Uyghur aptonom rayonida yéqinqi 4 yil ichide aran 23 adem ichki ezasini i'ane qilghan

Uyghur aptonom rayoni 2013‏-yildin bashlap adem ichki ezalirini i'ane qilish xizmitini bashlighan. Biraq i'ane qilish xizmiti bashlan'ghan yéqinqi 4 yildin béri aran 1000 gha yéqin adem ichki eza i'ane qilishqa iltimas qilghan. Bu jeryanda aran 23 adem ichki ezasini i'ane qilghan.

Xitay axbarat wasitilirining bildürüshiche, ichki eza i'ane qilghan bu 23 ademning eng kichiki 3 yash, eng chongi 73 yashta iken.

Ürümchide chiqidighan “Shinjang merkiziy sheher géziti” ning peyshenbe küni bergen xewiride, Uyghur aptonom rayonining adem ichki ezalirini i'ane qilish xizmitini qéliplashturushqa bashlighanliqini bildürgen. Xewerde qeyt qilishiche, shu munasiwet bilen aptonom rayonluq qizil krést jem'iyiti 12‏-séntebir küni ürümchide memliketlik adem ichki ezalirini i'ane qilishni maslashturghuchi xadimlarning memliketlik terbiyilesh kursini achqan.

Biraq xitayning ichki eza köchürüsh xizmiti bezi xelq'ara kishilik hoquq pa'aliyetchiliri we xitay öktichilirining tenqidige uchrap kelgen. Ularning qarishiche, xitayda adem ichki ezalirini köchürüshi nahayiti chong soda bolup, uningda xitayning teptish, sot, j x, edliye organliri we bezi doxturxanilirining qoli bar iken. Ular, falun'gongchilar we ölüm jazasigha höküm qilin'ghan Uyghurlar we bashqa mehbuslarning xitaydiki ichki eza bilen teminleshning asasliq menbesi ikenlikini qeyt qilip kelgen.

Xitay hökümiti 2015‏-yili 1‏-bashlap mehbuslarning ichki ezasini ishlitishni toxtatqanliqini bildürüp, bu heqtiki tenqidlerni ret qilip kelgen bolsimu, emma xitayda her yili ölüm jazasi bérilgen mehbuslarning sanini izchil mexpiy tutup keldi.

Uyghur aptonom rayonining adem ichki ezaliri i'ane qilishni bashqurush merkizi 2015‏-yili qurulghan. “Shinjang merkiziy sheher géziti”ning xewiride bildürüshiche, 12‏-séntebir ürümchide bashlan'ghan kursqa xitayning her qaysi ölkiliridin 97 kursant qatnashqan bolup, ulargha kursni püttürse, guwahname tarqitip bérilidiken.