Awam palata ezasi ilxan ömer: “Xitay Uyghurlargha qarita'insaniyetke qarshi turush jinayiti sadir qilmaqta”

Muxbirimiz erkin
2019.05.27

Amérikadiki démokratchilar partiyesidin bolghan awam palata ezasi ilxan ömer ötken hepte dölet mejliside söz qilip, xitayning Uyghurlargha qarita insaniyetke qarshi turush jinayiti sadir qiliwatqanliqi, amerikaning buninggha qarshi derhal tedbir qollinishi kéreklikini bildürgen.

Ilxan ömer amerikaning tunji ikki neper musulman ayal awam palata ezasining biri bolup, u “Uyghur kishilik hoquq qanun layihisi” ge képillik bergen siyasetchilerning biridur. Ilxan ömer ötken hepte dölet mejlisining omumiy yighinida sözge chiqip, yuqiriqi sözlerni qilghan. U: “Men bügün xitayning Uyghurlargha qarita insaniyetke qarshi dehshetlik bir jinayet sadir qiliwatqanliq mesilisini otturigha qoyimen. Xitayda bir milyondek Uyghur musulmanliri atalmish ‛qayta terbiyelesh lagérliri‚ da tutup turulmaqta. Bu lagérlar heqqidiki xewerler nahayiti cheklik. Her xil alametler bu jaylarda jismaniy we rohiy qiynashlarning élip bériliwatqanliqini körsetmekte. Bu alametler irqiy qirghinchiliqning muqeddimisi. Bizning buninggha qarita tedbir qollinish küchimiz bar” dégen.

U sözide yene xitay hökümitining telipige bina'en 22 neper Uyghurning gu'entanamo lagérida 12 yil tutup turulghanliqini bildürüp, burun bezi Uyghurlarning amerikaning “Térrorluq tizimliki” ge kirgüzülüshtek ehwallarning yüz bergenlikini, xitayning yene bezi Uyghurlarni naheq halda “Térrorluq tizimliki” ge kirgüzüshi tamamen mumkinlikini tekitligen.

U yene bezi amérika karxanilirida Uyghurlarning tutqun qilinishidin paydigha érishishtek ehwallarning mewjutluqini eskertip, bu karxanilarning derhal tekshürülüshi we jazalinishini telep qilghan. Ilxan ömer “Wol-stérét zhurnili” gézitining xewirini neqil keltürüp mundaq dégen: “‛wol-stérét zhurnili‚ gézitining xewiride kokakola, gep, kraftxendsni öz ichige alghan amérika karxanilirining Uyghurlarning tutqun qilinishidin maddiy paydigha érishiwatqanliqi körsitilgen. Bular choqum tekshürülüshi we qanun boyiche jazalinishi kérek.”

Ilxan ömer yéqinqi ikki hepte ichide Uyghur mesilisini amérika dölet mejlisining omumiy yighinida otturigha qoyghan ikkinchi awam palata ezasidur. Buning aldida démokratchilardin bolghan awam palata ezasi suzan wayld sözge chiqip, amérika kéngesh we awam palatalirini “Uyghur kishilik hoquq qanun layihisi” ni tézrek maqullashqa chaqirghan idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.