Jewher dadisi ilham toxtigha bérilgen 2016-yilliq martén ennalis kishilik hoquq mukapatini tapshuruwaldi
11-Öktebir küni meshhur Uyghur ziyaliysi ilham toxtining amérikida oquwatqan qizi jewher dadisigha wakaliten, ilham toxtigha bérilgen 2016-yilliq martén ennalis kishilik hoquq mukapatini shwétsariyining jenwe shehiride ötküzülgen murasimda tapshuruwaldi.
Murasim meydanidin yollan'ghan uchurlardin melum bolushiche, jewher ilham toxti ependining dosti indi'ana uniwérsitétining tibetshunas proféssori illi'ot spérling ependi bilen birlikte sehnige chiqip, dadisigha wakaliten mukapatni tapshuruwalghan. Jewher teshekkür sözide “Baliliq dewrimde dadamning néme üchün özini untughan halda bu qeder pidakarliq bilen bashqilargha yardem qilidighanliqini, öz xelqi üchün sözleydighanliqini chüshenmeyttim. Dadam da'im manga, chong bolghanda chüshinisen deytti. Mana hazir dadamning néme üchün bu sözlerni manga qilghanliqini chüshendim. Dadam öz xelqi üchün bedel tölidi, bundaq bolghan iken, u haman erkinlikke érishidu!” dégen.
Bu yil 27-aprél küni ilham toxti ependi 1991-yili wapat bolghan meshhur kishilik hoquq pa'aliyetchisi martén ennalist namigha tesis qilin'ghan “Martén ennalist kishilik hoquq mukapati”gha namzat qilip körsitilgen we 7-ayda mezkur mukapatqa érishidighan axirqi 4 namzatning biri bolup tallan'ghan idi.
Xitayning béyjing merkizi milletler uniwérsitétining dotsénti ilham toxti ependi Uyghurlarning qanuniy heqlirini ashkara telep qilghanliqi üchün 2014-yili 23-séntebir küni xitay hökümiti teripidin muddetsiz qamaq jazasigha höküm qilin'ghan. Ilham ependi türmide jaza mudditini ötewatqan ikki yildin buyan xelq'arada uni qoyup bérish chaqiriqi kücheygen we uninggha birqanche qétim kishilik hoquq mukapatliri bérilgen bolup, 2014-yili 5-ayda amérika qelemkeshler jem'iyiti ilham toxtigha “Barbara goldsimis erkinlik mukapati” ni bergen bolsa, 2014 yilining b d t medeniyet, ilim-pen we ma'arip teshkilati teripidin “Isma'il gaspirali yili” dep élan qilinish munasiwiti bilen, 2014-yili 31-öktebir küni türk dunyasi zhurnalistlar jem'iyiti ilham toxti ependige “Isma'il gaspirali xelq'araliq insan heqliri we zhurnalistlar mukapati”ni bergen we ilham toxti ependi yawropa parlaménti teripidin 2016-yilliq “Saxarof erkinlik mukapati” ning namzati qilip körsitilgen idi.