Dangliq kiyim markilirini sétish shirketliri mejburiy emgekke chétishliqi tüpeylidin tekshürüshke duch kelgen
2021.07.05
“Nyu-york waqti géziti” ning 4-iyul xewer qilishiche, fransiye térroluqqa qarshi turush teptish ishxanisi zara (Zara), yuniklo (Uniqlo) qatarliq dangliq markilarning “Insaniyetke qarshi jinayet” bilen, yeni Uyghurlarning qan-terini sümürüsh qilmishi bilen munasiwiti bar-yoqluqini tekshürüshke bashlighan.
Xewerde bildürülüshiche, bu yil 4-ayda kishilik hoquq teshkilatliri we xitaydiki qamaqni bashtin kechürgen bir Uyghur ayal yuqiriqi shirketler üstidin erz qilghan. Bu dewa dunyaning her qaysi jayliridiki dangliq kiyim-kéchek sétish shirketliri duch kéliwatqan mejburiy emgek mesilisini qayta otturigha qoyghan. Chünki sétiliwatqan kiyim-kécheklerge ishlitilgen paxtilarning beshtin bir qismi Uyghur rayonidin kélidiken. Dangliq markilarning mal we xam eshya menbesini tekshürgende, Uyghur rayondiki mejburiy emgekke chétishliq bolup qélish éhtimali chong bolidiken.
Kishilik hoquq teshkilati adwokati williyam bordonning éytishiche, bu qétimliq tekshürüsh dangliq kiyim-kéchek sétish shirketlirining kirim menbesini éniqlashning qimmetlik pursiti hésablinidiken. U mundaq dégen: “Bu tekshürüshte kishilik hoquqqa xilapliq qilish bedilige béyighan, andin mallirini fransiye qatarliq döletlerge import qilghan shirketlerning jawabkarliqi sürüshtürülidu. Istmalchilar eger mal teminlesh linyesidiki insaniy xorluqni tonup yetse, bu xil dewalar pat arida bashqa döletlerdimu élip bérilidu. Biz dangliq markilargha shundaq agahlandurush bérimizki, eger ular öz qilmishini tüzetmise qanun we inawet jehettin ongushsizliqqa uchraydu”.
Bu qétimliq tekshürüshke inkas qayturghan shirketlerdin inditéks (Inditex) bilen yuniklo kishilik hoquqni qoghdaydighanliqi heqqide wede bergen. Inditéks shirkiti “Biz her qandaq shekildiki mejburiy emgek qilmishigha qarshi turimiz, shunga biz mal teminlesh liniyemizde bu qilmishning körülmesliki üchün buninggha munasiwetlik bir yürüsh qa'ide-belgilimerni tüzduq” dep ipade bildürgen.