Ötken yérim yilda éshincha emgek küchini yötkesh bir milyon adem qétimdin éship ketken
Uyghurlar diyaridiki hökümet organlirining “Uyghurlarni bay qilish” sho'arining bir muhim mezmuni yillardin buyan “Éshincha emgek küchi” dep qaralghan Uyghur yashlirini herqaysi jaylargha yötkep ishqa orunlashturush bolup kelgen idi.
“Shinjang géziti” ning 13-iyuldiki xewiride 2018-yilining aldinqi yérimida xitay hökümitining yézilardiki “Éshincha emgek küchi” ni bir milyon 397 ming adem qétim yötkep ishqa orunlashturghanliqi, buning bilen yilliq wezipining 52 pirsenti orunlinip bolghanliqi éytilidu.
Xewerdin melum bolushiche, “Shu jayda yaki yéqin jaylarda we yaki ichkiri ölkilerde ishqa orunlashturush” sho'ari boyiche xitay da'iriliri asasliqi qeshqer, xoten qatarliq jaylardiki yézilardin emgek küchlirini yötkigen. Bu xildiki emgek küchlirini yötkesh üch yilliq pilan boyiche ijra qiliniwatqan bolup, ular “Ishqa orunlashturush” namida qoshna nahiyeler we ichkiri ölkilerdiki zawutlargha ishchiliqqa yötkelgen. Ichkiri ölkilerge yötkep orunlashturush nisbiti ashurulghan.
Ötken mezgilde bu xildiki “Éshincha emgek küchi” yötkeshning emeliyette Uyghur yashliridin erzan emgek küchi ornida paydilinish ikenliki heqqide köplep pikirler otturigha chüshkenliki melum. Uyghur pa'aliyetchiliridin perhat yurungqash bu heqte pikir qilip, “Uyghurlar diyarida shunche köp éshincha emgek küchi mewjut bolsa u halda ichkiri xitaydin Uyghurlar diyarigha emgek küchi yötkeshning néme hajiti?” deydu.
Analizchilar bu heqte xelq'ara qanunlardin misal keltürüp, “Yerlik Uyghurlarni öz yurt-makanliridin mejburiy ayrip, bashqa jaylargha köchürüsh emeliyette yerlik milletler heqqidiki xelq'araliq qanun-nizamlarghimu éghir derijide xilapliq qilghanliq” dédi.