Awstraliyelik Uyghurlar hökümetni ghayib bolghan uruq-tughqanlirining aqiwiti heqqide xitaygha bésim ishlitishke chaqirghan

Muxbirimiz erkin
2019.04.15

“Nyu-yorktiki york waqti géziti” 13‏-aprél küni awstraliyediki Uyghurlar heqqide xewer élan qilip, awstraliyediki Uyghurlarning hökümetni ghayib bolghan uruq-tughqanlirining aqiwiti heqqide xitaygha bésim ishlitishke chaqiriwatqanliqi, lékin awstraliye hökümitining yéterlik bésim ishlitelmeywatqanliqini ilgiri sürgen.

Xewerde, Uyghurlar awstraliye hökümitining xitayning lagérlirini tenqid qilishni kücheytishini telep qilsimu, lékin hökümetning 2018‏-yili 11‏-ayghiche héchqandaq inkas bildürmigenliki, uning peqet ötken yili 11‏-ayda andin bashqa gherb döletliri bilen birge tutqunlarni qoyup bérishni telep qilghanliqi bildürülgen. Xewerde qeyt qilinishiche, nöwette kanbérraning béyjing bilen bolghan munasiwiti nazuk bolup, u xitay mesiliside özining iqtisadiy éhtiyaji bilen dölet bixeterlikini qandaq tengpunglashturush mesilisige duch kelmektiken. Xewerde awstraliyening inkasi bezi Uyghur pa'aliyetchilirining naraziliqini qozghighanliqi bildürülgen.

Awstraliyediki Uyghur pa'aliyetchi nurgül sawut “Nyu-york waqti géziti” ning muxbirigha “Ularning mes'uliyitidin qéchishi bilen biz bir yériqqa kirip qéliwatqandek bolduq, lékin a'ililerni saqlap turalmaydu” dégen. Awstraliye la trob uniwérsitétining Uyghurshunas mutexessisi jéymis léyboldning bildürüshiche, awstraliyening Uyghur mesilisige asta inkas bildürüshige uning sodida qismen xitaygha tayinishi seweb bolghan iken. U: “Biz iqtisadiy jehette xitayning aldida ishen'güsiz derijide passip ehwalgha chüshüp qalduq” dégen. Lékin xewerde yene awstraliye tashqi ishlar ministirliqining sözi neqil keltürülgen bolup, uningda awstraliye “Xitayni Uyghur we bashqa musulmanlarni xalighanche tutqun qilishni toxtitishqa dawamliq chaqiridu” déyilgen.

Xewerde qeyt qilinishiche, xitayning Uyghurlarni keng kölemlik teqiblishi we yighiwélish lagérlirigha qamishi xitay hökümitige yéqin Uyghurlarnimu musteqilliq yoligha élip kirgen. Xewerde, uruq-tughqanliri ghayib bolghan perhat hebibulla isimlik bir Uyghur yash ziyaret qilin'ghan. Ata-anisi xitay kompartiyesi we uning saqchi organlirida ishligen perhat hebibulla, özining qizil bayraq astida chong bolghanliqi, “Biraq hazir musteqilliq üchün küresh qilishimiz kérek, dep qaraydighanliqi” ni bildürgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.