Amérika bashchiliqidiki töt döletning xitaygha qarshi qattiq tedbirlerni alidighanliqi ilgiri sürüldi
2018.02.05
Amérika, awstraliye, yaponiye, hindistan qatarliq 4 döletning jenubiy déngizda xitaygha qarshi bezi ortaq tedbirlerni alidighanliqi ilgiri sürüldi. “Amérika awazi” radi'osining xewer qilishiche, yuqiriqi 4 dölet bu yil bayanat élan qilish, déngizda xitaygha reqib döletlerge yardem bérish, ixtilaptiki déngiz yollirida ortaq herbiy manéwir ötküzüsh qatarliq wasitilerni qollinishni pilanlimaqta iken.
“Amérika awazi” ning xewiride, xitayning jenubiy déngizdiki herbiy eslihelirige biwasite xiris qilishning ornigha yuqiriqidek tedbirler arqiliq uninggha taqabil turush mumkinliki bildürülgen. Xewerde ashkarilinishiche, yuqiriqi 4 döletning bashliqliri ötken yili 11-ayda manilada körüshkende jenubiy déngizning qatnash erkinlikini qandaq qoghdashni muzakire qilghan. Xewerde yene yuqiriqi döletlerning bu yil jenubiy déngizda herbiy herikitini köpeytidighanliqi, “Bu döletlerning amérika bilen herbiy hemkarliqni körünerlik kücheytishi xitaygha küchlük signal béridighanliqi” bildürülgen. Xewerde bayan qilinishiche, xitaygha taqabil turushning yene bir tedbiri bu rayondiki döletlerge qoral-yaraq sétip bérip, ularning herbiy küchini kücheytish iken. Birleshme agéntliqning düshenbe küni xewer qilishiche, amérika dölet ishliri ministirliqining qoral-yaraq sodisigha mes'ul diplomati, bash elchi tina kaydanof sherqiy jenubiy asiyadiki hökümetlerni qoral-yaraq sétiwélip, özini qoghdashqa righbetlendüridighanliqini bildürgen. U, bu sözni sin'gaporda ötküzülgen xelq'ara hawa körgezmisi munasiwiti bilen muxbirlarning téléfon ziyaritini qobul qilghanda dégen. Kaydanof sözide, sherqiy-jenubiy asiyadiki döletlerni amérikining “F-35 Tipliq urush ayropilanigha oxshash qorallarni sétiliwélishigha barliq amallar bilen righbetlendürimiz”, dégen. Xitay kölimi 5.3 Milyon kwadrat kilométirliq jenubiy déngizning mutleq köp qismida igilik hoquq barliqini élan qilip, bu rayondiki bezi arallargha herbiy eslihelerni orunlashturghan. Bu shu etraptiki döletlerning endishisini qozghapla qalmay, xelq'ara erkin déngiz qatnishigha xiris peyda qilghan idi.