Америка истихбарати: америкада таҗсиман вирус һәққидә тарқалған вәһимилик сахта учурларниң кәйнидә хитай

Америкадики 6 истихбарат оргини америкада таҗсиман вирус һәққидә вәһимилик хәвәрләрниң тарқилишида хитайниң қоли барлиқини билдүргән.

“ню-йорк вақти” гезитиниң игилишичә, бу йил март ейиниң оттурилирида америкадики милйонлиған кишиниң телефонлириға вирус һәққидә вәһимилик учурлар кәлгән. Учурларда “америка президенти трампниң пат йеқинда дөләтни пүтүнләй қамал астиға алидиғанлиқи, шуңа кишиләрниң дәрһал тәйярлиқ нәрсә-керәклирини толуқлап, тәйярлиқ көрүши керәклики” йезилған. Йәнә бәзи учурларда, трамп һөкүмитиниң бу қарарни қамал мәзгилидики қалаймиқанчилиқларниң алдини алидиған әскәрләрни йөткәшни тамамлап болған һаман елан қилидиғанлиқи йезилған.

“ню-йорк вақти” гезитиниң билдүрүшичә, бу учурлар 48 саәт ичидә амма арисида кәң тарқилип, вәһимә пәйда қилған болуп, ақсарай дөләт бихәтәрлик кеңиши твиттер арқилиқ бу учурларни “ялған” дәп уқтуруш чиқарған.

Америка истихбарат саһәсидики исмини ашкарилимиған алтә әмәлдар бу сахта учурларни хитайларниң сигнал мунбәрлирини қоллиниш арқилиқ кәң тарқатқанлиқини ениқлап чиққанлиқини ейтқан. Бирақ, хизмәт мәхпийәтлики сәвәблик уни қандақ ениқлиғанлиқи һәққидә тәпсилий учур бәрмигән.

Уларниң ейтишичә, бу қетимлиқ вәқәдә сахта учурларниң биваситә һалда америкалиқларниң қол телефонлириға келиши алаһидә диққәт қозғайдиған болуп, илгири улар бундақ әһвалға учрап бақмиғаникән. Бу қетимлиқ вәқә америка истихбарат даирилириниң хитай, русийә вә башқа дөләтләрниң сахта учур тарқитиштики йеңи усуллири үстидә тәкшүрүш әп беришиға йол ачқан.

Мәлум болушичә, хитай йәнә бир қисим иҗтимаий таратқуларда вә учур әплиридә сахта кимликләр арқилиқ һесаб ечип сахта учурларни тарқитидикән, буниң билән әмәлийәттин бихәвәр милйонлиған америкалиқлар бу учурларни кәң тарқитидикән. Хитай һазир русийә илгири қолланған тактикиларни үлгә қилип, америка җамаити арисида зор пикир ихтилапи пәйда қилишқа тиришмақтикән.

Хәвәрдә ейтилишичә, америка истихбарат хадимлири һазир хитайниң америкадики дипломатик вәзипидики кишиләрниң бундақ сахта учурларниң тарқилишида роли бар-йоқлуқини тәкшүрмәктикән. Америка хели бурунла хитай дипломатларни тәкшүрүшни күчәйткән болуп, өткән йили сентәбирдә америка ташқи ишлар министирлиқи хитайниң америкада турушлуқ икки нәпәр хадимини җасуслуқ гумани билән мәхпий қоғлап чиқарғаникән.

Хитай тәрәп болса бу һәқтики хәвәрләрни рәт қилған. Хитай ташқи ишлар баянатчиси җав лиҗийән 21-апрел күнидики баянатида бу һәқтики хәвәрләрниң асасий йоқлуқини ейтқан.

Бу мәсилә америка-хитай арисидики сүркилишни йәниму күчәйтиши мумкинкән.