“җәнубий хитай әтигәнлик почтиси” гезити: “хитай уйғурларни ‛қайта тәрбийәләш‚ лагерлиридин хитайниң башқа җайлириға пиланлиқ йөткимәктә”
2020.05.04
Хоңкоңда чиқидиған инглиз тилидики “җәнубий хитай әтигәнлик почтиси” гезити 3-май күни хәвәр берип, хитайниң уйғурларни шинҗаңдики “қайта тәрбийәләш” лагерлиридин “ишқа орунлаштуруш” намида хитайниң башқа җайлириға йөткәшни пиланлиғанлиқини билдүрди.
Хәвәрдә тәкитлишичә, бу пиланда һәр қайси өлкиләргә сан чүшүрүп берилгән болуп, бу пилан өткән йили тамамланған болсиму, лекин корона вируси юқуми сәвәблик кашилиға учриған икән. Хәвәрдә бу пиланниң кечикиши “хитай һөкүмитиниң шинҗаңда йиғивелиш лагерлирини ишлитишини ақлишиға қарита тәһдит пәйда қилғанлиқи” тәкитләнгән.
Хәвәрдә қәйт қилинишичә, нөвәттә корона вируси юқуми контрол қилинип, хитай һөкүмитиниң уйғур ишләмчилирини йөткәш пилани әслигә кәлгән. Хәвәрдә учур билән тәминлигүчи бириниң сөзи нәқил кәлтүрүлгән болуп, у: “гәрчә кесәллик иқтисад вә әмгәк базириға қаттиқ тәсир қилған болсиму, лекин хитай даирилири мәзкур пиланни давамлиқ иҗра қилишни қарар қилди. Улар бу пилан шинҗаңдики қайта тәрбийәләшни мәркәз қилған сиясәтниң мувәпәқийитини намаян қилиду дәп қарайду,” дегән. Хәвәрдә тәкитлишичә, мәзкур пиланда хитайдики 19 өлкә вә шәһәргә сан чүшүрүп берилгән.
Хәвәрдә шенҗенға 50 миң, гуаңдуңдики шавгүән шәһиригә 30 миңдин 50 миңғичә, фуҗиән өлкисигә он миңлиған сан чүшүрүп берилгәнлики, уларниң бу уйғурларни басқучларға бөлүп орунлаштуруши тәләп қилинғанлиқи, бу йил 3-айда әнхуй өлкисигә 1560 нәпәр уйғур ишләмчиниң орунлаштурулғанлиқи билдүрүлгән. Хәвәрдә йәнә мәзкур учур билән тәминлигүчиниң “шинҗаңдики ишсизлиқ мәсилиси һәрқандақ бәдәлгә қаримай, һәтта юқумғиму қаримай һәл қилиниши керәк,” дегәнлики тәкитләнгән.