Örkesh dölet “Uyghur herikiti” teshkilatining pexriy re'isi boldi

Amérika paytexti washin'gton shehiride öz pa'aliyitini dawam qiliwatqan “Uyghur herikiti” teshkilati 15-iyun küni teywende olturushluq Uyghur pa'aliyetchi örkesh döletning mezkur jem'iyetke pexriy re'is bolghanliqini élan qildi.

Örkesh dölet 1989-yilidiki béyjing oqughuchilar herikitining rehberliridin biri. U shu waqitta emdila 21 yashqa kirgen bolushigha qarimay téléwiziyediki neq meydan söhbitide xitayning sabiq bash ministiri li péngni keskin tenqidlep, pütün xitayni heyran qaldurghan idi.

“Tyen'enmén qirghinchiliqi” din kéyin örkesh xongkong arqiliq firansiyege qéchip ketken hemde kéyinche amérikagha kélip, xarward uniwérsitétigha oqushqa kirgen.

Örkesh dölet shuningdin kéyinki hayatida asasen xitay démokratlirining xitay kompartiyesige qarshi türlük pa'aliyetlirige qatniship kelgen. Emma kéyinche yawropa we amérikadiki Uyghurlarning siyasiy pa'aliyetlirigimu ishtirak qilghan. Bu qétim uning “Uyghur herikiti” teshkilatigha pexriy re'is bolushini beziler “Örkesh döletning siyasiy hayatidiki bir zor burulush” dep qarimaqta.

Örkesh dölet bu munasiwet bilen özining féysbuk sehipside bayanat élan qilip: “Sherqiy türkistandiki Uyghur we qazaq qatarliq türkiy tilliq xelqler duch kéliwatqan kishilik hoquq depsendichiliki we medeniyet qirghinchiliqigha qarshi harmay-talmay küresh qiliwatqan ‛Uyghur herikiti‚ teshkilatining pexriy re'isi bolghanliqimdin bekmu iptixarliq hés qilmaqtimen,” dégen. U bayanatida yene özining Uyghurlarning heq we hoquqliri üchün kürishiwatqan köpligen merdane kishilerning arisigha qoshulghanliqidin sherep hés qilidighanliqini bildürgen.

Örkesh döletning bayanatida yillardin buyan Uyghurlarning heqliri üchün kürishiwatqan Uyghur teshkilatliri, shundaqla dolqun eysa, nuri türkel, ömer qanat, enwerjan hemde “Uyghur herikiti” teshkilatining bashliqi roshen abbas qatarliq shexslerning toxtawsiz tirishchanliqliri netijiside dunyaning xitay hökümiti we xitay kompartiyesining Uyghurlargha qaratqan siyasetlirining mahiyitini tedrijiy tonup yétiwatqanliqi, özining mushundaq shara'itta bu wezipini üstige élish arqiliq nöwettiki küreshke tégishlik hesse qoshush arzusida boluwatqanliqi alahide yer alghan.

“Uyghur herikiti” teshkilatini amérikadiki Uyghur pa'aliyetchi roshen abbas qurup chiqqan bolup, yéqindin buyan Uyghurlar duch kéliwatqan türlük milliy paji'elerni dunyagha anglitishta aktip pa'aliyetlerde bolup kelmekte iken.