Éléy wéysélning oghli b d t ning Uyghurlar mesiliside “Heriketke ötüsh waqti kelgenliki” ni bildürdi
2022.01.28
Yehudi qirghinchiliqining shahiti, “Nobél tinchliq mukapati” ning sahibi we ataqliq yehudi insanperweri éléy wéysélning oghli élisha wéysél 27-yanwar ötküzülgen b d t ning “Yehudi qirghinchiliqini xatirlesh” yighinida, b d t ni Uyghurlar mesiliside heriketke ötüshke chaqirghan. U: “Bu bizning heriketke ötüsh waqtimiz,” dep körsetken. Élisha wéysél sözide yene xitayning Uyghurlargha séliwatqan zulumlirini yehudi qirghinchiliqi jeryanida yüz bergen wehshiliklerge sélishturghan.
Élisha wéysélning eskertishiche, uning mustebit hakimiyetlerge bolghan köz qarishi “Ata-bowilirining yehudiy hayatini hörmetlesh we dawamlashturush, shundaqla yehudilarni yoqilish girdabigha apirip qoyghan yehudi düshmenlikige qarshi turush” tirishchanliqi iken.
Élisha wéysélning dadisi éléy wéysél yehudi chong qirghinchiliqi mezgilide gérmaniye natsistlirining oswitz we buxénwald jaza lagérlirigha qamalghan. U jaza lagérliridin saq qutulghan bolsimu, biraq uning dadisi, anisi we singlisi natsistlar teripidin öltürülgen. Éléy wéysél yehudi chong qirghinchiliqidin kéyin ataqliq yazghuchigha aylan'ghan, shundaqla amérika paytexti washin'gtondiki yehudi qirghinchiliqi xatire muziyining qurulushgha yardem bergen.
2016-Yili wapat bolghan éléy wéysél özining élip barghan insanperwerlik xizmetliri üchün “Nobél tinchliq mukapati” we amérika prézidéntining “Erkinlik mukapati” gha érishken. Élisha wéysél sözining dawamida yene b d t ning dawamliq isra'éliyeni eyibleydighanliqini tenqidlesh bilen bir waqitta, uning Uyghurlarning teqdirige köz yumghanliqinimu eyibligen. U: “Dunya Uyghur a'ililirini mejburiy ayriwétishke, medeniyitini yoqitishqa köz yumghanséri, bérma, da'ish, talibandek diktator hakimiyetlerning rohin'galar, yezidiler we ayallargha zulum qilishini qolaylashturidu,” dégen.