iranning urna tawlash hoquqi yoq” dep körsetken.

Birleshme agéntliqining yézishiche, shenbe küni isra'iliye rehbiri bénjamin nétanyaxu mezkur kélishimni inkar qilip, uni “Tarixiy xataliq” dep atighan.

Prézidént obama nétanyaxu bilen téléfonda sözliship, amérikining isra'iliyining bixeterliki heqqidiki wedisidin hergiz tewrenmeydighanliqini, hetta özining isra'iliyining iranning meqsitige nisbeten gumani qarashta ikenlikini chüshinidighi'anliqini bildürgen.

Iran bilen alte döletning yadro mesiliside kélishim hasil qilghanliqi zor ilgirilesh bolup, bu hem amérika bilen iran arisidiki tunji qétimliq kélishim hésablinidiken.

Firansiye tashqi ishlar ministiri 25-noyabir küni, iranning xelq'ara jem'iyet bilen kélishimge kelgenliki üchün 12-aydin bashlap, iran'gha qaratqan bir qisim imbargolarni bikar qilidighanliqini bildürgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.